Czy NZOZ może udostępnić kuratorowi sądowemu informacje o pacjencie?

Do naszego NZOZ-u zgłosiła się kurator sądowa z prośbą o udostępnienie informacji o osobie (czy jest pacjentką, czy zgłasza się na wizyty). Kurator powołała się na oświadczenie pacjentki o upoważnieniu jej do wglądu do dokumentacji. W oświadczeniu złożonym przez pacjentkę kurator jest upoważniona do uzyskiwania dokumentacji medycznej tylko w przypadku śmierci pacjentki. Pacjentka nie upoważniła nikogo do otrzymywania informacji o stanie jej zdrowia i udzielonych jej świadczeniach zdrowotnych. Na tej podstawie kurator udzielono odpowiedzi, że nie możemy potwierdzić ani zaprzeczyć, że osoba, o którą pyta, jest naszą pacjentką. Zgodnie z zapowiedzią kurator, otrzymaliśmy pismo z zespołu kuratorskiej służby sądowej sądu rejonowego. W piśmie podane są sygnatury akt, nie ma podstawy prawnej, zawarta jest prośba o udzielenie informacji, czy pacjentka podjęła terapię, czy stawiała się na spotkania zgodnie z wyznaczonymi terminami i w jakich terminach odbywały się spotkania. Chodzi o podanie dokładnych dat. Pismo podpisane jest przez kurator sądową.

Czy jesteśmy zobowiązani odmówić odpowiedzi na to pytanie?

Jaką podstawę prawną podać w piśmie?

Biorąc pod uwagę zakres żądanych przez kuratora informacji, należy uznać, iż w oparciu o obowiązuje przepisy i orzecznictwo podmiot leczniczy winien udzielić mu informacji o fakcie i datach zgłoszenia się pacjenta na terapię.

Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o kuratorach sądowych - dalej u.k.s., kuratorzy sądowi realizują określone przez prawo zadania o charakterze wychowawczo-resocjalizacyjnym, diagnostycznym, profilaktycznym i kontrolnym, związane z wykonywaniem orzeczeń sądu. Artykuł 9 u.k.s. stanowi, iż wykonując swoje obowiązki służbowe, kurator zawodowy ma prawo do:

1) odwiedzania w godzinach od 7:00 do 22:00 osób objętych postępowaniem w miejscu ich zamieszkania lub pobytu, a także w zakładach zamkniętych;

2) żądania okazania przez osobę objętą postępowaniem dokumentu pozwalającego na stwierdzenie jej tożsamości;

3) żądania niezbędnych wyjaśnień i informacji od podopiecznych objętych dozorem, nadzorem lub inną formą kontroli zleconej przez sąd;

4) przeglądania akt sądowych i sporządzania z nich odpisów w związku z wykonywaniem czynności służbowych oraz dostępu do dokumentacji dotyczącej podopiecznego i innych osób objętych postępowaniem;

5) żądania od Policji oraz innych organów lub instytucji państwowych, organów samorządu terytorialnego, stowarzyszeń i organizacji społecznych w zakresie ich działania, a także od osób fizycznych pomocy w wykonywaniu czynności służbowych.

Rozważenia wymaga, czy podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych może być uważany za inny organ lub instytucję państwową, organ samorządu terytorialnego, stowarzyszenie i organizację społeczną w rozumieniu art. 9 pkt 5 u.k.s. tego przepisu. Kwalifikacja taka może budzić wątpliwości, jednak w piśmiennictwie zauważa się potrzebę szerokiego rozumienia znaczenia tego pojęcia (tak: M. Jonderko, Przegląd Prawa Egzekucyjnego 35/9-10/2006). Artykuł 14 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta pozbawia zaś pacjenta prawa do zachowania w tajemnicy informacji z nim związanych wówczas, gdy wynika to z treści innych ustaw.

Istotnym elementem jest zakres informacji o jakie zwraca się kurator sądowy. Są to elementy, które nie odnoszą się do przebiegu terapii w sensie medycznym ani danych o stanie zdrowia pacjenta, a jedynie informacje pozwalające kuratorowi stwierdzić, czy pacjent wykonuje zobowiązanie nałożone na niego przez sąd, co z kolei jest obowiązkiem kuratora. W aktualnym stanie prawnym należy więc opowiedzieć się za udostępnieniem na wniosek kuratora informacji opisanych w pytaniu.

Niemniej jednak warto zwrócić uwagę, że kwestia zakresu pojęcia tajemnicy lekarskiej jest obecnie przedmiotem dyskusji, nie jest też jednomyślnie postrzega w orzecznictwie (vide: wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 29 stycznia 2014 r. sygn. akt I SA/Go 624/13, uchylony wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 4 marca 2016 r. sygn. akt I FSK 1452/14). Niewykluczone więc, że w najbliższym czasie dojść może do sprecyzowania stanowiska orzecznictwa w tej sprawie, co może wpłynąć na interpretację przepisów odnoszących się do zakresu danych objętych tajemnicą leczenia.