Rozporządzenie Ministra Zdrowia z 7 marca 2024 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie medycznych czynności ratunkowych i świadczeń zdrowotnych innych niż medyczne czynności ratunkowe, które mogą być udzielane przez ratownika medycznego, jest aktem wykonawczym do ustawy z 1 grudnia 2022 r. o zawodzie ratownika medycznego oraz samorządzie ratowników medycznych.

Przepisy pozwalają ratownikowi samodzielnie podać lek

Załącznik nr 3 do rozporządzenia wprost przewiduje katalog świadczeń zdrowotnych „innych niż medyczne czynności ratunkowe, które mogą być udzielane przez ratownika medycznego samodzielnie”. Punkt 29 mówi o podawaniu przez ratownika produktów leczniczych, które są wymienione w załączniku nr 1 – jest tam 47 pozycji. – Jest to zatem katalog leków, co do których ratownik medyczny jest podmiotem uprawnionym do samodzielnego ich zaordynowania – również w ramach działalności szpitalnego oddziału ratunkowego (SOR). Przedmiotowa konstatacja jest w pełni spójna z zastaną treścią powszechnie obowiązujących aktów normatywnych – stoi na stanowisku Polskie Towarzystwo Ratowników Medycznych (PTRM). Dr n.  o zdr. Jarosław Madowicz, prezes PRRM podkreśla, że stanowisko Towarzystwa było konsultowane z kancelariami prawniczymi, które je potwierdzają.

Czytaj też: Jeden SOR na 200 tys. mieszkańców - będzie nowelizacja ustawy o ratownictwie

MZ: ratownikowi potrzebne zlecenie lekarskie

Natomiast MZ stoi na wręcz przeciwnym stanowisku. W opinii Agnieszki Tuderek-Kulety, dyrektora Departamentu Bezpieczeństwa Ministerstwa Zdrowia, każda czynność wykonywana przez ratownika medycznego, a wymieniona w załączniku nr 3 do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 22 czerwca 2023 r. w sprawie medycznych czynności ratunkowych i świadczeń zdrowotnych innych niż medyczne czynności ratunkowe, które mogą być udzielane przez ratownika medycznego, wymaga zlecenia lekarskiego. W piśmie skierowanym do PTRM informuje ona, że w szpitalach, w tym również w szpitalnych oddziałach ratunkowych (w odróżnieniu od zespołów ratownictwa medycznego) o stosowanym wobec pacjenta postępowaniu leczniczym i diagnostycznym decyduje wyłącznie lekarz. Powołuje się na zapis art. 52 ust. 2 ustawy z 1 grudnia 2022 r. o zawodzie ratownika medycznego oraz samorządzie ratowników medycznych. Zgodnie z nim: „Ratownik medyczny w ramach udzielania świadczeń opieki zdrowotnej innych niż medyczne czynności ratunkowe oraz świadczeń zdrowotnych innych niż medyczne czynności ratunkowe, które mogą być udzielane samodzielnie przez ratownika medycznego, wykonuje zlecenia określone w dokumentacji medycznej”. Na tej podstawie, jak twierdzi dyrektor departamentu MZ, ratownik medyczny w SOR i innych oddziałach szpitalnych podaje wyłącznie te leki, które zostały zlecone przez lekarza. Stanowisko to potwierdził w odrębnym piśmie wiceminister zdrowia Marek Kos.

Czytaj w LEX: Odpowiedzialność zawodowa ratownika medycznego - przesłanki i sankcje >

Samodzielność ratowników wątpliwa?

- To bardzo głęboka ingerencja w organizację udzielania świadczeń na poziomie podmiotu leczniczego, a przecież na podstawie ustawy o działalności leczniczej, za organizację i udzielanie świadczeń w podmiocie leczniczym odpowiada kierownik i on ma je zorganizować tak, by pielęgniarka, ratownik nie podawał nieodpowiednich leków pacjentowi – zaznacza Jarosław Madowicz. Problem bowiem tkwi także w zbyt małej liczbie lekarzy na SOR.

PTRM podkreśla, że przy utrzymaniu takiej interpretacji przez Ministra Zdrowia, traci sens samodzielność zawodu ratownika medycznego. To może spowodować, że ratownicy medyczni nie będą wykonywać swoich czynności zawodowych w ramach prowadzenia segregacji medycznej w szpitalnych oddziałach ratunkowych, nie będą samodzielnie w podmiotach leczniczych prowadzić resuscytacji oraz wykonywać wszystkich innych wymienionych czynności przewidzianych prawem jako samodzielne.

W ostatnich dniach PTRM m.in. w tej sprawie spotkało się z Rzecznikiem Praw Obywatelskich, ale także z samym Ministerstwem Zdrowia. – Jestem zbudowany tym spotkaniem oraz tym, że resort zdrowia chciał się spotkać, mogliśmy porozmawiać. Myślę, że jest szansa na to, że ministerstwo zrewiduje swoje stanowisko, na co bardzo liczymy – dodaje Jarosław Madowicz.

Czytaj w LEX: Zasady i warunki wykonywania zawodu ratownika medycznego >