Do konsultacji społecznych trafił projekt rozporządzenia Ministerstwa Zdrowia dotyczący programu pilotażowego centrów zdrowia psychicznego. Pilotaż ma umożliwić przetestowanie środowiskowego modelu psychiatrycznej opieki zdrowotnej do polskich uwarunkowań społecznych i ekonomicznych. Dziś mamy model „azylowy” opierający się na izolowaniu osób z zaburzeniami zdrowia psychicznego w dużych szpitalach psychiatrycznych. Przeniesienie opieki psychiatrycznej do środowiska lokalnego umożliwia przeciwdziałanie stygmatyzacji osób cierpiących na zaburzenia psychiczne, a przy odpowiedniej koordynacji daje szansę na osiąganie lepszych efektów terapeutycznych.
Pacjent idzie do poradni w dzielnicy
Rozporządzenie wprowadza nowy sposób organizacji opieki.
- Pilotaż to rewolucja w polskiej opiece psychiatrycznej – zapowiada Marek Balicki, kierownik Wolskiego Centrum Zdrowia Psychicznego. – Placówki będą musiały wziąć na siebie obowiązek udzielania pomocy wszystkim potrzebującym na swoim terenie. Gdy przyjdzie do nich pacjent potrzebujący pilnej pomocy, będą musieli ją zorganizować w ciągu 72 godzin. Dla pacjenta to jest nowość. Jeśli będzie szukał pomocy w kryzysie psychicznym i zgłosi się do centrum zdrowia psychicznego w dzielnicy, w której mieszka, nikt nie będzie mógł go odesłać.
Centra mają obejmować społeczność od 50 do 200 tys. mieszkańców czyli np. ludność powiatu lub dzielnicy dużego miasta. Mają zapewnić kompleksową opiekę psychiatryczną, dlatego muszą zapewniać różne formy opieki, czyli odział ogólny, leczenie ambulatoryjne, czyli poradnię zdrowia psychicznego oraz leczenie środowiskowe (domowe), a także odział dzienny i pomoc w sytuacjach kryzysowych, czyli pomoc doraźną.
W centrach mają działać punkty zgłoszeniowo-organizacyjne, które będą przeprowadzały wstępną ocenę potrzeb zdrowotnych lokalnej społeczności, tam też będzie powstawał wstępny plan postępowania z pacjentem.
Inaczej będą płacić
Zmieni się także sposób finasowania świadczeń. Placówki biorące udział w pilotażu nie będą otrzymywały pieniędzy tak jak teraz za wizytę czy dzień pobytu w szpitalu, lecz za opiekę nad jakąś grupą mieszkańców. Ryczałt będzie wyliczany według stawki na mieszkańca. Dziś oddziałom płaci się za tzw. osobodzień, dlatego nie opłaca się skracać pobytu chorego w szpitalu.
- W związku z obietnicami znaczących podwyżek dla lekarzy specjalistów, musi się zmienić zaproponowana stawka z 65 na 70 zł – mówi Balicki.
Pilotaż ma potrwać 36 miesięcy (od 1 lipca 2018 r. do 30 czerwca 2021). Co roku ma powstawać raport, w którym będą wyszczególnione obszary wymagające modyfikacji. Szacunkowa liczba pacjentów, którzy zostaną objęci pilotażem to 4,5 mln.
– Gdy środowiskowy model opieki wprowadzono we Włoszech i w Niemczech, znacząco spadła liczba hospitalizacji i pacjenci byli szybciej wypisywani do domu – mówi Balicki. – Tam dzięki zmianie organizacji opieki nad pacjentem, stopniowo powstawały małe oddziały szpitalne i centra zdrowia psychicznego, a duże szpitale psychiatryczne zamykano. Taki model opieki jest najbardziej dostosowany do potrzeb osób z zaburzeniami. Dzięki temu chorzy żyją w swoim środowisku, ale mogą realnie liczyć na wsparcie i opiekę medyczną.
Listę Centrów Zdrowia Psychicznego, które mają wziąć udział w pilotażu można znaleźć na stronie>>