Liderzy Zmian w Ochronie Zdrowia: przekształcenie szpitala z sukcesem finansowym

Szpital w Polanicy jako jeden z pierwszych w Polsce dokonał przekształcenia z SP ZOZ-u w spółkę na podstawie przepisów ustawy o działalności leczniczej z 15 kwietnia 2011 roku. Projekt Specjalistycznego Centrum Medycznego S.A. Zarządzanie finansami i controling drogą do przekształcenia znalazł się w gronie nominowanych w konkursie Liderzy Zmian w Ochronie Zdrowia, organizowanym przez wydawnictwo Wolters Kluwer i Uczelnię Łazarskiego.

Projekt został zgłoszony w kategorii zarzadzanie finansami. Jego wartość wyniosła 1.210.311,20 zł. Realizowany był od listopada 2011 roku do listopada 2012 roku.

- Projekt ten był wyjątkowy, ponieważ pokazał, jak można wykorzystać przekształcenie placówki w spółkę do poprawy sytuacji ekonomicznej firmy i uzyskania pozytywnych efektów działalności – mówi Jerzy Gryglewicz, który był członkiem kapituły konkursu i oceniał projekty w kategorii zarządzanie finansami. – Sytuacja tej placówki była też szczególna, ponieważ posiada ona dwa organy nadzorujące – Ministerstwo Zdrowia i Ministerstwo Skarbu Państwa, w związku z czym podlega ostrym rygorom.

Dzięki realizacji projektu szpital zlikwidował zadłużenie w wysokości 72 mln zł i zbilansował placówkę.
- Chcemy podczas konkursu pokazywać takie pozytywny przykłady zmian dokonywanych w szpitalach  - mówi Marcin Stępień, dyrektor segmentu zdrowie wydawnictwa Wolters Kluwer. – Do konkursu zgłoszono wiele ciekawych projektów, więcej niż w roku 2013. Mamy nadzieję, że w przyszłym roku będzie ich jeszcze więcej.

Przekształcenie szpitala w Polanicy poprzedzała głęboka restrukturyzacja, szczególnie w zakresie finansów, zatrudnienia, zajmowanej powierzchni oraz gospodarki materiałowej.

Sytuacja wyjściowa była taka, że SP ZOZ podczas kilkuletniej działalności wygenerował stratę bilansową w wysokości 72.921.268,40 mln zł. Do jej powstania przyczyniły się między innymi brak efektywnego kontrolingu kosztów, przerost zatrudnienia, zaciąganie wysokooprocentowanych kredytów i pożyczek oraz zbyt niskie finansowanie z NFZ w stosunku do zasobów jakimi dysponował szpital, który  nie wykorzystanie potencjału usługowego. Brak efektywnego zarządzania finansami spowodował brak bilansowania się oraz utratę płynności finansowej.

Celem projektu było przede wszystkim oddłużenie jednostki, wdrożenie kontrolingu kosztów oraz budżetowania komórek. Konieczna była także racjonalizacja zatrudnienia z uwzględnieniem wymogów płatnika świadczeń, a także poprawa efektywnego wykorzystania sprzętu medycznego i obniżenie kosztów serwisowania. Ważne było też bilansowanie się jednostki, uzyskanie i utrzymanie płynności finansowej oraz podjęcie działań w celu zwiększenia finansowania oraz poszerzenia oferty medycznej, co wiązało się z doposażeniem w wysokospecjalistyczny sprzęt medyczny.

Zmiany poprzedziła analiza sytuacji szpitala, stanu zatrudnienia, wykorzystania powierzchni i zawartych umów z kontrahentami. W rezultacie wypowiedziano niekorzystne umowy, renegocjowano dotychczasowe warunki umów z płatnikiem świadczeń i pozyskano dodatkowe finansowanie w wysokości ok 1,5 mln zł.

Dzięki racjonalnemu wykorzystaniu powierzchni szpitalnej poszerzono prowadzoną działalność medyczną. Przeprowadzono zmiany organizacyjne w administracji szpitala oraz działach gospodarczych. Dokonano weryfikacji zobowiązań szpitala w stosunku do grup wierzycieli, w wyniku której zawarto ugody z wierzycielami. Podjęto działania powodujące zmniejszenie zobowiązań wymagalnych a tym samym zmniejszono stratę na dzień przekształcenia. W celu sprawnego przeprowadzenia restrukturyzacji zatrudnienia zawarto porozumienia z organizacjami związkowymi w zakresie zwolnień grupowych pracowników. Zwolnienia dokonano we wszystkich grupach zawodowych i zredukowano personel łącznie o 80 osób. Poszerzenie działalności medycznej pozwoliło na zmniejszenie ilości zwolnień szczególnie w grupie pielęgniarek.

W ramach projektu sporządzono także dokumentację oraz przeprowadzono procedury niezbędne do przekształcenia SPZOZ w spółkę Skarbu Państwa. Pozyskano pozytywną opinię Rady Społecznej w zakresie wszczętego projektu oraz jego realizacji.

Do rezultatów projektu można zaliczyć przekształcenie SPZOZ w spółkę akcyjną, wdrożenie mechanizmów strategicznego zarządzania finansami i utrzymanie płynności finansowej,  zakończenie działalności SPZOZ z dodatnim wynikiem finansowym,  wdrożenie kontrolingu kosztów oraz budżetowania komórek organizacyjnych działalności podstawowej  oraz efektywne zmniejszenie kosztów funkcjonowania Szpitala.

Problemy z jakimi najczęściej spotykał się szpital podczas realizacji projektu dotyczyły niewyrażenia zgody przez wierzycieli na przejęcie zobowiązań przez organ założycielski czy przekazania spraw związanych ze spłatą zobowiązań na drogę postępowania sądowego. Zdarzały się też wystąpienia pracowników, którzy otrzymali wypowiedzenia zmieniające, na drogę postępowania sądowego. Pewnym problemem był brak interpretacji prawnych przepisów ustawy z 15 kwietnia 2011 roku o działalności leczniczej oraz orzecznictwa sądowego dotyczących przekształceń na bazie nowych przepisów prawnych.

Celem konkursu Liderzy Zmian w Ochronie Zdrowia jest promowanie najwyższych standardów zarządzania podmiotami leczniczymi, w tym upowszechnianie najlepszych praktyk i rozwiązań w zakresie zarządzania bezpieczeństwem pacjentów, finansami, infrastrukturą i kapitałem ludzkim. Udział w konkursie jest całkowicie bezpłatny – od rejestracji po finałowa galę.

Konkurs skierowany jest do podmiotów leczniczych prowadzących działalność szpitalną. W tegorocznej edycji oceniane były projekty z zakresu zarządzania placówką medyczną, których wdrożenie przyniosło pozytywne efekty oraz wymierne zmiany i które realizowane były po 1 stycznia 2008 roku, a zakończone do 30 czerwca 2013 roku.

Szczegółowe informacje na temat konkursu znajdują się na stronie
www.konferencje.abc.com.pl
 

Projekty zgłoszone do pierwszej edycji konkursu zawarte są także w książce „Liderzy zmian w ochronie zdrowia”. Książka dostępna jest w księgarni Profinfo.