Najnowsze tomografy (tzw. spektralne) pozwalają rozróżnić poszczególne rodzaje tkanek, rejestrują różnice np. pomiędzy tkankami zawierającymi wapń lub jod, co nie jest możliwe w tradycyjnej tomografii monochromatycznej. Dzięki temu lepiej można wykryć np. zator płuc wywołany skrzepliną, gdy dochodzi do zwężenia lub zamknięcia tętnicy płucnej.

Uruchomiony w WIM najnowszej generacji tomograf Discovery CT750 umożliwia obrazowanie spektralne serca. "Dokładnie widać stan tętnic wieńcowych oraz jamy serca. Możemy również nawigować w organizmie pacjenta pokazując wnętrze tchawicy, oskrzela i naczyń płuc" – podkreślał dr Arkadiusz Zegadło z Zakładu Radiologii WIM.

Podobnie można trójwymiarowo obrazować głowę i wnętrze przewodu pokarmowego – żołądka, jelita cienkiego i grubego. "W razie potrzeby jesteśmy w stanie zeskanować całego człowieka" – dodał radiolog.

Dyrektor WIM Grzegorz Gielerak podkreślił, że nowe urządzenie zwiększa szanse przeżycia osobom z licznymi obrażenia odniesionymi w wypadkach i katastrofach, gdyż szybsza i lepsza diagnostyka przyśpiesza zastosowanie metod ratujących życie.

Dodał, że w Wojskowym Instytucie Medycznym ratuje się najwięcej ofiar wypadków i katastrof w województwie mazowieckim. Tutaj trafiają również niemal wszyscy weterani poszkodowani podczas misji w Afganistanie. "Nigdzie nowy tomograf nie przyda się tak bardzo, jak w naszym ośrodku" - powiedział.

Prof. Romana Bogusławska-Walecka, szefowa Zakładu Radiologii WIM, zwróciła uwagę, że w nowoczesnej radiologii oprócz wysokiej jakości obrazowania równie ważne jest zmniejszenie dawki promieniowania, na jakie narażony jest pacjent podczas badania. Nowy tomograf jest nową jakością również i pod tym względem.

W środkach kontrastujących wykorzystuje się promieniotwórczy jod, który może powodować przejściową nefropatię pokontrastową. Jest ona trzecią przyczyną ostrego uszkodzenia nerek u pacjentów hospitalizowanych. Może się pojawić w ciągu trzech dni od podania środka cieniującego, a jej objawem jest wzrost stężenia kreatyniny w surowicy krwi (powyżej 0,5 mg/dl lub powyżej 25 proc. względem wartości wyjściowej).

Radiologiczne środki cieniujące są trzecią przyczyną niewydolności nerek pochodzenia szpitalnego, na które przypada 11-12 proc. wszystkich przypadków tego schorzenia. Na szczęście w ostatnich 10 latach częstość występowania nefropatii pokontrastowej się zmniejszyła dwukrotnie – powiedział dr Zygadło.

W nowym tomografie kontrast stosowany jest w dawce nawet o 40 proc. mniejszej. Podczas badania pacjent narażony jest na promieniowanie o połowę mniejsze.

To bardzo istotne, ponieważ z powodu coraz częściej wykonywanych badań diagnostycznych, zwiększa się ogólne narażenie pacjentów na promieniowanie. Roczna dawka z urządzeń medycznych sięga już 3 mSiv, czyli jest prawie taka, jak promieniowanie naturalne, na jakie jesteśmy narażeni w ciągu całego roku (wynosi ono 3,1 mSiv).

Jeszcze w 2000 r. dawka promieniowania wynikająca z badań diagnostycznych u przeciętnej osoby nie przekraczała 0,4 mSiv. Najbardziej obciążające jest badanie naczyń, miednicy oraz jamy brzusznej.

W Polsce stale zwiększa się liczba tomografów komputerowych i aparatów do rezonansu magnetycznego. W 2000 r. było ich ponadtrzykrotnie mniej niż w 2010 r.

W 2009 r. ponad 12 tomografów przypadało u nas na 1 mln mieszkańców. Wyprzedzamy pod tym względem Holandię, Francję i Wielka Brytanię, ale na świecie jesteśmy na jednym z dalszych miejsc. Najwięcej tomografów jest w Japonii (prawie 100 na 1 mln mieszkańców) oraz w Australii (prawie 40).

Nieco mniej jest w naszym kraju aparatów do rezonansu magnetycznego. Przypadają u nas prawie 4 takie urządzenia na 1 mln mieszkańców. Za nami są jedynie Węgry, Izrael i Meksyk. Pierwsze miejsca zajmują: Japonia (prawie 40 aparatów na 1 mln mieszkańców), USA (26) oraz Islandia (22).

Ważna jest jednak nie tylko liczba aparatów, ale również to, jak są one wykorzystywane. (PAP)