Czytelnik Prawo.pl poskarżył się, że lekarz nie chciał wystawić mu zaświadczenia dla schorowanych rodziców w celu uzyskania dla nich orzeczenia o niepełnosprawności.

- Mam starszych schorowanych rodziców w wieku 80 lat mama ma: niewydolność serca, zwyrodnienia kręgosłupa. Problemy z chodzeniem i silne bóle rąk, czyli niewydolność kończyn górnych i dolnych. Tata ma takie same problemy, a dodatkowo miał wymieniony staw kolanowy, kwalifikacje na operację drugiego stawu kolanowego i biodra. Poza tym miał raka jelita grubego i operację - relacjonuje. I podkreśla, że lekarz uznał, że nie ma podstaw, aby wystawić zaświadczenie lekarskie do orzeczenia o niepełnosprawności. 

Piotr Stankiewicz, lekarz zaznacza, że choć trudno uwierzyć, że lekarz odmówił wystawienia zaświadczenia lekarskiego dla potrzeb orzekania o niepełnosprawności, to jeśli tak  rzeczywiście się stało, to można zmienić lekarza i napisać skargę do Rzecznika Praw Pacjenta.

Czytaj w LEX: Orzecznictwo o niepełnosprawności - poradnik na przykładach >>>

Czytaj także: Kto wystawia wniosek o nadanie stopnia niepełnosprawności stałej i czasowej? >

Lekarz, ale i pacjent odpowiadają karnie za nieprawdę w zaświadczeniu

Zaznacza przy tym, że są sytuacje, w których pacjent lub rodzina próbują wymusić na lekarzu zaświadczenie, które daje możliwość do ubieganie się o świadczenie. 

Piotr Stankiewicz zauważa, że często rodziny pacjenta próbują wpływać na lekarza, żeby wpisał w zaświadczeniu nieprawdę, zwłaszcza, kiedy chodzi o orzeczenie I stopnia niepełnosprawności (dla tzw. 500+ dla seniorów).

Lekarz nie może wystawiać zaświadczenia potwierdzającego nieprawdziwe informacje, mającego umożliwić pacjentowi uzyskanie świadczenia uzupełniającego. - Tego rodzaju zachowanie narażałoby lekarza na odpowiedzialność karną z art. 271 kodeksu karnego. Lekarz jako osoba uprawniona do wystawienia zaświadczenia może ponosić odpowiedzialność z tego przepisu, jeśli wystawi zaświadczenie potwierdzające nieprawdę. Lekarz zatem nie tylko jest uprawniony, ale wręcz zobowiązany odmówić wystawienia zaświadczenia potwierdzającego nieprawdziwe informacje dotyczące stanu zdrowia pacjenta – podkreśla Renata Jeziółkowska, rzeczniczka Naczelnej Izby Lekarskiej. 

 

 

Art. 271 kk mówi, że funkcjonariusz publiczny lub inna osoba uprawniona do wystawienia dokumentu, która poświadcza w nim nieprawdę co do okoliczności mającej znaczenie prawne, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.

- Również pacjent, który chciałby posłużyć się tego rodzaju zaświadczeniem potwierdzającym nieprawdę naraża się na odpowiedzialność karną - dodaje Renata Jeziółkowska. 

Czytaj w LEX: Poświadczenie nieprawdy w dokumentacji medycznej >>>

Czytaj w LEX: Implikacje prawno-karne związane z nieprawidłowo prowadzoną dokumentacją medyczną >>>

Piotr Pawliszak, prezes Okręgowej Rady Lekarskiej w Warszawie zwraca uwagę, że wiele zależy od okoliczności konkretnej sprawy. – Mówiąc ogólnie, jednym z możliwych rozwiązań jest złożenie zawiadomienia o możliwości popełnienia przestępstwa, np. z art. 272 i 273 kodeksu karnego – potwierdza.

Art. 272 kk mówi, że kto wyłudza poświadczenie nieprawdy przez podstępne wprowadzenie w błąd funkcjonariusza publicznego lub innej osoby upoważnionej do wystawienia dokumentu, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

Jarosław Rybarczyk z Biura Komunikacji Ministerstwa Zdrowia przypomina, że pacjent, który stara się o świadczenie uzupełniające dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji składa wniosek (formularz ESUN), a w nim następujące oświadczenie : „świadomy odpowiedzialności karnej za składanie nieprawdziwych zeznań oświadczam, że dane zawarte we wniosku podałem zgodnie z prawdą, co potwierdzam złożonym podpisem”.

Zasady ubiegania się o świadczenie uzupełniające

Naczelna Izba Lekarska przypomina, że na osobie zainteresowanej otrzymaniem świadczenia uzupełniającego (dla osób niesamodzielnych w wysokości do 500 zł) spoczywa ciężar uzyskania stosownych zaświadczeń. - Ustawodawca ułatwia jednak to zadanie, ponieważ zaświadczenie niezbędne do uzyskania świadczenia uzupełniającego jest przewidziane w grupie zaświadczeń, do których pacjent ma prawo nieodpłatnie w ramach art. 16 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych – przypomina NIL.

Sprawdź orzeczenia w LEX:

 

Jarosław Rybarczyk zaznacza, że podstawą wystawienia zaświadczenia jest stan zdrowia danego pacjenta oraz historia dotychczasowego leczenia. Informacje zawarte w wystawianym zaświadczeniu muszą odzwierciedlać faktyczny stan zdrowia danego pacjenta, potwierdzony m.in. załączonymi dokumentami.

Piotr Pawliszak, także zwraca uwagę, że zgodnie z obowiązującymi przepisami, lekarz może wystawić zaświadczenia jedynie na podstawie aktualnego badania pacjenta lub odpowiedniej dokumentacji medycznej. W rozporządzeniu ministra gospodarki i polityki społecznej w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności wskazano, że przy orzekaniu o stopniu niepełnosprawności bierze się pod uwagę:

  • zaświadczenie lekarskie zawierające opis stanu zdrowia,
  • rozpoznanie choroby zasadniczej i chorób współistniejących potwierdzone aktualnymi wynikami badań diagnostycznych, wydane przez lekarza, pod którego opieką lekarską znajduje się osoba zainteresowana,
  • inne posiadane dokumenty mogące mieć wpływ na ustalenie stopnia niepełnosprawności.

- Jeżeli więc nie zostaną spełnione łącznie wskazane warunki, lekarz może mieć poczucie, że nie posiada wystarczających informacji, aby poprawnie wystawić takie zaświadczenie – komentuje Piotr Pawliszak.

Istotny jest faktyczny stan zdrowia pacjenta

Naczelna Izba Lekarska przypomina, że kwestie związane z zakresem uprawnień pacjenta korzystającego za świadczeń zdrowotnych finansowanych w ramach NFZ określają przepisy ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. O uprawnieniach pacjenta do otrzymania różnego rodzaju zaświadczeń rozstrzyga art. 16 tej ustawy. Przepis ten wskazuje, że pacjentowi nie przysługują orzeczenia o zdolności do prowadzenia pojazdów mechanicznych oraz inne orzeczenia i zaświadczenia lekarskie wydawane na jego życzenie, jeżeli nie są one związane z:

  • dalszym leczeniem,
  • rehabilitacją,
  • niezdolnością do pracy,
  • kontynuowaniem nauki,
  • uczestnictwem dzieci, uczniów, słuchaczy zakładów kształcenia nauczycieli i studentów w zajęciach sportowych i w zorganizowanym wypoczynku,

A także jeżeli nie są wydawane dla celów:

  • pomocy społecznej,
  • wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej,
  • orzecznictwa o niepełnosprawności,
  • uzyskania zasiłku pielęgnacyjnego,
  • uzyskania świadczenia uzupełniającego, o którym mowa w ustawie z 31 lipca 2019 r. o świadczeniu uzupełniającym dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji,
  • ustalenia przyczyn i rodzaju uszkodzeń ciała związanych z użyciem przemocy w rodzinie.

- Jeśli więc pacjent lekarza POZ wnioskuje o wydanie zaświadczenia niezbędnego do ubiegania się o orzeczenie o niepełnosprawności lub ubiega się o świadczenie uzupełniające dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji, to zaświadczenie takie winno zostać wystawione w ramach opieki POZ i za wystawienie takiego zaświadczenia nie powinna być pobierana od pacjenta opłata – mówi Renata Jeziółkowska.

 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.