a także mając na uwadze, co następuje:(1) W białej księdze "Plan utworzenia jednolitego europejskiego obszaru transportu - dążenie do osiągnięcia konkurencyjnego i zasobooszczędnego systemu transportu" 2 podaje się, że 10 % ludności UE jest narażone na znaczne zanieczyszczenie hałasem powodowane przez transport kolejowy, w szczególności towarowy. Hałas jest lokalnym efektem zewnętrznym, który ma wpływ na osoby mieszkające w pobliżu linii kolejowych. Najbardziej opłacalną metodą jego redukcji jest ograniczenie hałasu u źródła, w którym jest wytwarzany. Wymieniając klocki hamulcowe z żeliwnych na kompozytowe, hałas można zredukować nawet o 10 dB. W związku z tym należy wspierać i kontynuować wymianę wyposażenia wagonów na najbardziej efektywny pod względem finansowym system hamowania o niskim poziomie hałasu, jaki jest dostępny.
(2) Celem niniejszego rozporządzenia jest zachęcenie do modernizacji poprzez umożliwienie zwrotu odpowiednich kosztów związanych z instalacją kompozytowych klocków hamulcowych.
(3) Artykuł 31 ust. 5 dyrektywy 2012/34/UE upoważnia Komisję do przyjęcia środków wykonawczych określających zasady, które należy stosować przy pobieraniu opłat za koszty skutków hałasu, w tym czas trwania ich stosowania, oraz umożliwiające różnicowanie opłat za dostęp do infrastruktury, aby uwzględnić, w stosownym przypadku, szczególny charakter danego obszaru, w szczególności jeżeli chodzi o liczbę ludności, na którą będzie to miało wpływ, i skład pociągu wraz z wpływem na poziom emisji hałasu (opłaty za dostęp do infrastruktury zróżnicowane w zależności od emitowanego hałasu, ang. noise-differentiated track access charges, w skrócie NDTAC).
(4) W niniejszym rozporządzeniu określa się te zasady i ustanawia odpowiednie ramy prawne, które umożliwią zarządcom infrastruktury wprowadzenie i stosowanie systemu ustanawiającego NDTAC ("system"). Te ramy prawne powinny zagwarantować przedsiębiorstwom kolejowym, posiadaczom wagonów i innym zainteresowanym stronom pewność prawa i zapewnić zachęty do modernizacji wagonów. W związku z tym zasady określone w niniejszym rozporządzeniu obejmują czas trwania systemu, poziom zachęt i warunki z nimi związane.
(5) W celu zapewnienia niezbędnej wiedzy fachowej i pomocy Komisja ustanowiła w 2011 r. grupę roboczą ekspertów ds. NDTAC. W skład grupy weszli przedstawiciele zainteresowanych państw członkowskich, zarządców infrastruktury, przedsiębiorstw kolejowych, posiadaczy wagonów i społeczeństwa obywatelskiego, wnosząc cenny wkład do dyskusji.
(6) Państwa członkowskie powinny mieć swobodę decydowania, czy zarządca infrastruktury powinien mieć możliwość modyfikowania opłat za dostęp do infrastruktury zgodnie z niniejszym rozporządzeniem, w celu uwzględnienia kosztów skutków hałasu.
(7) Wagony, które są zgodne z przepisami rozporządzenia Komisji (UE) nr 1304/2014 3 w sprawie technicznych specyfikacji interoperacyjności podsystemu "Tabor kolejowy - hałas", z późniejszymi zmianami ("TSI »Hałas«"), należy uznać za "ciche". Wagony, które nie są zgodne z TSI "Hałas", należy uznać za "głośne". Jeżeli w trakcie remontu lub modernizacji wagonu wyposaża się go w certyfikowane kompozytowe klocki hamulcowe, nie umieszczając w wagonie podlegającym ocenie żadnych dodatkowych źródeł hałasu, przyjmuje się, że wymogi TSI "Hałas" są spełnione.
(8) Istnieją wagony, które nie mogą być wyposażone w kompozytowe klocki hamulcowe ze względu na swoje właściwości techniczne. Wagony te nie powinny wchodzić w zakres niniejszego rozporządzenia.
(9) W celu zachowania konkurencyjności sektora kolejowego system powinien mieć postać minimalnego obowiązkowego rabatu lub zniżki dla przedsiębiorstw kolejowych użytkujących zmodernizowane wagony. W tym samym celu procedury administracyjne należy ograniczyć do niezbędnego minimum.
(10) Aby uwzględnić szczególny charakter danego obszaru dotkniętego hałasem, w szczególności jeżeli chodzi o liczbę narażonej ludności, zarządcy infrastruktury powinni mieć możliwość wprowadzenia dodatkowej opłaty (stanowiącej zwyżkę) dla przedsiębiorstw kolejowych korzystających z głośnych pociągów. Zwyżkę opłaty można wprowadzić tylko pod warunkiem wprowadzenia zniżki. W odpowiednio uzasadnionych przypadkach poziom zwyżki na poszczególnych liniach kolejowych i ich odcinkach może być różny, w szczególności w zależności od narażenia na hałas ludności. Aby zwyżka nie miała wpływu na ogólną konkurencyjność sektora kolejowego, jej wartość powinna być ograniczona i nie powinna przekraczać wartości zniżki. Jeśli jednak opłaty za koszty hałasu stosuje się zgodnie z prawem Unii do sektora transportu drogowego towarów, ograniczenie takie nie powinno mieć zastosowania.
(11) Efekty skutecznej redukcji hałasu dzięki modernizacji są zauważalne tylko wtedy, gdy prawie wszystkie wagony w danym pociągu są ciche. Ponadto należy wspierać dążenia do większej poprawy charakterystyki hałasu, niż zakładają wymagania minimalne oraz promować innowacje w zakresie redukcji hałasu. W związku z tym należy zezwolić na dodatkowe zniżki za "cichy" i "bardzo cichy" tabor kolejowy.
(12) Ponieważ jednym z głównych celów niniejszego rozporządzenia jest wprowadzenie zachęt do szybkiej modernizacji, czas działania systemu w odniesieniu do zniżki powinien być ograniczony, ale równocześnie powinien być na tyle długi, aby umożliwić udzielenie wystarczającego wsparcia finansowego. W związku z tym system należy uruchomić jak najszybciej i zakończyć jego stosowanie w 2021 r. Państwa członkowskie powinny jednak mieć możliwość zadecydowania, czy zarządcy infrastruktury powinni stosować ten system po upływie proponowanego terminu rozpoczęcia. Należy rozpoznać i wziąć pod uwagę skutki systemów istniejących w dniu wejścia w życie niniejszego rozporządzenia, ustanawiając odpowiednie przepisy przejściowe. Stosowanie takich systemów w żadnym wypadku nie powinno prowadzić do dyskryminowania niektórych przedsiębiorstw kolejowych.
(13) W razie niezadowalających postępów modernizacji, po zakończeniu działania systemu państwa członkowskie powinny mieć możliwość zastosowania zwyżki, pod warunkiem że podobny środek ma zastosowanie do sektora transportu drogowego towarów. Opracowując zasady rządzące wspomnianą zwyżką, należy zadbać o ich spójność z zasadami internalizacji kosztów zewnętrznych hałasu w odniesieniu do wszystkich rodzajów transportu, w szczególności transportu drogowego.
(14) Ponieważ możliwość modernizowania wagonów mają zazwyczaj ich posiadacze, a zniżkę mogłyby otrzymać przedsiębiorstwa kolejowe, zachęty należy przekazywać tym podmiotom, które ponoszą koszty modernizacji.
(15) Koszty modernizacji i konieczne zachęty, które wraz z innymi możliwościami finansowania umożliwiłyby kontynuowanie modernizacji, były przedmiotem wielu analiz. Na podstawie badania pomocniczego przeprowadzonego przez Komisję w ramach oceny skutków stwierdzono, że minimalny zharmonizowany poziom zniżki powinien wynosić 0,0035 EUR na oś na km. Taka wielkość zniżki powinna stanowić zachętę do modernizacji wagonu przejeżdżającego 45 000 km rocznie w okresie 6 lat, pokrywając 50 % odpowiednich kosztów. Ponieważ uważa się, że korzystanie z wagonów wyposażonych w kompozytowe klocki hamulcowe skutkuje wyższymi kosztami operacyjnymi i biorąc pod uwagę fakt, że w praktyce wagony mogą przejeżdżać mniej niż 45 000 km w skali roku, wielkość zniżki można zwiększyć w celu uwzględnienia tych okoliczności.
(16) Aby zwiększyć tempo modernizacji i zminimalizować ryzyko wystąpienia ewentualnych negatywnych skutków dla konkurencyjności sektora kolejowego, posiadaczy wagonów i przedsiębiorstwa kolejowe należy zachęcać do korzystania z europejskich środków publicznych, które przewidziano na modernizację w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1316/2013 4 ustanawiającym instrument "Łącząc Europę". W tym samym celu państwa członkowskie, które postanowią, że omawiany system mają stosować zarządcy infrastruktury, należy zachęcać do udostępniania funduszy krajowych.
(17) Aby zapewnić niedyskryminujące warunki dla wszystkich przedsiębiorstw kolejowych i zapobiec wypłacaniu zniżki za użytkowanie wagonów, które nie uprawniają do ich otrzymania, zarządcy infrastruktury powinni otrzymywać dane dotyczące odpowiednich wielkości charakteryzujących hałas z wagonów. Aby zmniejszyć obciążenie administracyjne, do tego celu należy wykorzystać istniejące rejestry i inne narzędzia, o ile są dostępne.
(18) Zarządcy infrastruktury, którzy wprowadzają system, powinni współpracować w celu uproszczenia i zharmonizowania procedur dotyczących funkcjonowania systemu, tak aby zmniejszyć obciążenia administracyjne i finansowe dla przedsiębiorstw kolejowych.
(19) Niniejsze rozporządzenie nie powinno naruszać przepisów dyrektywy 2012/34/UE dotyczących finansowania infrastruktury, równowagi dochodów i wydatków zarządcy infrastruktury oraz sprawiedliwego, przejrzystego i niedyskryminacyjnego dostępu do infrastruktury.
(20) Środki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu są zgodne z opinią komitetu, o którym mowa w art. 62 ust. 3 dyrektywy 2012/34/UE,
PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE: