Dlatego według pracodawców należy rozszerzyć definicję środowiska pracy o czynniki psychospołeczne. Ponadto konieczne jest dokonanie w tym zakresie uzupełnienia i modyfikacji ramowych programów szkoleń BHP.

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) szacuje, iż do 2020 roku zaburzenia psychiczne będą podstawową przyczyną niezdolności do pracy. Już teraz w Polsce pracownicy z tego tytułu spędzają łącznie około 14 mln dni na zwolnieniach lekarskich (dane ZUS za 2012 rok). – Dlatego tak ważne jest przeciwdziałanie stresowi w przedsiębiorstwach – mówi Wioletta Żukowska, ekspert Pracodawców RP.

Zjawisko stresu staje się poważnym problemem społecznym. Ma ono niekorzystny wpływ nie tylko na pracowników i ich zdrowie, lecz także na firmy. Składają się na to między innymi spadek wydajności oraz dezorganizacja pracy i wyższe koszty prowadzenia działalności gospodarczej związane z częstszymi absencjami pracowników. Nieobecności te średnio wynoszą około 17 dni i płacą za nie pracodawcy, bowiem to oni wypłacają wynagrodzenie za pierwsze 33 dni zwolnienia lekarskiego. Warto też przy okazji podkreślić, że nierzadko to właśnie stres stoi za patologią fikcyjnych zwolnień lekarskich.

Mając to wszystko na uwadze, partnerzy społeczni wspólnie podjęli działania mające na celu ograniczenie tego zjawiska. Wypracowanie katalogu dobrych praktyk dla przedsiębiorstw oraz zaleceń legislacyjnych dla Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej, było dużym sukcesem, a także dowodem na to, że dialog pomiędzy organizacjami pracodawców a związkami zawodowymi – w imię dobra pracowników – jest możliwy.

Uzgodnione zalecenia uzupełniają wspólną deklarację z 14 listopada 2008 roku, której celem było określenie działań służących poprawie stanu świadomości pracodawców, związków zawodowych oraz pracowników związanych z problematyką stresu w pracy i metod jego zwalczania. Działania partnerów społecznych stanowią także realizację Europejskiego Porozumienia Ramowego dotyczącego tego problemu, z 8 października 2004 roku.  Postulują oni między innymi dokonanie uzupełnienia i modyfikacji ramowych programów szkoleń BHP.

Zalecenia mają także formę katalogu dobrych praktyk, przygotowanego przy współpracy z Centralnym Instytutem Ochrony Pracy. Należy do nich:

- definiowanie stresu, opracowanie katalogu czynników i działań niepożądanych,
- działania prewencyjne ze strony pracodawcy,
- opracowanie procedury składania skargi,
- utworzenie komisji do rozpatrywania skarg pracowników,
- kodeks etyczny,
- odpowiedni dobór pracowników na poszczególne stanowiska, prowadzenie trafnej rekrutacji,
- usprawnienie komunikacji,
- jasne procedury, jednoznaczne cele,
- pozytywne relacje w firmie, wsparcie społeczne,
- uczestniczenie pracowników w podejmowaniu decyzji,
- umożliwianie współzależności pomiędzy pracownikami,
- różnorodność pracowników,
- dbałość o autonomię pracowników,
- indywidualne traktowanie pracowników.

Oprac. Magdalena Okoniewska