Czechosłowacja-Polska. Umowa w sprawie wzajemnego zwrotu mienia wywiezionego po rozpoczęciu wojny. Praga.1946.02.12.

UMOWA

między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Czechosłowacką w sprawie wzajemnego zwrotu mienia wywiezionego po rozpoczęciu wojny.

podpisana w Pradze dnia 12 lutego 1946 r.

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

PREZYDENT KRAJOWEJ RADY NARODOWEJ

podaje do powszechnej wiadomości:

W dniu dwunastego lutego tysiąc dziewięćset czterdziestego szóstego roku podpisana została w Pradze między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej, a Rządem Republiki Czechosłowackiej Umowa w sprawie wzajemnego zwrotu mienia, wywiezionego po rozpoczęciu wojny, o następującym brzmieniu dosłownym:

UMOWA

między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Czechosłowacką w sprawie wzajemnego zwrotu mienia, wywiezionego po rozpoczęciu wojny.

Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej oraz Prezydent Republiki Czechosłowackiej, kierując się duchem przyjaźni i dążeniem do udzielania sobie wzajemnej pomocy przy odbudowie swych krajów i usunięcia szkód powstałych w czasie niemieckiej okupacji okresu wojny - postanowili zawrzeć w tym celu umowę w przedmiocie wzajemnego zwrotu mienia, wywiezionego po rozpoczęciu wojny, i zamianowali swoimi pełnomocnikami: (pominięto),

którzy po wymianie swoich pełnomocnictw, uznanych za dobre i w należytej formie sporządzone, zgodzili się na następujące postanowienia:

Artykuł  1 

Wysokie Umawiające się Strony zgadzają się zwrócić sobie wzajemnie wszelkie mienie, wywiezione po rozpoczęciu wojny bez zapłaty lub odszkodowania z obszaru jednego Państwa, zawierającego niniejszą Umowę, na terytorium drugiego Państwa, bez względu na to, czy było ono własnością państwa, osób prawnych czy fizycznych. Przez mienie to należy w szczególności rozumieć przedmioty, urządzenia, składy gotowych wyrobów, surowce, produkty i inne mienie przemysłowe, gospodarcze czy rolnicze, wszelkiego rodzaju środki transportowe, urządzenia zakładów naukowo-badawczych i laboratoriów, dzieła sztuki, biblioteki, archiwa, registratury, wszelkiego rodzaju pamiątki historyczne, cenne przedmioty z drogich metali i kamieni, środki pieniężne, depozyty i papiery wartościowe.

Artykuł  2 

Mienie, wymienione w art. 1, uważane będzie za wywiezione, jeżeli znajdowało się ono na obszarze jednej z Umawiających się Stron przed rozpoczęciem wojny, tj. dla Rzeczypospolitej Polskiej przed dniem 1 września 1939 r., a dla Republiki Czechosłowackiej przed dniem 17 września 1938 r., a w dniu podpisania niniejszej Umowy znajduje się na obszarze drugiej Umawiającej się Strony lub na obszarze przez nią administrowanym, bez względu na to, gdzie obecnie znajduje się jego właściciel.

Zwrócone będzie również mienie, wymienione w art. 1, wytworzone w czasie okupacji niemieckiej na obszarze jednej z Umawiających się Stron w przedsiębiorstwach, znajdujących się na jej obszarze w dniu rozpoczęcia wojny, a wywiezione w czasie niemieckiej okupacji na terytorium drugiej Umawiającej się Strony.

Artykuł  3 

Celem zidentyfikowania mienia, które stosownie do niniejszej Umowy podlegać będzie zwrotowi - zainteresowany Rząd zakomunikuje Rządowi drugiego Państwa dane o jego wywiezieniu.

Ponadto każdy z obu Rządów zawiadomi Rząd drugiego państwa o znajdującym się na jego obszarze mieniu, wymienionym w art. 1 niniejszej Umowy.

Artykuł  4 

Wobec tego, że w większości wypadków brakować będzie oryginałów dokumentów rekwizycyjnych, wystawionych przez urzędy okupacyjne, oba rządy w tych wypadkach będą brały pod uwagę protokólarne zeznania świadków, względnie wiarygodne oświadczenia zainteresowanych firm, związków przemysłowych, instytucji naukowo-badawczych, jak również i inne dokumenty, na podstawie których można będzie zidentyfikować rewindykowane mienie.

Artykuł  5 

Obie Umawiające się Strony mianują po dwóch delegatów dla wspólnego rozstrzygania o słuszności roszczeń rewindykacyjnych. Delegaci urzędować będą w stolicach obu Państw, przy czym w Pradze rozstrzygać będą wspólnie jeden delegat polski i jeden delegat czechosłowacki o roszczeniach, dotyczących mienia, znajdującego się na obszarze Republiki Czechosłowackiej, zaś w Warszawie wspólnie jeden delegat polski i jeden delegat czechosłowacki o roszczeniach, dotyczących mienia, znajdującego się na terenie Rzeczypospolitej Polskiej.

Delegatom przydzieleni zostaną pomocnicy po dwóch z każdej strony z prawem zastępowania delegatów jak również niezbędny personel kancelaryjny. Przy dochodzeniach, koniecznych dla orzekań o słuszności roszczeń rewindykacyjnych, delegaci przestrzegać będą obowiązujących przepisów o zachowaniu tajemnicy przemysłowej, handlowej i wojskowej.

Przy rozstrzyganiu o roszczeniach rewindykacyjnych delegaci winni kierować się duchem przyjacielskiej współpracy i działać szybko.

Orzeczenie rewindykacyjne sporządzone zostanie w formie protokółu podpisanego przez delegatów obu Umawiających się Stron. O wydanie zezwolenia na wywóz podlegającego rewindykacji mienia zwraca się następnie do właściwej władzy centralnej w terminie trzydniowym delegat Rządu Państwa, na obszarze którego mienie się znajduje. Właściwy urząd centralny wyda bez zwłoki pozwolenie na wywóz tego mienia, nie później jednak aniżeli w ciągu 10 dni od dnia zawiadomienia go przez delegata.

Artykuł  6 

W wypadkach różnicy zdań między delegatami co do słuszności roszczeń rewindykacyjnych, co winno być stwierdzone specjalnym podpisanym przez nich protokółem, sprawa winna być oddana dla rozstrzygnięcia komisji mieszanej.

Ustanowione będą dwie komisje mieszane, działające w miarę potrzeby i urzędujące w stolicach obu Państw, a mianowicie w Pradze dla spraw mienia polskiego, w Warszawie dla spraw mienia czechosłowackiego.

Komisje mieszane działają w składzie po dwóch przedstawicieli każdej z Umawiających się Stron, przy czym jeden z nich będzie mianowany przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych, drugi zaś, zależnie od przypadku, przez właściwą władzę centralną.

Komisje rozstrzygać będą o przedłożonych im roszczeniach rewindykacyjnych na podstawie całokształtu materiałów, jak również protokółów delegatów, wymienionych w art. 5, a w miarę potrzeby dochodzenia mogą być uzupełnione, w szczególności przez zeznania świadków i orzeczenia biegłych.

Komisje mieszane obradują pod przewodnictwem jednego z członków komisji tego Państwa, na którego obszarze znajduje się podlegające rewindykacji mienie.

W obradach swoich komisje mieszane kierują się duchem życzliwej współpracy i wzajemnej pomocy przy usunięciu szkód, wynikłych dla obu Państw w czasie niemieckiej okupacji i wydadzą swe orzeczenia bez zwłoki, nie później jednak, niż w przeciągu trzech tygodni.

Wydanie orzeczenia przez komisje mieszane i dalsze postępowanie, zmierzające do wydania rewindykowanego mienia, odbywa się w trybie analogicznym do przewidzianego w art. 5 niniejszej Umowy.

Przy orzekaniu o słuszności roszczenia rewindykacyjnego przewodniczącemu komisji mieszanej przysługują równe prawa z pozostałymi członkami komisji.

Artykuł  7 

Oba Rządy udzielą sobie wzajemnej pomocy przy wydawaniu mienia w postaci:

a) odpowiednich dokumentów wywozowych,

b) ochrony tego mienia przy transportach aż do granic swego Państwa,

c) zwolnienia tego mienia przy wywozie od cła, podatków i opłat,

d) dostarczenia odpowiednich środków transportowych, tj. wagonów kolejowych, łodzi, statków itp. lub też pozwolenia na wjazd tychże środków transportowych drugiego Państwa.

e) wydawania wiz i dowodów pracownikom, przeprowadzającym zwrot tego mienia.

Artykuł  8 

Koszty przewozów kolejowych rewindykowanego mienia będą pokrywane między Umawiającymi się Stronami w sposób następujący:

Rachunki za wspomniane przewozy będą przez odnośne zarządy kolejowe przedstawiane delegatom, którzy przekażą je swoim Ministerstwom Komunikacji. Pokrycie tych rachunków przez te Urzędy nastąpi w drodze bezpośredniego rozliczenia za wzajemne usługi w ramach oddzielnej umowy, która będzie zawarta.

Na pokrycie innych kosztów, związanych z rewindykacją, obie Umawiające się Strony udzielą sobie wzajemnego kwartalnego kredytu w wysokości do Kcs. 1.500.000 dla delegacji polskiej i do zł 1.500.000 ¹   dla delegacji czechosłowackiej. Rozliczenie z tytułu wykorzystanych części wspomnianego kredytu następować będzie w drodze kwartalnych obrachunków.

Podstawą do obliczenia należnego jednej Umawiającej się Stronie salda będzie urzędowa cena hurtowa węgla loco kopalnia, obowiązująca na obszarze każdej Umawiającej się Strony w dniu przeprowadzenia rozliczenia. Obie Umawiające się Strony zobowiązują się ustalone w ten sposób saldo wyrównać niezwłocznie węglem.

W wypadku, gdyby po upływie pierwszych dwóch okresów rozrachunkowych okazało się na podstawie praktycznych doświadczeń, że ustalony powyżej sposób rozliczenia jest dla którejkolwiek z Umawiających się Stron niewygodny, Umawiające się Strony porozumieją się co do nowego sposobu rozliczenia i wyrównania wzajemnych z tego tytułu zobowiązań.

Bliższe warunki tego kredytu i jego rozliczenia, a w szczególności ustalenie rodzaju i jakości węgla, który będzie podstawą rozliczenia, określenie urzędów, które mają je przeprowadzić, ustalenie miejsca, w którym będzie ono przeprowadzone, sposób przewozu węgla itp. będą ustalone osobną wymianą listów.

Artykuł  9 

Umowa niniejsza wchodzi w życie z dniem podpisania i będzie ratyfikowana jaknajrychlej. Wymiana dokumentów ratyfikacyjnych nastąpi w Warszawie.

Umowa będzie obowiązywała tak długo, dopóki obie Umawiające się Strony nie porozumiałyby się co do innego uregulowania lub dopóki nie zostanie całkowicie wykonana, co zostanie w swoim czasie przez obie Umawiające się Strony stwierdzone wspólnym protokółem.

W dowód czego pełnomocnicy podpisali niniejszą Umowę i przyłożyli na niej swoje pieczęcie.

Niniejsza Umowa zawarta została w Pradze, dnia dwunastego lutego 1946 r.

Sporządzona została w dwóch egzemplarzach w języku polskim i czeskim, przy czym oba teksty mają jednakową ważność.

Po zaznajomieniu się z powyższą Umową, uznana ona została za słuszną zarówno w całości, jak i każde z postanowień w niej zawartych; oświadcza się, że jest przyjęta ratyfikowana i potwierdzona oraz że będzie niezmiennie zachowywana.

Na dowód czego wydany został Akt niniejszy, opatrzony pieczęcią Rzeczypospolitej.

W Warszawie, dnia 10 grudnia 1946 r.

1 Powyższa kwota została podana bez uwzględnienia zmian wynikających z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 28 października 1950 r. o zmianie systemu pieniężnego (Dz.U.50.50.459) oraz z art. 4 ust. 6 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. o denominacji złotego (Dz.U.94.84.386).

• Identyfikator: Dz.U.1948.4.25
• Rodzaj: Umowa międzynarodowa
• Tytuł: Czechosłowacja-Polska. Umowa w sprawie wzajemnego zwrotu mienia wywiezionego po rozpoczęciu wojny. Praga.1946.02.12.
• Data aktu: 12/02/1946
• Data ogłoszenia: 28/01/1948
• Data wejścia w życie: 12/02/1946