(2019/C 301/11)(Dz.U.UE C z dnia 5 września 2019 r.)
RADA UNII EUROPEJSKIEJ,
uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 121 ust. 2 i art. 148 ust. 4,
uwzględniając rozporządzenie Rady (WE) nr 1466/97 z dnia 7 lipca 1997 r. w sprawie wzmocnienia nadzoru pozycji budżetowych oraz nadzoru i koordynacji polityk gospodarczych 1 , w szczególności jego art. 9 ust. 2,
uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1176/2011 z dnia 16 listopada 2011 r. w sprawie zapobiegania zakłóceniom równowagi makroekonomicznej i ich korygowania 2 , w szczególności jego art. 6 ust. 1,
uwzględniając zalecenie Komisji Europejskiej,
uwzględniając rezolucje Parlamentu Europejskiego,
uwzględniając konkluzje Rady Europejskiej,
uwzględniając opinię Komitetu ds. Zatrudnienia,
uwzględniając opinię Komitetu Ekonomiczno-Finansowego,
uwzględniając opinię Komitetu Ochrony Socjalnej,
uwzględniając opinię Komitetu Polityki Gospodarczej,
a także mając na uwadze, co następuje:
(1) W dniu 21 listopada 2018 r. Komisja przyjęła roczną analizę wzrostu gospodarczego, rozpoczynając tym samym europejski semestr 2019 na rzecz koordynacji polityki gospodarczej. W należytym stopniu uwzględniono w niej Europejski filar praw socjalnych proklamowany przez Parlament Europejski, Radę i Komisję w dniu 17 listopada 2017 r. Priorytety określone w rocznej analizie wzrostu gospodarczego zostały zatwierdzone przez Radę Europejską na posiedzeniu w dniu 21 marca 2019 r. W dniu 21 listopada 2018 r. na podstawie rozporządzenia (UE) nr 1176/2011 Komisja przyjęła również sprawozdanie przedkładane w ramach mechanizmu ostrzegania, w którym wskazała Chorwację jako jedno z państw członkowskich, w przypadku których przeprowadzona zostanie szczegółowa ocena sytuacji.
(2) Sprawozdanie krajowe 2019 dotyczące Chorwacji zostało opublikowane w dniu 27 lutego 2019 r. Zawiera ono ocenę postępów Chorwacji w realizacji zaleceń dla tego kraju, przyjętych przez Radę w dniu 13 lipca 2018 r. 3 , działań podjętych w związku z zaleceniami dla tego kraju z poprzednich lat, a także postępów Chorwacji w realizacji jej krajowych celów w ramach strategii "Europa 2020". Sprawozdanie to objęło również szczegółową ocenę sytuacji przeprowadzoną na podstawie art. 5 rozporządzenia (UE) nr 1176/2011, której wyniki opublikowano w dniu 27 lutego 2019 r. W wyniku analizy Komisja doszła do wniosku, że w Chorwacji występują zakłócenia równowagi makroekonomicznej związane z wysokim poziomem zadłużenia publicznego, prywatnego i zagranicznego przy niskim potencjale wzrostu gospodarczego. W ostatnich latach zakłócenia te zmniejszają się jednak, do czego przyczynia się silny nominalny wzrost gospodarczy i rozważna polityka fiskalna. Ujemna pozycja zewnętrzna netto poprawia się dzięki utrzymującym się nadwyżkom na rachunku obrotów bieżących. Dług publiczny znacznie się zmniejszył w porównaniu ze szczytowym poziomem w 2015 r. Następuje zmniejszenie zadłużenia sektora prywatnego, choć jego tempo zwolni wraz ze wzrostem akcji kredytowej i ożywieniem inwestycyjnym. Sektor finansowy dysponuje wysokim poziomem kapitałów i jest rentowny, lecz udział kredytów zagrożonych - choć się zmniejsza - nadal pozostaje wysoki. Wzmożono działania w ramach polityki, lecz zasadnicze znaczenie dla wzmocnienia odporności gospodarki ma prawidłowe wdrożenie środków strukturalnych. Mimo pewnych postępów nadal występują niedociągnięcia, jeżeli chodzi o kompletność, prawidłowość i terminowość statystyk gospodarczych i statystyk finansów sektora instytucji rządowych i samorządowych.
(3) W dniu 18 kwietnia 2019 r. Chorwacja przedłożyła krajowy program reform na 2019 r. i program konwergencji na 2019 r. W celu uwzględnienia powiązań między tymi dwoma programami poddano je jednoczesnej ocenie.
(4) Odpowiednie zalecenia dla tego kraju znalazły w pewnym stopniu odzwierciedlenie w programowaniu europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych ("funduszy ESI") na okres 2014-2020. Jak przewidziano w art. 23 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013 4 , Komisja może zwrócić się do państwa członkowskiego z wnioskiem o dokonanie przeglądu oraz zaproponowanie zmian w umowie partnerstwa i odpowiednich programach, w przypadku gdy jest to konieczne do wsparcia realizacji stosownych zaleceń Rady. Komisja przedstawiła więcej szczegółowych informacji na temat sposobu wykorzystania przez nią tego przepisu w wytycznych w sprawie stosowania działań łączących skuteczność funduszy ESI z należytym zarządzaniem gospodarczym.
(5) Chorwacja jest obecnie objęta częścią zapobiegawczą paktu stabilności i wzrostu oraz podlega regule dotyczącej zadłużenia. W programie konwergencji na 2019 r. planuje się, że począwszy od pozycji wyjściowej, tj. nadwyżki sektora instytucji rządowych i samorządowych wynoszącej 0,2 % produktu krajowego brutto (PKB) w 2018 r., saldo nominalne spadnie w 2019 r. do poziomu -0,3 % PKB, a następnie będzie się stopniowo wyrównywać, zmieniając się w 2022 r. w nadwyżkę w wysokości 0,8 % PKB. Na podstawie przeliczonego salda strukturalnego 5 przewiduje się, że średniookresowy cel budżetowy - zmieniony z deficytu strukturalnego w wysokości 1,75 % PKB w 2019 r. na 1 % PKB od 2020 r. - będzie osiągany z nadwyżką w okresie objętym programem. Zgodnie z programem konwergencji na 2019 r. przewiduje się, że relacja długu sektora instytucji rządowych i samorządowych do PKB zmniejszy się z 71,6 % PKB w 2019 r. do 68,5 % PKB w 2020 r., po czym będzie dalej spadać, osiągając poziom 62 % w 2022 r. Scenariusz makroekonomiczny, na którym oparto te prognozy budżetowe, jest wiarygodny. Plany dotyczące celów budżetowych wydają się być jednak ostrożne. W prognozie Komisji z wiosny 2019 r. przewiduje się, że saldo sektora instytucji rządowych i samorządowych wyniesie 0,1 % PKB w 2019 r. i 0,5 % PKB w 2020 r. Na podstawie prognozy Komisji z wiosny 2019 r. przewiduje się, że saldo strukturalne wyniesie -0,8 % PKB w 2019 r. i -0,5 % PKB w 2020 r., a więc utrzyma się na poziomach przewyższających średniookresowy cel budżetowy. Prognozuje się, że w latach 2019 i 2020 Chorwacja spełni warunki reguły dotyczącej zadłużenia. Ogólnie rzecz biorąc, Rada jest zdania, że zgodnie z prognozami Chorwacja spełni wymogi paktu stabilności i wzrostu w latach 2019 i 2020.
(6) W grudniu 2018 r. parlament Chorwacji przyjął ustawę o odpowiedzialności fiskalnej. Ma ona na celu wzmocnienie struktury i uprawnień Komisji Polityki Fiskalnej oraz ustanowienie liczbowych reguł fiskalnych, w tym reguły dotyczącej salda strukturalnego. W marcu 2019 r. zwiększono uprawnienia Państwowej Izby Kontroli w wyniku wprowadzenia mechanizmów sankcji w przypadku niewypełnienia zaleceń Izby oraz w wyniku rozszerzenia zakresu kontroli. W efekcie przyjęcia znowelizowanej ustawy budżetowej w dalszym stopniu wzmocnione zostaną ramy fiskalne. Przewiduje się, że pozwoli to usprawnić planowanie budżetowe i gromadzenie danych fiskalnych oraz kryteria udzielania gwarancji rządowych.
(7) Rozdrobnienie terytorialne organów administracji publicznej w Chorwacji negatywnie wpływa na ich wydajność i zwiększa dysproporcje regionalne. Wiele małych podmiotów podsektora lokalnego często zmaga się z niedoborem odpowiednich zasobów finansowych i administracyjnych niezbędnych do świadczenia usług wchodzących w zakres kompetencji tych podmiotów. Prowadzi to do powstawania znacznych dysproporcji w poziomie świadczenia usług publicznych w całej Chorwacji między jednostkami lokalnymi, które są silne pod względem finansowym i administracyjnym, a jednostkami słabszymi. Na szczeblu centralnym władze podjęły działania w celu uproszczenia uciążliwego systemu agencji państwowych, lecz nadal nie przyjęto jeszcze ram prawnych, które przyczyniłyby się do większego ujednolicenia systemu. Planuje się przekazanie odpowiedzialności oddziałów organów rządu centralnego działających na szczeblu lokalnym organom administracji żupanii.
(8) W 2018 r. system opieki zdrowotnej wykazał dalsze zadłużenie, co stanowi ryzyko dla finansów publicznych. Finansowanie systemu opiera się na składkach ludności aktywnej zawodowo i transferach z budżetu państwa, przy czym transfery nadal nie pokrywają całkowitych należnych kosztów. Przewiduje się, że sytuacja finansowa systemu opieki zdrowotnej poprawi się ze względu na podwyżkę składek na ubezpieczenie zdrowotne w 2019 r. oraz podwyżkę akcyzy na wyroby tytoniowe w grudniu 2018 r. Trwająca obecnie funkcjonalna integracja szpitali oraz działania mające na celu poprawę podstawowej opieki zdrowotnej mogłyby zwiększyć efektywność wydatków, lecz ich realizacja przebiega powoli.
(9) Brak jest spójności w ramach ustalania wynagrodzeń organów administracji publicznej i organów świadczących usługi publiczne, co negatywnie wpływa na równe traktowanie i utrudnia centralną kontrolę kosztów wynagrodzeń w sektorze publicznym. Kilkukrotnie przekładano przyjęcie nowych przepisów dotyczących ustalania wynagrodzeń służby cywilnej. Celem ustawy jest większe zharmonizowanie całej administracji publicznej poprzez wprowadzenie wspólnych siatek wynagrodzeń i współczynników obrazujących charakter pracy, w oparciu o bardziej spójne opisy stanowisk pracy i ramy umiejętności. Chorwacja ustanowiła ramy dialogu społecznego, lecz by prawdziwy dialog był możliwy, należy udoskonalić metody pracy i procedury. Rozdrobnienie związków zawodowych również osłabia skuteczność dialogu społecznego.
(10) W 2018 r. stopa bezrobocia nadal szybko się zmniejszała. Bezrobocie osób młodych również znacznie spadło, lecz nadal utrzymuje się na wysokim poziomie. Współczynnik aktywności zawodowej i wskaźnik zatrudnienia w Chorwacji pozostają jednak niskie, a na zjawisko bierności zawodowej znaczny wpływ ma wcześniejsze przechodzenie na emeryturę oraz konieczność wykonywania obowiązków związanych z opieką. Należy poprawić dostęp do zatrudnienia, na przykład przez przewidywanie, jakie umiejętności będą wymagane na rynku pracy, oraz zapewnianie możliwości ich zdobywania. Nadal istnieje wiele czynników sprzyjających bierności zawodowej, a obecnie obowiązujące środki wspierające wejście na rynek pracy wydają się niewystarczające. Zdolność instytucji rynku pracy pozostaje ograniczona, a współpraca między służbami zatrudnienia, instytucjami opieki społecznej oraz pozostałymi właściwymi zainteresowanymi stronami nadal jest niezadowalająca. W 2019 r. wszedł w życie ważny pakiet reform systemu emerytalnego. Reformy te zakładają trzy główne cele:
Sporządzono w Brukseli dnia 9 lipca 2019 r.
|
W imieniu Rady |
|
M. LINTILÄ |
|
Przewodniczący |