Zgodnie z ustawą z 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (t.j. Dz.U. z 2023 r., poz. 1545) (dalej: u.p.p.) – każdy pacjent, ma prawo do dostępu do dokumentacji medycznej dotyczącej jego stanu zdrowia oraz udzielonych mu świadczeń zdrowotnych.

Podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych, ma obowiązek udostępnienia dokumentacji medycznej:

  1. bezpośrednio pacjentowi, którego dokumentacja dotyczy,
  2. jego przedstawicielowi ustawowemu (np. rodzicom małoletniego pacjenta) lub
  3. innej osobie upoważnionej przez pacjenta.

Dokumentacja medyczna, może zostać udostępniona w następujących formach:

  1. do wglądu, w miejscu udzielania świadczeń zdrowotnych (z wyłączeniem medycznych czynności ratunkowych) albo w siedzibie podmiotu udzielającego świadczeń zdrowotnych, z zapewnieniem pacjentowi (lub innej uprawnionej osobie) możliwości sporządzenia notatek lub zdjęć dokumentacji,
  2. przez sporządzenie jej wyciągu, odpisu, kopii lub wydruku;
  3. przez wydanie oryginału za potwierdzeniem odbioru i z zastrzeżeniem zwrotu po wykorzystaniu, na żądanie organów władzy publicznej albo sądów powszechnych, a także w przypadku gdy zwłoka w wydaniu dokumentacji, mogłaby spowodować zagrożenie życia lub zdrowia pacjenta,
  4. za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej oraz
  5. na informatycznym nośniku danych.

Ponadto – jeżeli przewiduje to regulamin organizacyjny podmiotu udzielającego świadczeń zdrowotnych – dokumentacja medyczna, na żądanie pacjenta (lub innej uprawnionej osoby) może zostać udostępniona poprzez przekazanie jej skanu za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej (czyli np. na wskazany adres poczty elektronicznej) lub na informatycznym nośniku danych.

 

Z zastrzeżeniem wyjątków przewidzianych w ustawie – podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych, zobowiązany jest do przechowywania dokumentacji medycznej pacjenta przez okres 20 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym dokonano ostatniego wpisu. W powyższym okresie – każdy pacjent, może zatem czynić użytek z prawa dostępu do swojej dokumentacji medycznej, a podmioty udzielające świadczeń zdrowotnych – mają obowiązek udostępniać pacjentom tę dokumentację, na ich żądanie, bez zbędnej zwłoki.

Wyciąg, odpis, kopia i wydruk dokumentacji medycznej – czym się od siebie różnią

Ustawodawca wprowadził rozróżnienie powyższych pojęć ze względu na odmienne uregulowanie wysokości opłat za udostępnienie dokumentacji medycznej, w przypadku jej udostępniania w formie wyciągu lub odpisu, od jej udostępnienia w formie kopii lub wydruku. Wynika to z faktu, że sporządzenie wyciągu lub odpisu dokumentacji medycznej wiąże się z większym nakładem pracy osoby je sporządzającej (wymaga bowiem sporządzenia odrębnego dokumentu) od pracy osoby, która wyłącznie kopiuje lub drukuje istniejącą dokumentację medyczną.

Czytaj także na Prawo.pl: Nastolatek może nie zgodzić się na obecność rodzica podczas badania

Zgodnie z definicjami zawartymi w art. 3 u.p.p.:

  1. Wyciąg – stanowi skrótowy dokument zawierający wybrane informacje lub dane z całości dokumentacji medycznej,
  2. Odpis – stanowi dokument wytworzony przez przepisanie tekstu z oryginału dokumentacji medycznej z wiernym zachowaniem zgodności co do treści z oryginałem, zaś
  3. Kopia – stanowi dokument wytworzony przez odwzorowanie oryginału dokumentacji medycznej, w formie kserokopii albo odwzorowania cyfrowego (skanu).

Wydruk nie został natomiast zdefiniowany przez ustawodawcę, dlatego należy rozumieć go potocznie – jako dokument uzyskany na komputerowym urządzeniu wyjściowym typu drukarka, który przechowywany był w postaci elektronicznej. W zakresie udostępniania dokumentacji medycznej w formie wydruku – ustawodawca zastrzegł jedynie (w par. 70 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 6.04.2020 r. w sprawie rodzajów, zakresu i wzorów dokumentacji medycznej oraz sposobu jej przetwarzania), że dokumentacja taka musi zostać potwierdzona za zgodność z oryginałem przez upoważnioną do tego (w podmiocie udzielającym świadczeń zdrowotnych) osobę.

Pierwsze udostępnienie dokumentacji medycznej – bezpłatne

Pomimo tego, że – co do zasady – za udostępnienie dokumentacji medycznej w formie:

  • wyciągu, odpisu, kopii lub wydruku,
  • na informatycznym nośniku danych oraz
  • skanów przekazanych za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej lub na informatycznym nośniku danych,

podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych może pobierać opłatę – nie dotyczy to pierwszego udostępnienia tejże dokumentacji, w powyższych formach, na żądanie pacjenta lub jego przedstawiciela ustawowego i we wskazanym przez nich zakresie.

Bezpłatnie zostanie również udostępniona pacjentowi dokumentacja medyczna na podstawie kolejnego wniosku, pod warunkiem, że – swoim zakresem – nie będzie on obejmował części dokumentów, które pacjent uzyskał na podstawie pierwszego wniosku. Jednym słowem – pacjent ma prawo do wykorzystania „bezpłatnego dostępu” do dokumentacji medycznej w jej pełnym zakresie. Jeżeli będzie wnioskował o nią częściami (o ile dokumenty, z poszczególnych wniosków, nie będą się dublować) – placówka medyczna nie powinna pobierać od niego, z tego tytułu, żadnych opłat.

Jest to korzystna dla pacjentów zmiana, która weszła w życie 4.05.2019 r. i wynikała z ustawy dostosowującej przepisy krajowe do wymogów unijnego rozporządzenia o ochronie danych osobowych, czyli tzw. RODO  (UStawa z dnia 21.02.2019 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z zapewnieniem stosowania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27.04.2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (Dz.U. z 2019 r., 730)

Koszty kolejnego udostępnienia dokumentacji medycznej

Każde ponowne udostępnienie dokumentacji medycznej we wskazanych powyżej formach, tj. w postaci wyciągu, odpisu, kopii, wydruku, skanów przekazanych za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej lub na informatycznym nośniku danych, i w tym samym zakresie, którego dotyczył już poprzedni wniosek – może już wiązać się z naliczeniem opłaty przez podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych.

Wysokość opłat za udostępnienie dokumentacji medycznej ustalana jest przez placówkę medyczną, przy czym nie mogą one przekraczać maksymalnych kwot wynikających z ustawy i wynoszących odpowiednio (w okresie 01.12.2023 – 29.02.2024 r., ponieważ podstawę ich wyliczenia stanowi wysokość przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim kwartale, ogłaszanego przez Prezesa GUS w Dzienniku Urzędowym RP "Monitor Polski"):

  1. 14,39 zł – za jedną stronę wyciągu albo odpisu dokumentacji medycznej (tj. maks. 0,002 przeciętnego wynagrodzenia),
  2. 0,50 zł – za jedną stronę kopii albo wydruku dokumentacji medycznej (tj. maks. 0,00007 przeciętnego wynagrodzenia) oraz
  3. 2,88 zł – za udostępnienie dokumentacji medycznej na informatycznym nośniku danych (tj. maks. 0,0004 przeciętnego wynagrodzenia).

Nie należy przy tym zapominać, że – w każdym przypadku (niezależnie od liczby „wglądów” w tę samą dokumentację) – bezpłatne pozostanie natomiast zapoznanie się (po uprzednim uzgodnieniu terminu) z dokumentacją medyczną w siedzibie podmiotu udzielającego świadczeń zdrowotnych.

 

 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.