W środę 15 kwietnia wieczorem w Dzienniku Ustaw pod pozycją 673 opublikowano nowelizację rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii.
Ministerstwo Zdrowia do ostatniego momentu intensywnie pracowało nad jego nowelizacją, która doprecyzowała wiele szczegółów dotyczących tego obowiązku. Ostateczna wersja przepisu zakłada, że obowiązek dotyczy m.in. zakładów pracy oraz budynków użyteczności publicznej. Z drugiej strony przewiduje dużo wyłączeń, np. bez maseczek mogą chodzić dzieci do lat 4.
Czytaj w LEX: Wytyczne dla zakładów przemysłowych w trakcie epidemii COVID-19 w Polsce >
Obowiązek noszenia w miejscach publicznych maseczek, lub zasłaniania ust i nosa w inny sposób obowiązuje od czwartku 16 kwietnia br. Pierwotnie wprowadzono go jednym przepisem w rozporządzeniu Rady Ministrów z 10 kwietnia. Zgodnie z ówczesnym brzmieniem par. 18 "od 16 kwietnia do odwołania nakłada się obowiązek zakrywania, przy pomocy części odzieży, maski albo maseczki, ust i nosa podczas przebywania poza adresem miejsca zamieszkania lub stałego pobytu.
Czytaj: Ograniczenia przedłużone - matury później, do kościołów najwyżej 5 osób, obowiązkowe maseczki>>
Czytaj w LEX: Co powinien zrobić pracodawca jeśli u pracownika stwierdzono koronawirusa? >
Jak wyjaśniał w trakcie prac nad zmianami rzecznik resortu zdrowia Wojciech Andrusiewicz, chodzi o zasłanianie twarzy w miejscach publicznych, "czyli na przykład, gdy wychodzimy na dwór, chociażby na spacer, do sklepu, do urzędu, na pocztę, apteki. Wszędzie w tych miejscach powinniśmy zasłaniać twarz". I dodaje, że nie musi to być maseczka, chodzi o konieczność zakrywania ust i nosa w miejscach publicznych, także za pomocą chusty czy innego materiał.
Czytaj w LEX: Środki ochrony pracowników w walce z koronawirusem >
Kto i gdzie musi zakrywać usta i nos
Zgodnie ze znowelizowanym rozporządzeniem, jest obowiązek zakrywania ust i nosa, przy pomocy odzieży lub jej części, maski albo maseczki, w środkach publicznego transportu zbiorowego oraz miejscach ogólnodostępnych, w tym:
- na drogach i placach,
- w zakładach pracy oraz w budynkach użyteczności publicznej przeznaczonych na potrzeby: administracji publicznej, wymiaru sprawiedliwości, kultury, kultu religijnego, oświaty, szkolnictwa wyższego, nauki, wychowania, opieki zdrowotnej, społecznej lub socjalnej, obsługi bankowej, handlu, gastronomii, usług, w tym usług pocztowych lub telekomunikacyjnych, turystyki, sportu, obsługi pasażerów w transporcie kolejowym, drogowym, lotniczym, morskim lub wodnym śródlądowym; za budynek użyteczności publicznej uznaje się także budynek biurowy lub socjalny,
- w obiektach handlowych lub usługowych, placówkach handlowych lub usługowych i na targowiskach (straganach),
- na terenie nieruchomości wspólnych - zakrytą buzię czy nos od jutra będzie też trzeba mieć w częściach wspólnych nieruchomości, np. idąc wyrzucić śmiecie, czy schodząc do piwnicy.
Dodatkowo rozporządzenie precyzuje, że za budynek użyteczności publicznej uznaje się także budynek biurowy lub socjalny. Z tym, że osoby wykonującej czynności zawodowe, służbowe lub zarobkowe w budynkach, zakładach, obiektach użyteczności publicznej, placówkach i targowiskach (straganach) nie muszą zakrywać nosa i ust, i ile nie obsługują bezpośrednio interesantów lub klientów. Doprecyzowano też, że osoba wykonująca czynności zawodowe w obiektach handlowych lub usługowych lub w placówkach handlowych lub usługowych może nosić przyłbicę, ale pod warunkiem, wszystkie stanowiska kasowe lub miejsca prowadzenia sprzedaży lub świadczenia usług w danym obiekcie lub placówce są oddzielone od klientów dodatkową przesłoną ochronną.
W myśl nowych przepisów, obowiązek zakrywania nosa i ust dotyczy też osób, które niezamieszkują lub niegospodarujące wspólnie, a jadą razem w jednym samochodzie.
Kogo nakaz noszenia maseczki nie dotyczy
Ostateczna wersja rozporządzenia zawiera też sporo wyłączeń. Obowiązek nie dotyczy dzieci do lat 4, ale także:
- osoby, która nie mogą zakrywać ust lub nosa z powodu stanu zdrowia, całościowych zaburzeń rozwoju, niepełnosprawności intelektualnej w stopniu umiarkowanym albo głębokim lub niesamodzielności; okazanie orzeczenia lub zaświadczenia w tym zakresie nie jest wymagane.
- osoby wykonującej czynności zawodowe, służbowe lub zarobkowe w budynkach, zakładach, obiektach, placówkach i targowiskach (straganach), z wyjątkiem osoby wykonującej bezpośrednią obsługę interesantów lub klientów. To oznacza, że osoby sprzątające, wykonujące czynności naprawcze są wyłączone z obowiązku zakrywania ust i nosa.
- kierującego środkiem publicznego transportu zbiorowego.
- duchownego sprawującego kult religijny, w tym czynności lub obrzędy religijne, podczas jego sprawowania.
- żołnierza Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej i wojsk sojuszniczych, a także funkcjonariusza Służby Kontrwywiadu Wojskowego i Służby Wywiadu Wojskowego.
W rozporządzeniu jest też zapis, że w razie legitymowania osoby w celu ustalenia jej tożsamości przez organy uprawnione albo konieczności identyfikacji lub weryfikacji tożsamości danej osoby przez inne osoby w związku ze świadczeniem usług lub wykonywaniem czynności zawodowych można żądać odkrycia ust i nosa.
Sprawdź w LEX:
- Czy w czasie epidemii koronawirusa można pracownika wyposażyć w półmaski, które zostały wyprodukowane w oparciu o przepisy i normy spoza UE? >
- Czy jeżeli w firmie na dziale obsługi klienta zostanie potwierdzony przypadek zarażenia wirusem, to maseczki i rękawiczki pracowników, które mieli na sobie będą traktowane jako odpad medyczny czy odpad niebezpieczny? >
- Czy w okresie zagrożenia zarażeniem koronawirusem pracownik może odmówić wykonania badań okresowych, na które skierował go pracodawca? >