Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie uchylił orzeczenie Samorządowego Kolegium Odwoławczego i zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Kierownika Miejsko-Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej z listopada 2022 r.

Przekroczony dochód rodziny


Spór powstał po odmowie potwierdzenia prawa do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych przez Kierownika Miejsko-Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Drawsku Pomorskim.  
Wniosek złożył Regionalny Szpital w Koszalinie, aby objąć Wojciecha W. ubezpieczeniem zdrowotnym. Przy czym odmówił potwierdzenia mu prawa do świadczeń opieki zdrowotnej. 
Wojciech W. od 12 sierpnia 2022 r. do 9 października 2022 r. przebywał w szpitalu, lecz nie miał ubezpieczenia. Jako przyczynę odmowy szpital podał, że nie zostało spełnione kryterium dochodowe, o którym mowa w art. 8 ustawy o pomocy społecznej, gdyż dochód rodziny w miesiącu poprzedzającym miesiąc w którym złożono wniosek,  przekroczył kryterium dochodowe dla rodziny wynoszące 1200 zł.

Wojciech W. reprezentowany przez pełnomocnika, wniósł odwołanie. Zarzucił m.in. naruszenie następujących przepisów:

  • art. 10 ustawy z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego poprzez jego niezastosowanie i odmowę prawa do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych w sytuacji, gdy od osób z zaburzeniami psychicznymi nie pobiera się 
  • art. 12 ust. 4 ustawy o świadczeniach zdrowotnych poprzez jego niezastosowanie w sytuacji, gdy przepisy ustawy o świadczeniach zdrowotnych nie naruszają przepisów o świadczeniach opieki zdrowotnej udzielanych bezpłatnie ze względu na uprawnienia z tytułu ubezpieczenia zdrowotnego.

 

SKO: Przekroczony limit 600 zł dochodu


Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Koszalinie, rozpatrując całokształt materiału dowodowego stwierdziło, iż odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Czytaj też: Nieubezpieczeni z prawem do bezpłatnego leczenia psychiatrycznego

Wskazał, że skarżący korzystał we wskazanym okresie ze świadczeń opieki zdrowotnej.  Dokumentem potwierdzającym prawo do świadczeń opieki zdrowotnej świadczeniobiorcy, o którym mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2, jest decyzja wójta (burmistrza, prezydenta) gminy właściwej ze względu na miejsce zamieszkania świadczeniobiorcy, potwierdzająca to prawo. Dalej organ wskazał na warunki, które muszą zostać spełnione, aby otrzymać taką opiekę - w tym na kryterium dochodowe, o którym mowa w ustawie o pomocy społecznej.
Kolegium przypomniało, że W. w trybie nagłym miał udzielane świadczenia zdrowotne w szpitalu, ale nie był w tym czasie objęty powszechnym ubezpieczeniem zdrowotnym. W związku z tym świadczenia opieki zdrowotnej finansowane ze środków publicznych przysługiwać mu mogą jedynie po spełnieniu warunków określonych w ustawie, w tym kryterium dochodowe przewidziane w ustawie o pomocy społecznej. W przypadku odwołującego jest to kryterium dochodowe na osobę w rodzinie, stanowiące kwotę w wysokości 600 zł.
Organ uznał, że skoro odwołujący tworzy wraz z zamieszkującą z nim matką rodzinę w rozumieniu art. 6 pkt 14 ustawy o pomocy społecznej, a przez to nie może być uznany za osobę samotnie gospodarującą to należało uznać, że na dochód rodziny składa się suma miesięcznych dochodów osób w rodzinie z miesiąca poprzedzającego złożenie wniosku, która przekroczyła kryterium dochodowe na osobę w rodzinie czyli 600 zł.

Przekroczenie kryterium dochodowego rodziny oraz na osobę w rodzinie powoduje, że brak jest podstaw do wydania decyzji pozytywnej.

Odnosząc się do zarzutu naruszenia art. 10 ustawy o ochronie zdrowia psychicznego i art. 12 pkt 4 i art. 54 ustawy o świadczeniach zdrowotnych, Kolegium uznało je za chybione. W tej sprawie przepisy ustawy o ochronie zdrowia psychicznego nie mają zastosowania. 

Odwołanie pacjenta do sądu

Skarżący wskazał, iż 12 sierpnia 2022r. został przewieziony do szpitala w Koszalinie na oddział psychiatryczny w asyście Policji. Przebywał na tym oddziale prawie 3 miesiące.
WSA stwierdził, że zgodnie z art. 10 ustawy o ochronie zdrowia psychicznego za świadczenia zdrowotne w zakresie psychiatrycznej opieki zdrowotnej udzielane osobie z zaburzeniami psychicznymi przez świadczeniodawcę, który zawarł umowę o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, nie pobiera się od tej osoby opłat.
Osobom z zaburzeniami psychicznymi, przebywającym w szpitalu psychiatrycznym, przysługują bez pobierania od nich opłat, produkty lecznicze, wyroby medyczne, wyposażenie wyrobów medycznych, systemy i zestawy zabiegowe, w rozumieniu przepisów rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/745 z  5 kwietnia 2017 r. w sprawie wyrobów medycznych.
WSA wyjaśnił, że:

  1. stwierdzenie "osobie z zaburzeniami psychicznymi", odnosi się to do osoby:

a) chorej psychicznie (wykazującej zaburzenia psychotyczne),
b) upośledzonej umysłowo,
c)wykazującej inne zakłócenia czynności psychicznych, które zgodnie ze stanem wiedzy medycznej zaliczane są do zaburzeń psychicznych, a osoba ta wymaga świadczeń zdrowotnych lub innych form pomocy i opieki niezbędnych do życia w środowisku rodzinnym lub społecznym;

  1. stwierdzenie "w szpitalu psychiatrycznym", odnosi się to również do:

a)oddziału psychiatrycznego w szpitalu ogólnym,
b)kliniki psychiatrycznej,
c)sanatorium dla osób z zaburzeniami psychicznymi,
d)innego zakładu leczniczego podmiotu leczniczego w rozumieniu przepisów o działalności leczniczej, sprawującego całodobową opiekę psychiatryczną lub odwykową, niezależnie od podmiotu, który je tworzy i utrzymuje.

Zmiana przepisu od stycznia 2018 r.

Sąd przypomniał, że od 2018 roku obowiązuje znowelizowany art. 10 ustawy o ochronie zdrowia psychicznego, zwalniający z opłat wszystkie osoby poddane psychiatrycznej opiece zdrowotnej. Jest to przepis, który stosownie do art. 12 pkt 4 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej, rzutuje na ocenę uprawnień wynikających z tej ustawy i powoduje, że potwierdzenie tych uprawnień w trybie art. 54 tej ustawy stało się bezprzedmiotowe w stosunku do osób objętych normą art. 10 ust. 1 ustawy o ochronie zdrowia psychicznego.

WSA zgodził się zatem ze stanowiskiem skarżącego, że za świadczenia zdrowotne w zakresie psychiatrycznej opieki zdrowotnej udzielane osobie z zaburzeniami psychicznymi, nie pobiera się od tej osoby opłat. 
Zatem świadczenia opieki zdrowotnej udzielane są bezpłatnie bez względu na uprawnienia z tytułu ubezpieczenia zdrowotnego, a także finansowane ze środków publicznych.


Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z 12 października 2023 r., I SA/Sz 352/23.