I takie mniej więcej odszkodowania przyznają sądy za śmierć na skutek wypadku przy pracy, zawinionego przez pracodawcę.
- W badaniach prowadzonych przez Ośrodek Ekonomii Środowiskowej przy Uniwersytecie Warszawskim, w ramach projektu międzynarodowego, gdzie ankietowo badano, jak ludzie wyceniają rok dodatkowego życia (który mogliby np. uzyskać gdyby było czyste środowisko) uzyskano bardzo ciekawe wyniki – mówi profesor Hermanowski.
Okazało się, że najwyżej rok swojego życia wycenili Czesi. Szwajcarzy znaleźli się w środku stawki, natomiast najniżej dodatkowy rok swojego życia wycenili Węgrzy. Szacowali ten rok na kilkanaście tysięcy euro. Czesi na blisko 50 tysięcy euro. Te wyniki znajdują również potwierdzenie na przykład w liczbie samobójstw. Właśnie Węgrzy przodują w liczbie samobójstw na tysiąc mieszkańców.
Tak naprawdę jednak, jak wyjaśnia profesor Hermanowski, nie można określić precyzyjnie ceny życia czy zdrowia. - Poza samymi zastrzeżeniami natury etycznej, pozostaje jeszcze trudność takiego szacunku wynikająca z postaw ludzi. Wszyscy potwierdzają, że życie, że zdrowie jest bezcenne, a jednak ludzie codziennie podejmują ryzyko na przykład przyjmując pracę w niebezpiecznych warunkach w zamian za wyższe wynagrodzenie - mówi profesor.
Ludzie codziennie ryzykują życie prowadząc pojazdy z niebezpieczną prędkością, nie dbają o zdrowie – paląc lub dopuszczając do niebezpiecznej otyłości.
- Mówią, że nic nie jest warte utraty życia, ale jeśli zaproponuje im się znaczące obniżenie dozwolonej prędkości jazdy, co zagwarantowałoby likwidację śmiertelnych wypadków drogowych, to powiedzą: O nie, co to, to nie. Podobnie jest jeśli chodzi o wybór między zdrowiem a dobrami materialnymi. Ludzie nie wyrzekną się pewnych rzeczy w zamian za zdrowie. Natomiast wyceniają jego utratę np. przed sądem odszkodowawczym – mówi profesor Hermanowski.
Natomiast wyliczyć można koszty choroby, zarówno bezpośrednie jak i pośrednie. Koszt bezpośredni to wartość wszystkich dóbr, usług i innych zasobów zużytych w czasie realizacji danej technologii medycznej. Należą do nich koszty bezpośrednie medyczne, np. wydatki poniesione na zakup sprzętu medycznego, leków, pracę personelu medycznego, diagnostykę, pobyt w szpitalu, oraz niemedyczne, jak koszty transportu, opieki nieformalnej, specjalnej diety itp.
Koszt pośredni jest związany ze skutkami zmiany stanu zdrowia. Na przykład mogą to być koszty wynikające z utraty lub zmniejszenia zdolności do pracy na skutek choroby lub utraty produktywności wskutek zgonu. W niektórych krajach Europy uważa się, że koszty pośrednie mogą stanowić nawet połowę całkowitych kosztów związanych z występowaniem choroby i jej leczeniem.
Pośrednie koszty choroby, absencji w pracy i życiu społecznym, kulturalnym to bardzo szerokie i skomplikowane spektrum. Omawia je dokładnie książka „Szacowanie kosztów społecznych choroby i wpływu stanu zdrowia na aktywność zawodową i wydajność pracy”.
Wśród zagadnień poruszanych w publikacji znalazły się między innymi takie jak: ocena wartości życia, pomiar korzyści związanych z technologiami medycznymi, rodzaje kosztów w opiece zdrowotnej, choroby a funkcjonowanie rodziny w kontekście kosztów pośrednich, absencja chorobowa pracowników a funkcjonowanie przedsiębiorstw i rynku – wyniki analizy z użyciem symulacyjnego modelu wieloagentowego, koszty pośrednie w ekonomicznej ocenie innowacji medycznych, koszty absencji chorobowej, koszty pośrednie chorób nowotworowych, koszty pośrednie związane z ciążą, porodem i połogiem.
Książka dostępna jest w księgarni Profinfo.
Wartość życia można oszacować od kilkunastu tysięcy euro do 3 mln dolarów
Ekonomiści i badacze szacują wartość życia i zdrowia na podstawie wyceny redukcji ryzyka zgonu, na podstawie roszczeń odszkodowawczych, przyznawanych odszkodowań, wydatków ponoszonych na ochronę zdrowia i bezpieczeństwo. Na tej podstawie średnia wartość życia w USA waha się między jednym a trzema milionami dolarów - mówi prof. dr hab. Tomasz Hermanowski, redaktor naukowy książki Szacowanie kosztów społecznych choroby i wpływu stanu zdrowia na aktywność zawodową i wydajność pracy.