Pytanie
 
W jakich sytuacjach i na czyje zlecenie NIK może podjąć decyzję o wszczęciu kontroli w SP ZOZ-ie?
Jaki zakres działalności SP ZOZ-u może być przedmiotem kontroli NIK?
Czy skarga pacjenta może skutkować wszczęciem kontroli NIK?
 
Odpowiedź
 
Skarga pacjenta może stanowić podstawę wszczęcia kontroli przez Najwyższą Izbę Kontroli.
 

Uzasadnienie
 
Zakres podmiotowy i przedmiotowy kontroli przeprowadzanych przez Najwyższą Izbę Kontroli unormowany jest między innymi w najwyższym rangą akcie prawnym: ustawie z 2 kwietnia 1997 roku - Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej - dalej Konstytucja. Zgodnie z art. 203 ust. 1 Konstytucji, Najwyższa Izba kontroli kontroluje działalność organów administracji rządowej, Narodowego Banku Polskiego, państwowych osób prawnych i innych państwowych jednostek organizacyjnych z punktu widzenia legalności, gospodarności, celowości i rzetelności.

W art. 203 ust. 2 Konstytucji określony został fakultatywny zakres działania NIK- Najwyższa Izba Kontroli może kontrolować działalność organów samorządu terytorialnego, komunalnych osób prawnych i innych komunalnych jednostek organizacyjnych z punktu widzenia legalności, gospodarności i rzetelności.

Powyższe przytoczenie przepisów jest niezbędne albowiem w pytaniu nie określono podmiotu tworzącego SP ZOZ-u, co wpływa na zakres zastosowania do niego art. 203 ust. 1 lub art. 203 ust. 2 Konstytucji.

Zgodnie z § 10 zarządzenia prezesa Najwyższej Izby Kontroli z 1 września 2011 roku w sprawie postępowania kontrolnego, NIK prowadzi działalność na podstawie rocznego planu pracy uchwalonego przez Kolegium NIK. Wprowadzenie nowego tematu kontroli do rocznego planu pracy wymaga uchwały Kolegium NIK. Zgodnie natomiast z § 11 zarządzenia w razie potrzeby Najwyższa Izba Kontroli podejmuje, poza planem pracy, kontrole doraźne.

Kontrole doraźne podejmuje się w szczególności w przypadku:
1) potrzeby niezwłocznego zbadania aktualnych zagadnień o szczególnym znaczeniu dla funkcjonowania państwa (kontrola specjalna);
2) wstępnego badania określonych zagadnień dla opracowania projektu programu kontroli (kontrola rozpoznawcza);
3) badania sposobu wykorzystania uwag i wniosków przez adresatów wystąpień pokontrolnych (kontrola sprawdzająca);
4) rozpatrywania skarg i wniosków (kontrola skargowa).

Decyzję o przeprowadzeniu kontroli specjalnej podejmuje prezes Najwyższej Izby Kontroli, który wskazuje także jednostkę koordynującą lub przeprowadzającą tę kontrolę.
Decyzję o przeprowadzeniu pozostałych kontroli doraźnych podejmuje dyrektor właściwej jednostki kontrolnej, za zgodą Prezesa lub upoważnionego wiceprezesa Najwyższej Izby Kontroli.

Uwzględniając powyższe przeprowadzenie kontroli przez NIK wskutek skargi pacjenta jest możliwe (kontrola doraźna). Należy jednakże uwzględnić, iż zakres kontroli przeprowadzanej przez NIK określony został przepisami Konstytucji. Wobec powyższego nie wszystkie skargi, przedmiot skarg, może stanowić podstawę działań NIK. Nadto skarga skierowana przez pacjenta do NIK nie jest wiążąca dla NIK, w tym znaczeniu, że Najwyższa Izba Kontroli może m.in. zgodnie z właściwością skargą pacjenta skierować do rozpoznania np. przez podmiot tworzący.

Czytaj inne komentarze tej autorki:

Czy niepubliczny zakład opieki zdrowotnej może ubiegać się o dotacje z budżetu samorządu terytorialnego? >>>

Kto powinien finansować remonty SP ZOZ-ów, jeśli podmiotami tworzącymi dla tych placówek są miasta lub gminy?>>>

 
Izabela Klisowska
 
Radca prawny. Od 2003 roku pracownik w Departamencie Polityki Zdrowotnej urzędu marszałkowskiego województwa dolnośląskiego, gdzie zajmuje się prawnymi aspektami restrukturyzacji organizacyjnej i finansowej podmiotów leczniczych, ze szczególnym uwzględnieniem podmiotów podległych samorządom terytorialnym, były pracownik Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Wydziału Realizacji Dochodów (2000-2003) oraz działu nadzoru nad szpitalami klinicznymi Akademii Medycznej we Wrocławiu (2004-2007). Od 2005 roku współpracuje z Serwisem Prawo i Zdrowie, a od 2002 roku publikuje na łamach Gazety Samorządu i Administracji oraz Nowej Currendy.