Nowotwory złośliwe jelita grubego stanowią obecnie drugą pozycję, po raku płuca, wśród wszystkich zachorowań na nowotwory w populacji polskiej i drugą w grupie onkologicznych przyczyn zgonów.
W związku z powyższym minister zdrowia od dawna zapowiadał wprowadzenie programu kompleksowej opieki nad pacjentami z rakiem jelita grubego. Od roku Dolnośląskie Centrum Onkologii prowadzi pilotaż tego programu. Teraz ma on być wprowadzony na terenie całej Polski. Do konsultacji społecznych trafiły dwa projekty noweli rozporządzeń ministra zdrowia w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu leczenia szpitalnego oraz ambulatoryjnej opieki specjalistycznej w zakresie kompleksowej opieki onkologicznej w nowotworze jelita grubego.
Opieka koordynowana podzielona na trzy moduły
Wynika z nich, że model kompleksowej diagnostyki, leczenia i monitorowania nowotworów jelita grubego będzie się składał z trzech modułów:
- moduł diagnostyczny – obejmuje diagnostykę wstępną i pogłębioną w ramach ambulatoryjnej opieki specjalistycznej lub leczenia szpitalnego – od podejrzenia do wykluczenia lub rozpoznania nowotworu i ustalenia jego zaawansowania,
- moduł terapeutyczny – obejmuje leczenie onkologiczne: zabiegowe (operacyjne), leczenie systemowe (chemioterapia, immunoterapia, w tym leczenie ukierunkowane molekularnie), radioterapię i brachyterapię, realizowane odpowiednio w trybie hospitalizacji, hospitalizacji jednego dnia i w zakresie ambulatoryjnej opieki specjalistycznej,
- moduł monitorowania – obejmuje monitorowanie efektów leczenia, w tym ocenę skuteczności leczenia i toksyczności terapii.
- Projekt zakłada skoordynowanie rozpoznania i leczenia raka jelita grubego, ale także monitorowanie stanu zdrowia pacjenta po przebytej chorobie nowotworowej. Dzięki temu poprawimy efektywność i skuteczność diagnostyki oraz terapii, co w rezultacie wpłynie na jakość życia pacjentów - tłumaczy Wlademar Gadomski, wiceminister zdrowia.
Z projektu noweli rozporządzenie w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu leczenia szpitalnego wynika, że w szpitalu realizującym kompleksowy program leczenia będzie musiał powstać wielodyscyplinarny zespół terapeutyczny, który nakreśli pacjentowi indywidualny plan leczenia. W skład zespołu powinien wejść m.in. chirurg ogólny lub chirurg onkologiczny, radiolog, patomorfolog czy pielęgniarka patomorfologiczna.
Przedstawiciele ministra zdrowia zaznaczają, że zmiany są wprowadzane aby podnieść standardy jakości opieki, do których przestrzegania zobowiązane będą szpitale i poradnie realizujące program kompleksowej opieki.
Opieka koordynowana zawodzi przez niską wykrywalność raka
-Program jest potrzebny. U nas nadal największym problemem pozostaje jednak fakt, że obywatele niechętnie zgłaszają się na profilaktyczną kolonoskopię - badania przesiewowe, które wcześniej pomaga wykrywać raka jelita grubego i jest refundowane. W efekcie 67 proc. osób z rakiem jelita grubego, trafia do onkologa w jego zaawansowanym stadium - mówi prof. Adam Maciejczyk, dyrektor Dolnośląskiego Centrum Onkologii. Zaznacza, że pomagają nieco w tym aspekcie dodatkowe programy profilaktyczne, realizowane w regionie dolnośląskim - badania oceniające obecność hemoglobiny utajonej, dzięki którym pacjent jest bardziej zmotywowany do poddania się kolonoskopii i w efekcie ma większą szansę wcześniejszego wykrycia nowotworu.
- Podstawą w realizacji programów kompleksowej opieki musi być zapewnienie odpowiedniego poziomu jej jakości dla pacjenta. My, dzięki prowadzonemu przez nas pilotażowi, wiemy które placówki medyczne na Dolnym Śląsku odnotowują dobre wyniki w zakresie jakości przeprowadzonej diagnostyki i leczenia. Do nich należy kierować strumień pieniędzy – zaznacza prof. Maciejczyk. Wskazuje na jedną prawidłowość: te ośrodki, które leczą wielu pacjentów, mają lepsze efekty w zakresie przeżywalności, należy jednak stale monitorować jakość realizowanych świadczeń.”
Według danych Krajowego Rejestru Nowotworów, w latach 2012-2016 liczba zachorowań na raka jelita grubego stale rosła. W 2016 r. było o 13,4 proc. więcej nowych przypadków niż w 2012 roku.
W Ministerstwie Zdrowia trwają również prace nad opracowaniem tzw. Cancer Units dla kluczowych nowotworów złośliwych: płuca, nowotworów ginekologicznych i urologicznych.
Od 2019 r. w Polsce tworzone są Breast Cancer Unit, czyli placówki, które realizują skoordynowany model opieki nad pacjentkami z rakiem piersi.