a także mając na uwadze, co następuje:(1) Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (ESMA) został powiadomiony o klasach instrumentów pochodnych opartych na stopie procentowej będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, w odniesieniu do których niektórym kontrahentom centralnym udzielono zezwolenia na rozliczanie. W odniesieniu do każdej z tych klas ESMA oceniła kryteria, które są niezbędne do objęcia ich obowiązkiem rozliczania, w tym poziom standaryzacji, wolumen i płynność, a także dostępność informacji o wycenie. Mając na uwadze nadrzędny cel polegający na ograniczeniu ryzyka systemowego, ESMA ustaliła klasy instrumentów pochodnych opartych na stopie procentowej będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, które powinny podlegać obowiązkowi rozliczania zgodnie z procedurą określoną w rozporządzeniu (UE) nr 648/2012.
(2) Kontrakty pochodne oparte na stopie procentowej będące przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym mogą mieć stałą kwotę referencyjną, zmienną kwotę referencyjną lub warunkową kwotę referencyjną. Kontrakty o stałej kwocie referencyjnej mają kwotę referencyjną, która nie zmienia się w okresie obowiązywania kontraktu. Kontrakty o zmiennej kwocie referencyjnej mają kwotę referencyjną, która zmienia się w okresie obowiązywania kontraktu w przewidywalny sposób. Kontrakty o warunkowej kwocie referencyjnej mają kwotę referencyjną, która zmienia się w okresie obowiązywania kontraktu w nieprzewidywalny sposób. Warunkowe kwoty referencyjne dodatkowo komplikują wycenę i zarządzanie ryzykiem związane z kontraktami pochodnymi opartymi na stopie procentowej będącymi przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, a tym samym zdolność CCP do ich rozliczania. Kwestię tę należy wziąć pod uwagę przy ustalaniu klas instrumentów pochodnych opartych na stopie procentowej będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, które powinny podlegać obowiązkowi rozliczania.
(3) Przy ustalaniu, które klasy kontraktów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym powinny podlegać obowiązkowi rozliczania, należy wziąć pod uwagę szczególny charakter kontraktów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, które zostały zawarte z emitentami obligacji zabezpieczonych lub z instytucjami, w których zgromadzone są aktywa stanowiące zabezpieczenie obligacji zabezpieczonych. W związku z tym klasy instrumentów pochodnych opartych na stopie procentowej będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, podlegających obowiązkowi rozliczania zgodnie z niniejszym rozporządzeniem, nie powinny obejmować kontraktów zawartych z emitentami obligacji zabezpieczonych lub z instytucjami, w których zgromadzone są aktywa stanowiące zabezpieczenie obligacji zabezpieczonych, o ile spełniają pewne warunki.
(4) Różni kontrahenci potrzebują różnego czasu na wprowadzenie niezbędnych uzgodnień umożliwiających rozliczanie instrumentów pochodnych opartych na stopie procentowej będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym podlegających obowiązkowi rozliczania. W celu zapewnienia prawidłowego i terminowego wdrożenia tego obowiązku kontrahenci powinni zostać zaklasyfikowani do kategorii, w których wystarczająco podobni kontrahenci zaczynają podlegać obowiązkowi rozliczania, począwszy od tej samej daty.
(5) Pierwsza kategoria powinna obejmować zarówno kontrahentów finansowych, jak i niefinansowych, którzy w dniu wejścia w życie niniejszego rozporządzenia są rozliczającymi członkami co najmniej jednego z odpowiednich kontrahentów centralnych w odniesieniu do co najmniej jednej z klas instrumentów pochodnych opartych na stopie procentowej będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym podlegających obowiązkowi rozliczania, ponieważ ci kontrahenci posiadają już doświadczenie związane z dobrowolnym rozliczaniem i ustanowili już kontakty z tymi kontrahentami centralnymi w celu rozliczenia co najmniej jednej z tych klas. Kontrahenci niefinansowi, którzy są członkami rozliczającymi, powinni również zostać zaliczeni do tej pierwszej kategorii, ponieważ ich doświadczenie i przygotowanie do rozliczania centralnego jest porównywalne z doświadczeniem i przygotowaniem w tym zakresie kontrahentów finansowych zaliczonych do pierwszej kategorii.
(6) Druga i trzecia kategoria powinna obejmować kontrahentów finansowych, którzy nie zostali włączeni do pierwszej kategorii, w grupach według poziomu ich zdolności prawnej i operacyjnej w odniesieniu do instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym. Poziom aktywności w dziedzinie instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym powinien służyć jako podstawa do różnicowania stopnia zdolności prawnej i operacyjnej kontrahentów finansowych, a próg ilościowy umożliwiający rozróżnienie między drugą a trzecią kategorią należy zatem ustalić na podstawie łącznej średniej na koniec miesiąca kwoty referencyjnej instrumentów pochodnych rozliczanych niecentralnie. Próg ten należy ustalić na odpowiednim poziomie w celu rozróżnienia mniejszych uczestników rynku, przy jednoczesnym uwzględnieniu znacznego poziomu ryzyka w ramach drugiej kategorii. Powinien on również być zgodny z progiem przyjętym na szczeblu międzynarodowym w odniesieniu do wymogów dotyczących depozytu zabezpieczającego na instrumenty pochodne rozliczane niecentralnie w celu zwiększenia zbieżności przepisów i ograniczenia ponoszonych przez kontrahentów kosztów przestrzegania przepisów. Podobnie jak w przypadku tych międzynarodowych standardów, mimo że próg ten stosuje się zwykle na poziomie grupy ze względu na możliwość podziału ryzyka w ramach grupy, w odniesieniu do funduszy inwestycyjnych próg ten należy stosować odrębnie dla każdego funduszu, ponieważ zobowiązania innych funduszy lub ich zarządzającego inwestycjami zwykle nie mają wpływu na zobowiązania danego funduszu. W związku z tym próg ten należy stosować odrębnie dla każdego funduszu, pod warunkiem że w przypadku niewypłacalności lub upadłości każdy fundusz inwestycyjny stanowi zupełnie odrębny i zabezpieczony zbiór aktywów, który nie jest zabezpieczony, gwarantowany ani wspierany przez inne fundusze inwestycyjne lub przez samego zarządzającego inwestycjami.
(7) Niektóre alternatywne fundusze inwestycyjne ("AFI") nie są objęte definicją kontrahentów finansowych na mocy rozporządzenia (UE) nr 648/2012, chociaż posiadają pewien stopień zdolności operacyjnej w odniesieniu do kontraktów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym podobny do tego, który posiadają AFI objęte wspomnianą definicją. Zatem AFI zaklasyfikowane jako kontrahenci niefinansowi należy zaliczyć do tej samych kategorii kontrahentów, co AFI zaklasyfikowane jako kontrahenci finansowi.
(8) Czwarta kategoria powinna obejmować kontrahentów niefinansowych nieuwzględnionych w innych kategoriach ze względu na ich bardziej ograniczone doświadczenie i zdolność operacyjną w odniesieniu do instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym i do rozliczania centralnego w porównaniu z innymi kategoriami kontrahentów.
(9) Ustalając datę, od której obowiązek rozliczania staje się skuteczny w odniesieniu do kontrahentów należących do pierwszej kategorii, należy uwzględnić fakt, że mogą oni nie posiadać koniecznych ustanowionych wcześniej kontaktów z kontrahentami centralnymi w odniesieniu do wszystkich klas podlegających obowiązkowi rozliczania. Ponadto kontrahenci należący do tej kategorii stanowią punkt dostępu do rozliczania dla kontrahentów niebędących członkami rozliczającymi, a w konsekwencji wejścia w życie obowiązku rozliczania oczekuje się znacznego wzrostu rozliczania klientów i klientów pośrednich. Ponadto pierwsza kategoria kontrahentów odpowiada za istotną część wolumenu już rozliczanych instrumentów pochodnych opartych na stopie procentowej będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, a wolumen transakcji, które muszą zostać rozliczone, znacznie wzrośnie po dacie, od której obowiązek rozliczania ustanowiony w niniejszym rozporządzeniu stanie się skuteczny. W związku z tym rozsądny termin, w którym kontrahenci należący do pierwszej kategorii muszą przygotować się do rozliczania dodatkowych klas i do rozliczania większej liczby klientów i klientów pośrednich oraz przystosować się do wzrostu wolumenu transakcji, które muszą zostać rozliczone, powinien wynosić sześć miesięcy.
(10) Ustalając datę, od której obowiązek rozliczania staje się skuteczny w odniesieniu do kontrahentów należących do drugiej i trzeciej kategorii, należy uwzględnić fakt, że większość z nich uzyska dostęp do kontrahenta centralnego poprzez zostanie klientem lub klientem pośrednim członka rozliczającego. Proces ten może zająć od 12 do 18 miesięcy, w zależności od zdolności prawnej i operacyjnej kontrahentów oraz poziomu ich przygotowania w odniesieniu do zawierania uzgodnień z członkami rozliczającymi, które są niezbędne do rozliczania kontraktów.
(11) Ustalając datę, od której obowiązek rozliczania staje się skuteczny w odniesieniu do kontrahentów należących do czwartej kategorii, należy uwzględnić ich zdolność prawną i operacyjną oraz ich bardziej ograniczone doświadczenie w odniesieniu do instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym i do rozliczania centralnego w porównaniu z innymi kategoriami kontrahentów.
(12) W odniesieniu do kontraktów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, zawartych między kontrahentem posiadającym siedzibę w państwie trzecim i innym kontrahentem posiadającym siedzibę w Unii, którzy to kontrahenci należą do tej samej grupy, są objęci w pełni tą samą konsolidacją i podlegają właściwym procedurom z zakresu scentralizowanej oceny, pomiaru i kontroli ryzyka, należy ustanowić późniejszą datę rozpoczęcia stosowania obowiązku rozliczania. Taka odroczona data powinna zapewnić niepodleganie tych kontraktów obowiązkowi rozliczania przez ograniczony czas w przypadku braku aktów wykonawczych przyjmowanych na podstawie art. 13 ust. 2 rozporządzenia (UE) nr 648/2012 w odniesieniu do kontraktów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym wymienionych w załączniku do niniejszego rozporządzenia i jurysdykcji, w których posiada siedzibę kontrahent spoza Unii. Właściwe organy powinny mieć możliwość wcześniejszej weryfikacji, czy kontrahenci, którzy zawierają te kontrakty, należą do tej samej grupy i spełniają inne warunki transakcji wewnątrzgrupowych zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 648/2012.
(13) W przeciwieństwie do instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, których kontrahenci są kontrahentami niefinansowymi, jeżeli kontrahenci kontraktów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym są kontrahentami finansowymi, rozporządzenie (UE) nr 648/2012 zobowiązuje do stosowania obowiązku rozliczania w odniesieniu do kontraktów zawartych po powiadomieniu ESMA, które następuje po udzieleniu kontrahentowi centralnemu zezwolenia na rozliczanie danej klasy instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, ale przed datą, od której obowiązek rozliczania staje się skuteczny, pod warunkiem że jest to uzasadnione okresem pozostałym do zapadalności takich kontraktów w dniu, od którego obowiązek rozliczania staje się skuteczny. Stosowanie obowiązku rozliczania w odniesieniu do tych kontraktów powinno służyć zapewnieniu jednolitego i spójnego stosowania rozporządzenia (UE) nr 648/2012. Celem powinno być dążenie do stabilności finansowej i ograniczenia ryzyka systemowego, jak również zapewnienie równych szans wszystkim uczestnikom rynku, jeżeli dana klasa kontraktów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym zostanie uznana za podlegającą obowiązkowi rozliczania. Minimalny okres pozostały do zapadalności powinien zatem zostać ustalony na poziomie zapewniającym osiągnięcie tych celów.
(14) Przed wejściem w życie regulacyjnych standardów technicznych przyjętych na podstawie art. 5 ust. 2 rozporządzenia (UE) nr 648/2012 kontrahenci nie są w stanie przewidzieć, czy zawierane przez nich kontrakty pochodne będące przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym będą podlegały obowiązkowi rozliczania w dniu, od którego obowiązek rozliczania staje się skuteczny. Ta niepewność wywiera istotny wpływ na zdolność uczestników rynku do dokładnej wyceny zawieranych przez nich kontraktów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, ponieważ kontrakty rozliczane centralnie podlegają innemu systemowi zabezpieczenia niż kontrakty rozliczane niecentralnie. Nałożenie obowiązku wstecznego rozliczania na kontrakty pochodne będące przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, zawarte przed wejściem w życie niniejszego rozporządzenia, bez względu na ich okres pozostały do zapadalności w dniu, od którego obowiązek rozliczania staje się skuteczny, mogłoby ograniczyć zdolność kontrahentów do odpowiedniego zabezpieczenia ich ryzyka rynkowego i wpłynąć na funkcjonowanie rynku i stabilność finansową albo uniemożliwić im prowadzenie normalnej działalności poprzez ich zabezpieczenie za pomocą innych odpowiednich środków.
(15) Co więcej, kontrakty pochodne będące przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, zawarte po wejściu w życie niniejszego rozporządzenia, ale zanim obowiązek rozliczania stanie się skuteczny, nie powinny podlegać obowiązkowi rozliczania, do momentu, w którym kontrahenci tych umów będą mogli określić kategorię, do której zostali włączeni, oraz ustalić, czy podlegają obowiązkowi rozliczania w odniesieniu do danego kontraktu, w tym ich transakcji wewnątrzgrupowych, a także zanim będą oni mogli wdrożyć niezbędne uzgodnienia w celu zawarcia tych kontraktów z uwzględnieniem obowiązku rozliczania. Dlatego w celu utrzymania prawidłowego funkcjonowania i stabilności rynków oraz zapewnienia kontrahentom równych szans należy uznać, że kontrakty te nie powinny podlegać obowiązkowi rozliczania, niezależnie od ich okresów pozostałych do zapadalności.
(16) Kontrakty pochodne będące przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym zawarte po powiadomieniu ESMA, które następuje po udzieleniu kontrahentowi centralnemu zezwolenia na rozliczanie danej klasy kontraktów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, ale przed datą, od której obowiązek rozliczania staje się skuteczny, nie powinny podlegać obowiązkowi rozliczania, jeżeli nie mają one istotnego znaczenia dla ryzyka systemowego lub jeżeli objęcie tych kontraktów obowiązkiem rozliczania mogłoby w inny sposób zaszkodzić jednolitemu i spójnemu stosowaniu rozporządzenia (UE) nr 648/2012. Ryzyko kredytowe kontrahenta związane z kontraktami pochodnymi opartymi na stopie procentowej będącymi przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, które mają dłuższe okresy zapadalności, pozostaje na rynku dłużej niż ryzyko kredytowe związane z kontraktami pochodnymi opartymi na stopie procentowej będącymi przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, charakteryzującymi się krótszymi okresami pozostałymi do zapadalności. Nałożenie obowiązku rozliczania w odniesieniu do kontraktów o krótkich okresach pozostałych do zapadalności oznaczałoby nałożenie na kontrahentów obciążenia nieproporcjonalnego do poziomu zmniejszonego ryzyka. Ponadto kontrakty pochodne oparte na stopie procentowej będące przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym o krótszych okresach pozostałych do zapadalności stanowią stosunkowo niewielką część całego rynku, a zatem stosunkowo niewielką część ogólnego ryzyka systemowego związanego z tym rynkiem. Minimalne okresy pozostałe do zapadalności należy zatem ustalić na poziomie gwarantującym, aby kontrakty, których okresy pozostałe do zapadalności wynoszą nie więcej niż kilka miesięcy, nie podlegały obowiązkowi rozliczania.
(17) Kontrahenci należący do trzeciej kategorii ponoszą stosunkowo niewielką część ogólnego ryzyka systemowego i mają niższą zdolność prawną i operacyjną w odniesieniu do instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym w porównaniu z kontrahentami należącymi do pierwszej i drugiej kategorii.
Istotne elementy kontraktów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, w tym wycena kontraktów pochodnych opartych na stopie procentowej będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym podlegających obowiązkowi rozliczania i zawartych, zanim obowiązek rozliczania staje się skuteczny, będą musiały zostać dostosowane w krótkim terminie w celu włączenia rozliczania, które zostanie przeprowadzone dopiero kilka miesięcy po zawarciu kontraktu. Ten proces wstecznego rozliczania wymaga znacznych dostosowań modelu wyceny i zmian dokumentacji tych kontraktów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym. Kontrahenci należący do trzeciej kategorii mają bardzo ograniczone możliwości włączenia wstecznego rozliczania do swoich kontraktów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym. W związku z tym nałożenie obowiązku rozliczania kontraktów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, zawartych, zanim obowiązek rozliczania stanie się skuteczny dla tych kontrahentów, mogłoby ograniczyć ich zdolność do odpowiedniego zabezpieczenia ich ryzyka i wpłynąć na funkcjonowanie i stabilność rynku albo uniemożliwić im prowadzenie ich normalnej działalności, jeżeli nie będą oni mogli kontynuować zabezpieczenia. W związku z tym kontrakty pochodne będące przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym zawarte przez kontrahentów należących do trzeciej kategorii przed datą, od której obowiązek rozliczania staje się skuteczny, nie powinny podlegać obowiązkowi rozliczania.
(18) Ponadto kontrakty pochodne będące przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym zawarte pomiędzy kontrahentami należącymi do tej samej grupy mogą być zwolnione z obowiązku rozliczania, jeżeli spełnione zostaną pewne warunki, w celu uniknięcia ograniczenia wydajności procesów zarządzania ryzykiem wewnątrzgrupowym, co utrudniłoby osiągnięcie nadrzędnego celu rozporządzenia (UE) nr 648/2012. W związku z tym transakcje wewnątrzgrupowe, które spełniają określone warunki i które zostaną zawarte przed datą, od której obowiązek rozliczania staje się skuteczny w odniesieniu do tych transakcji, nie powinny podlegać obowiązkowi rozliczania.
(19) Podstawę niniejszego rozporządzenia stanowi projekt regulacyjnych standardów technicznych przedłożony Komisji przez ESMA.
(20) Komisja poinformowała ESMA o swoim zamiarze zatwierdzenia ze zmianami projektu regulacyjnych standardów technicznych zaproponowanych przez ESMA, zgodnie z procedurą określoną w art. 10 ust. 1 akapity piąty i szósty rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1095/2010 2 . ESMA przyjęła formalną opinię odnośnie do tych zmian, którą przedłożyła Komisji.
(21) ESMA przeprowadziła otwarte konsultacje publiczne na temat projektu regulacyjnych standardów technicznych, który stanowi podstawę niniejszego rozporządzenia, dokonała analizy potencjalnych związanych z nim kosztów i korzyści oraz zasięgnęła opinii Grupy Interesariuszy z Sektora Giełd i Papierów Wartościowych powołanej na mocy art. 37 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1095/2010 oraz skonsultowała się z Europejską Radą ds. Ryzyka Systemowego,
PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:
