MZ w projekcie nowelizacji ustawy o ochronie zdrowia psychicznego wprowadza w tym zakresie kilka zmian.

Zmieni się m.in. jedna z przesłanek do zastosowania przymusu bezpośredniego wobec osób z zaburzeniami psychicznymi. Dotąd jedną z przesłanek do zastosowania przymusu bezpośredniego wobec osób z zaburzeniami psychicznymi było poważne zakłócanie lub uniemożliwianie funkcjonowania zakładu leczniczego udzielającego świadczenia zdrowotnego w zakresie psychiatrycznej opieki zdrowotnej, innego zakładu leczniczego lub jednostki organizacyjnej pomocy społecznej.

Czytaj w LEX: Współdziałanie policji z placówkami medycznymi >>>

Czytaj w LEX: Konieczne ograniczenie praw pacjenta – przymus leczenia >>>

 

Teraz będzie to dotyczyło każdego podmiotu, w którym znajdują się te osoby. Kierownik jednostki pomocy społecznej dalej będzie miał obowiązek niezwłocznie poinformować upoważnionego przez marszałka województwa lekarza specjalistę w dziedzinie psychiatrii o zastosowaniu przymusu bezpośredniego – obowiązek ten został zapisany jedynie w innym miejscu ustawy tzn. poprzez dodanie ust. 5a do art. 18.

Czytaj także na Prawo.pl: Źle nie jest, ale może być lepiej - NIK o stosowaniu środków przymusu bezpośredniego przez policję>>

Zmieni się także brzmienie art. 18 ust. 10, tak by nie było wątpliwości, że ocena zasadności zastosowania przymusu bezpośredniego ma nastąpić w terminie 3 dni od zakończenia jego stosowania.

Sprawdź w LEX: Odpowiedzialność szpitala psychiatrycznego za niezasadne przyjęcie bez zgody pacjenta. Glosa do wyroku SN z dnia 19 listopada 2015 r., IV CSK 792/14 >>>

Przymus bezpośredni w formie unieruchomienia lub izolacji

Zmienią się także zasady przedłużania stosowania przymusu bezpośredniego w formie unieruchomienia lub izolacji. - Po dwukrotnym przedłużeniu przez lekarza stosowania przymusu bezpośredniego w formie unieruchomienia lub izolacji dalsze przedłużenie jego stosowania na kolejne okresy, z których każdy nie może być dłuższy niż 6 godzin jest dopuszczalne wyłącznie po każdorazowym osobistym badaniu osoby z zaburzeniami psychicznymi przez lekarza oraz uzyskaniu opinii innego lekarza (dotychczasowe przepisy zakładają badanie przez lekarza psychiatrę i uzyskanie opinii innego lekarza psychiatry) – czytamy w ocenie skutków regulacji do projektu nowelizacji.

Wcześniej Komisja Ekspertów ds. Ochrony Zdrowia Psychicznego przy Rzeczniku Praw Obywatelskich zwracała uwagę na to, że opinia dwóch lekarzy psychiatrów jest nierealna ze względu na braki kadrowe.

- Na wielu bowiem oddziałach psychiatrycznych przy szpitalach ogólnych, w godzinach nocnych obsada dyżurowa jest jednoosobowa, a to oznacza, że nie ma po prostu drugiego lekarza psychiatry, który mógłby zaopiniować potrzebę przedłużenia unieruchomienia – pisał sam RPO do ministra zdrowia.

Czytaj także na Prawo.pl: Będą zmiany w stosowaniu przymusu bezpośredniego w szpitalach psychiatrycznych>>

Monitoring przy unieruchomieniu pacjenta

Pomieszczenie do obserwacji osoby unieruchomionej będzie wyposażone w monitoring. Ma to służyć stałemu nadzorowi nad osobą z zaburzeniami psychicznymi oraz kontroli wykonywanych przez personel czynności związanych z unieruchomieniem.

Obecnie monitoring może być stosowany tyko w przypadku izolacji pacjenta. Natomiast podczas unieruchomienia, na co zwracali uwagę eksperci przy RPO, istnieje duże ryzyko pogorszenia stanu zdrowia, co wymaga ciągłej obserwacji.

Czytaj w LEX: Monitoring w podmiotach wykonujących działalność leczniczą - bezpieczeństwo pacjentów i lekarzy, czy ingerencja w ich prawa? >>>

Czytaj w LEX: Depozyt rzeczy pacjenta w przedsiębiorstwach podmiotów leczniczych >>>

Ministerstwo zdrowia chce także usprawnić procedurę przyjmowania do szpitala psychiatrycznego bez zgody pacjenta. Ma temu służyć brak konieczności opinii drugiego lekarza psychiatry przy takim przyjęciu, wystarczy opinia innego drugiego lekarza, niekoniecznie psychiatry. - Liczba pacjentów, których mogłaby dotyczyć omawiana zmiana to ok. 9 tys. rocznie (szacunkowa liczba w 2021 r. – 9 tys., w I połowie 2022 r. 4 tys., szacunków dokonano na podstawie kodu przyjęcia 10 - przyjęcie przymusowe - przyjęcie przymusowe w związku z realizacją ustawowego obowiązku poddania się hospitalizacji, określonego m.in. w art. 21 ust. 3, art. 23, 24 i 29 ustawy z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego) – uzasadnia MZ.

Kiedy przymus bezpośredni

Przepisy dotyczące zastosowania przymusu bezpośredniego obejmują sytuacje, w których osoba chora psychicznie zachowuje się agresywnie. Przymusem bezpośrednim może być w określonych w ustawie sytuacjach:

  • przytrzymanie,
  • przymusowe podanie leków,
  • unieruchomienie
  • izolacja

Może być zastosowany tylko wtedy, gdy nie ma innych środków zaradczych, jest więc ostatecznością. O jego zastosowaniu musi zadecydować lekarz, tylko w wyjątkowych okolicznościach pielęgniarka w porozumieniu z lekarzem.

Nowelizacja ustawy o ochronie zdrowia psychicznego miałaby wejść w życie 14 dni od dnia ogłoszenia. Na razie trwają jej konsultacje publiczne.

Czytaj także na Prawo.pl: Przymus bezpośredni w DPS-ach bez kontroli i możliwości złożenia skargi>>

 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.