W jednym przedsiębiorstwie podmiotu leczniczego może być prowadzony tylko jeden rodzaj działalności leczniczej

Zgodnie z komunikatem Ministra Zdrowia z dnia 28 maja 2012 r. w sprawie dostosowania działalności podmiotów leczniczych. do przepisów ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej w jednym przedsiębiorstwie podmiotu leczniczego może być prowadzony tylko jeden z rodzajów działalności leczniczej.Zgodnie z Art. 8. u.dz.l.Rodzajami dział. lecz. są:1) stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne:a) szpitalne,b) inne niż szpitalne;2) ambulatoryjne świadczenia zdrowotne.Jaką ilość przedsiębiorstw powinien wydzielić podmiot leczniczy posiadający w swojej strukturze: oddziały szpitalne, poradnie specjalistyczne, pracownie diagnostyczne (TK, RTG, laboratorium itp.), bloki operacyjne i porodowe oraz działy, np. anestezjologiczny, izbę przyjęć, aptekę szpitalną, prosektorium.Podmiot realizuje w ramach umowy z NFZ świadczenia w rodzajach:Leczenie szpitalne, AOS, AOS-ASDK, Opieka psychiatryczna i leczenie uzależnień, Programy zdrowotne.Czy właściwy jest następujący podział:Przedsiębiorstwo nr 1 wszystkie oddziały, bloki operacyjne i porodowe, działy, izba przyjęć, apteka, prosektorium,Przedsiębiorstwo nr 2 poradnie spec., prac. diagnostyczne.Czy oddziały: psychiatryczny ogólny i psychiatryczny dzienny należy zaliczyć do przedsiębiorstwa nr 1 a poradnię zdrowia. psych. do przedsiębiorstwa nr 2 czy należy wyodrębnić je w kolejnym przedsiębiorstwie jeśli nie ma potrzeby wydzielania kolejnego przedsiębiorstwa to czy mimo to można?Czy można sztucznie tworzyć kolejne przedsiębiorstwa. np. odrębnie oddziały zabiegowe, niezabiegowe, psychiatryczne?Czy oddziały psych. i poradnię zdrowia psych. można połączyć w jednym przedsiębiorstwie tworząc Centrum Zdrowia. Psychicznego?Czy sposób podziału komórek i jednostek na przedsiębiorstwa. podmiotu leczniczego będzie miał znaczenie przy kontraktowaniu świadczeń z NFZ?Czy przedsiębiorstwo, które będzie liczyło kilkanaście oddziałów zlokalizowanych w 2-ch jednostkach (różne adresy) powinno otrzymać dwa nr REGON dla każdej lokalizacji?

Odpowiedź

W jednym przedsiębiorstwie podmiotu leczniczego może być prowadzony tylko jeden rodzaj działalności leczniczej. Wynika to przede wszystkim z § 7 ust. 2 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 17 maja 2012 r. w sprawie systemu resortowych kodów identyfikacyjnych oraz szczegółowego sposobu ich nadawania (Dz. U. z 2012 r. poz. 594) – dalej: r.s.r.k. Wniosek taki można poniekąd wysnuć również z treści § 11 ust. 1 pkt 24 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 29 września 2011 r. w sprawie szczegółowego zakresu danych objętych wpisem do rejestru podmiotów wykonujących działalność leczniczą oraz szczegółowego trybu postępowania w sprawach dokonywania wpisów, zmian w rejestrze oraz wykreśleń z tego rejestru (Dz. U. z 2011 r. Nr 221, poz. 1319) – dalej: r.s.z.d., który to przepis stanowi, iż zgłoszenie podmiotu do rejestru zawiera określenie rodzaju działalności leczniczej wykonywanej w przedsiębiorstwie podmiotu leczniczego – sugerując na jeden rodzaj jaki może być zgłoszony w odniesieniu do jednego przedsiębiorstwa.
Zgodnie z załącznikiem nr 1 do r.s.r.k. w przedsiębiorstwie podmiotu leczniczego może być wykonywany jeden z następujących rodzajów działalności leczniczej:
a) Stacjonarne i całodobowe świadczenia szpitalne
b) Stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne inne niż szpitalne
c) Ambulatoryjne świadczenia zdrowotne
- co odpowiada rodzajom działalności wyodrębnionym w art. 8 ustawa z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz. U. Nr 112, poz. 654 z późn. zm.) - dalej u.dz.l.

Odnosząc się do kwestii pierwszej, przedstawionej w pytaniu należy uznać, iż zaproponowany podział na przedsiębiorstwa jest wystarczający. Jedyny wymóg wynikający z przepisów jest taki, aby w jednym przedsiębiorstwie nie łączyć kilku rodzajów działalności. Niewątpliwie oddziały, bloki operacyjne i porodowe, działy, izba przyjęć, apteka oraz prosektorium służą realizacji stacjonarnych i całodobowych świadczeń szpitalnych, a zatem mogą być połączone w jedno przedsiębiorstwo (przedsiębiorstwo nr 1). Natomiast poradnie specjalistyczne oraz diagnostyczne, jako realizujące świadczenia ambulatoryjne powinny zostać wyodrębnione do drugiego przedsiębiorstwa (przedsiębiorstwo nr 2) – tak jak to opisano w przykładzie zawartym w pytaniu.

Odnośnie oddziału psychiatrycznego ogólnego, to może on być przyłączony do przedsiębiorstwa nr 1. Poradnia psychiatryczna natomiast, jako że udziela świadczeń w warunkach ambulatoryjnych musi zostać przyłączona do przedsiębiorstwa nr 2. Powyższych komórek organizacyjnych nie można połączyć w jedno przedsiębiorstwo z uwagi na fakt, iż wykonuje siew nich różnego rodzaju działalność leczniczą (świadczenia szpitalne w oddziale i świadczenia ambulatoryjne w poradni). Najbardziej kłopotliwe będzie przyporządkowanie do właściwego przedsiębiorstwa oddziału psychiatrycznego dziennego. Komórka ta, o kodzie 2700 została przeszeregowana w załączniku nr 2 do r.s.k.r. do ośrodków (zespołów) opieki pozaszpitalnej, co sugeruje, iż w jej ramach nie udziela się świadczeń szpitalnych. Można zatem wnioskować, iż dla oddziału dziennego należałoby utworzyć odrębne przedsiębiorstwo, dla którego określi się następujący rodzaj działalności: stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne inne niż szpitalne. Innym rozwiązaniem jest przyłączenie oddziału dziennego do przedsiębiorstwa nr 2 – pod warunkiem jednak, że udzielane w ramach oddziału dziennego świadczenia mają charakter świadczeń ambulatoryjnych. Należy bowiem zauważyć, iż oddział dzienny nie jest – z definicji – przeznaczony do udzielania świadczeń całodobowych. Reasumując, przyporządkowanie oddziału psychiatrycznego dziennego do przedsiębiorstwa jest uzależnione od charakteru świadczeń udzielanych na tym oddziale. Powinno ono znaleźć swoje uzasadnienie w regulaminie organizacyjnym, który określi organizację i zadania oddziału dziennego.

Zasadnicze znaczenie dla kontraktowania świadczeń finansowanych ze środków publicznych mają warunki zawierania i realizacji umów w poszczególnych rodzajach i zakresach świadczeń, określane w drodze zarządzeń prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia. Co do zasady wskazują one na poszczególne komórki wraz z ich kodami resortowymi, jakie powinien posiadać świadczeniodawca aby móc realizować umowę z Funduszem.
Na skutek dokonanych nowelizacji problemem może jednak okazać się realizacja umów w rodzaju leczenie szpitalne na oddziałach jednego dnia. Zgodnie z definicją zawartą w art. 2 ust. 1 pkt 11 u.dz.l., świadczenie szpitalne są to wykonywane całą dobę kompleksowe świadczenia zdrowotne polegające na diagnozowaniu, leczeniu, pielęgnacji i rehabilitacji, które nie mogą być realizowane w ramach innych stacjonarnych i całodobowych świadczeń zdrowotnych lub ambulatoryjnych świadczeń zdrowotnych, chociażby były one udzielane z zamiarem zakończenia ich udzielania w okresie nieprzekraczającym 24 godzin. Zgodnie z pojawiającymi się w doktrynie głosami (por. "Ustawa o działalności leczniczej z komentarzem oraz wybranymi aktami wykonawczymi" K. Borowicz, W. Puzoń, M. Ryba, INFOR, s. 19-20) świadczenia jednego dnia mogą być wykonywane wyłącznie w szpitalu. Podobna teza znajduje się w uzasadnieniu do projektu rozporządzenia w sprawie systemu resortowych kodów identyfikacyjnych oraz szczegółowego sposobu ich nadawania, w którym to z rozdziału Ośrodki (zespoły) opieki pozaszpitalnej wykreślone zostały odrębne kody dla zespołu leczenia jednego dnia, albowiem "zgodnie z ustawą o działalności leczniczej tego rodzaju świadczenia zdrowotne są zaliczone do świadczeń szpitalnych (mogą być wykonywane tylko w szpitalu)". Aktualnie oddział leczenia jednego dnia został umiejscowiony w rozdziale Oddziały szpitalne i inne komórki opieki szpitalne. Reasumując, świadczenia jednego dnia powinny być realizowane w podmiocie, którego przedsiębiorstwem jest szpital.

Odnośnie umów już zawartych należy zauważyć, że Prezes NFZ nie ma możliwości jednostronnej zmiany stosunku umownego poprzez wydanie nowego zarządzenia stawiającego inne warunki, niż wynika to z podpisanej umowy. Może natomiast wyznaczyć on odpowiedni czas na dostosowanie się do nowych wymogów, a podmiotom, które tego nie uczynią wypowiedzieć umowy z zachowaniem zastrzeżonych w nich okresów wypowiedzenia.

Omawiając kwestie trzecią, poruszoną w pytaniu, należy zwrócić szczególną uwagę na planowaną nowelizację ustawy o działalności leczniczej Aktualnie jedynym kryterium podziału podmiotu leczniczego na przedsiębiorstwa jest rodzaj wykonywanej w nich działalności leczniczej. Nie ma przy tym znaczenia, czy poszczególne jednostki lub komórki organizacyjne należące do danego przedsiębiorstwa funkcjonują pod jednym, czy też pod różnymi adresami. Innymi słowy można utworzyć przedsiębiorstwo, w którym różne jednostki są zlokalizowane pod różnymi adresami, pod warunkiem, że zachodzi tożsamość rodzaju wykonywanej w nich działalności leczniczej.
Należy jednak mieć na względzie przyjętą przez sejm nowelizację ustawy o działalności leczniczej (druk nr 450). Co prawda jej wejście w życie jest jeszcze uzależnione od podpisania przez Prezydenta RP i publikacji w Dzienniku Ustaw, jednakże należy mieć na względzie przyjęte w niej rozwiązania. Nowelizacja wprowadza m.in. nową definicję przedsiębiorstwa podmiotu leczniczego, stanowiąc, iż jest to zespół składników majątkowych, za pomocą którego podmiot leczniczy wykonuje określony rodzaj działalności leczniczej. Dodatkowo przyjmuje się, iż przedsiębiorstwo podmiotu leczniczego jest jednostką lokalną w rozumieniu przepisów o statystyce publicznej, a zatem zorganizowaną całością (zakład, oddział, filia) położoną w miejscu zidentyfikowanym odrębnym adresem, pod którym lub z którego prowadzona jest działalność. Skutkiem ewentualnego wejścia w życie wspomnianej ustawy nowelizacyjnej będzie konieczność wyodrębniania przedsiębiorstw nie tylko z uwagi na rodzaj wykonywanej w nich działalności leczniczej, ale również z uwagi na dalsze kryterium, jakim będzie adres jednostek lub komórek, pod którym dany rodzaj działalności będzie wykonywany. W przedstawionym w pytaniu stanie faktycznym, oznaczać to będzie potrzebę utworzenia dwóch przedsiębiorstw, tj. odrębnego przedsiębiorstwa dla każdej lokalizacji.
14-cyfrowy REGON nadaje się przedsiębiorstwom podmiotu leczniczemu, każdemu odrębnie. Jednostki i komórki organizacyjne natomiast nie uzyskują odrębnych nr REGON, lecz są oznaczane nr REGON przedsiębiorstwa, któremu są organizacyjnie podporządkowane.
 

Pytanie pochodzi z Serwisu Prawo i Zdrowie