Środowisko psychoterapeutów od lat domaga się ustawy, która ureguluje ich zawód. Ustawy nie ma. Natomiast 24 czerwca weszło w życie rozporządzenie w sprawie specjalizacji w dziedzinach mających zastosowanie w ochronie zdrowia (nowelizacja), które ustanawia nową specjalizację: „psychoterapia”. Do rozpoczęcia kształcenia specjalizacyjnego z psychoterapii będzie potrzebny tytuł zawodowy magistra lub magistra inżyniera (lub równorzędny) uzyskany na kierunku studiów w zakresie:

  • lekarskim,
  • lekarsko-dentystycznym,
  • pielęgniarstwa,
  • położnictwa,
  • psychologii,
  • pedagogiki,
  • pracy socjalnej,
  • socjologii,
  • resocjalizacji,
  • nauk o rodzinie.

 

Czytaj w LEX: Coaching a psychoterapia - poznawczo-behawioralne podejście do coachingu >>

Równoległa ścieżka kształcenia psychoterapeutów - większy chaos

Stowarzyszenia zrzeszające psychoterapeutów polskich zaznaczają, że nowa ścieżka szkolenia w zakresie psychoterapii jest wprowadzana przez Ministerstwa Zdrowia pomimo „istotnych argumentów przeciwko tej inicjatywie”.

Czytaj także na Prawo.pl: Demontaż zawodu psychoterapeuty - ważność uprawnień pod znakiem zapytania

- Uważamy, że wprowadzenie specjalizacji nie uporządkuje tej dziedziny, a wręcz pogłębi chaos w obszarze psychoterapii finansowanej ze środków NFZ oraz w innych placówkach, w jakich jest ona stosowana (m.in. w oświacie, ośrodkach pomocy społecznej, organizacjach pozarządowych, praktykach prywatnych) – czytamy w stanowisku, do którego dotarło Prawo.pl.

Psychoterapeuci podkreślają, że wprowadzenie specjalizacji stworzy system uzyskiwania kwalifikacji, funkcjonujący równolegle do istniejącej od dziesięcioleci sprawdzonej struktury szkolenia i certyfikacji oraz ciągłego doskonalenia zawodowego. Pieczę nad nim sprawują obecnie stowarzyszenia zrzeszające psychoterapeutów.

Renata Mizerska, prezes Polskiej Rady Psychoterapii zauważa, że obecnie obok siebie funkcjonują dwie ścieżki szkolenia w psychoterapii dzieci i młodzieży. Pierwsza - oparta o standardy stowarzyszeń zrzeszających psychoterapeutów pracujących w pięciu grupach podejść i druga - wprowadzona rozporządzeniem ministra zdrowia. - Pierwszy system jest oparty o etos i przepisy prawa, drugi tylko o przepisy. System kształcenia wynikający z ustawy o uzyskiwaniu tytułu specjalisty w dziedzinach mających zastosowanie w ochronie zdrowia nie zobowiązuje do przestrzegania zasad etycznych, podlegania superwizji po szkoleniu, czy kształcenia ustawicznego. Osoba otrzymuje dyplom, który jest bezterminowy. Pilną potrzebą jest umocowanie zawodu psychoterapeuty jako zawodu zaufania publicznego - zaznacza.  

Czytaj też: Narzędzia psychometryczne >>

Środowisko zwraca uwagę, że ryzyka związane z brakiem zasad odpowiedzialności zawodowej dotyczyć będą wielokrotnie większej grupy w przypadku specjalizacji z psychoterapii wprowadzanej nowym rozporządzeniem.

 - Po uzyskaniu tytułu specjalisty osoby nie będą zobowiązane przestrzegać kodeksu etyki ani procedur dotyczących obowiązku doskonalenia zawodowego czy też superwizji. W stosowaniu psychoterapii jest to jednym z podstawowych warunków udzielania profesjonalnej pomocy osobom, które z niej korzystają – czytamy w stanowisku.

Czytaj też: Kiedy trzeba skorzystać z psychoterapii. Pracownik w sytuacji nowej i trudnej >>

Program nowej specjalizacji zatwierdzi minister zdrowia

Jak będzie wyglądał program szkoleń podlegający akceptacji ministra zdrowia, w ramach nowej specjalizacji? Nie wiadomo, bo opracuje go dopiero zespół ekspertów powołany przez Dyrektora Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego (CMKP).

CMKP wyjaśnia, że program szkolenia specjalizacyjnego powstanie z udziałem konsultanta krajowego w tej dziedzinie lub jego przedstawiciela. Wynika to z ustawy o uzyskiwaniu tytułu specjalisty w dziedzinach mających zastosowanie w ochronie zdrowia. 

Konsultanta w dziedzinie psychoterapii jednak jeszcze nie ma. Powołani są konsultanci krajowi w dziedzinie psychoterapii uzależnień i psychoterapii dzieci i młodzieży. 

Oprócz programu szkolenia specjalizacyjnego opracowane mają zostać także warunki uzyskania akredytacji dla jednostek, które planują szkolenie specjalistów w tej dziedzinie.

- Kolejny krok to złożenie przez te jednostki wniosków o akredytację i wpis na listę prowadzoną przez CMKP, a następnie uruchomienie naboru przez te jednostki – wyjaśnia Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego (CMKP).

Zgodnie z ustawą program szkolenia specjalizacyjnego opracowany przez zespół ekspertów zatwierdza minister właściwy do spraw zdrowia.

Czytaj też: Zwyczajne i nadzwyczajne środki terapeutyczne - konsekwencje prawne >>

Co z certyfikatami psychoterapeutów?

W grudniu ubiegłego roku (gdy pojawił się projekt rozporządzenia) środowisko psychoterapeutów wyrażało obawy co do uznawania zdobytych uprawnień. Minister zdrowia Adam Niedzielski mówił wówczas o przepisach przejściowych, „które uszanują dorobek” psychoterapeutów. Zaznaczył jednak, że „na pewno zdefiniujemy osobny punkt odcięcia w czasie, który będzie nakazywał, żeby to szkolenie było weryfikowane centralnie”.

Prawo.pl zapytało Ministerstwo Zdrowia o plany dotyczące działającego od lat systemu szkolenia i certyfikacji psychoterapeutów pod nadzorem stowarzyszeń psychoterapeutów. Czekamy na odpowiedź.

Środowisko psychoterapeutów pracuje nad ustawą

Obecnie prace nad przygotowaniem projektu ustawy o zawodzie psychoterapeuty trwają w Parlamentarnym Zespole ds. ustawowego uregulowania zawodu psychoterapeuty (w jego skład wchodzą posłowie Koalicji Obywatelskiej, Lewicy i Polski 2050).

Czytaj także na Prawo.pl: Psychoterapeuci rozważają daleko idącą reformę zawodu

- Jest to najważniejszy i w naszym przekonaniu jedyny słuszny krok w zapewnieniu spójnej, kompleksowej i skutecznej ochrony zarówno praw osób korzystających z psychoterapii, jak i standardów zawodowych – zaznaczają stowarzyszenia.

Stanowisko sygnowały:

  • Federacja Towarzystw Psychoanalitycznych (9 towarzystw);
    • Instytut Analizy Grupowej "Rasztów",
    • Instytut Studiów Psychoanalitycznych im. Hanny Segal,
    • Krakowskie Koło Psychoanalizy Nowej Szkoły Lacanowskiej,
    • Polskie Towarzystwo Psychoanalityczne,
    • Polskie Towarzystwo Psychoanalizy Jungowskiej,
    • Polskie Towarzystwo Psychologii Analitycznej,
    • Polskie Towarzystwo Psychoterapii Psychoanalitycznej,
    • Stowarzyszenie Analityków Jungowskich.
  • Polska Rada Psychoterapii (14 towarzystw);
    • Polskie Towarzystwo Psychoterapii Gestalt,
    • Polskie Towarzystwo Psychologii Analitycznej,
    • Polskie Towarzystwo Integracyjnej Psychoterapii Doświadczeniowej i Edukacji Społecznej Stowarzyszenie Intra,
    • Polskie Towarzystwo Psychotraumatologii,
    • Stowarzyszenie Psychologów Chrześcijańskich,
    • Polskie Towarzystwo Psychoterapii Skoncentrowanej na Rozwiązaniu,
    • Polskie Stowarzyszenie Neuro-Lingwistycznej Psychoterapii,
    • Polskie Towarzystwo Psychoterapii Integratywnej,
    • Stowarzyszenie Edukacji Człowieka Dorosłego,
    • Polskie Towarzystwo Psychologii Procesu,
    • Polskie Stowarzyszenie Psychoterapeutów i Praktyków Psychologii Procesu,
    • Polska Federacja Psychotraumatologii,
    • Stowarzyszenie Od Do,
    • Polskie Stowarzyszenie Psychoterapii Integracyjnej.​
  • Polskie Towarzystwo Psychoterapii Poznawczej i Behawioralnej;
  • Polskie Stowarzyszenie Integracji Psychoterapii;
  • Polskie Stowarzyszenie Psychoterapii Tańcem i Ruchem;
  • Polskie Towarzystwo Psychoterapii Psychodynamicznej;
  • Sekcja Naukowa Psychoterapii Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego;
  • Sekcja Psychoterapii Polskiego Towarzystwa Psychologicznego;
  • Sekcja Naukowa Terapii Rodzin Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego;
  • Instytut Psychologii Zdrowia Polskiego Towarzystwa Psychologicznego.