Czy istnieje konieczność umieszczania świadczeniobiorcy na liście osób oczekujących na udzielenie świadczenia jeśli czas oczekiwania na świadczenie wynosi 0 dni (przyjęcia pacjentów odbywają się w dniu ich zgłoszenia)?

Czy na podstawie rozporządzenia w sprawie kryteriów medycznych, jakimi powinni kierować się świadczeniodawcy, umieszczając świadczeniobiorców na listach oczekujących na udzielenie świadczenia opieki zdrowotnej, świadczeniodawca zobowiązany jest umieścić świadczeniobiorcę na liście (z wyjątkiem świadczeniobiorcy znajdującego się w stanie nagłym), jeżeli wszystkie przyjęcia pacjentów do oddziału szpitalnego lub poradni specjalistycznej (przypadki pilne i stabilne) odbywają się w dniu jego zgłoszenia (czas oczekiwania na świadczenie wynosi 0 dni)?

Żaden z przepisów ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych – dalej u.ś.o.z., ani też przepisów rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 26 września 2005 r. w sprawie kryteriów medycznych, jakimi powinni kierować się świadczeniodawcy, umieszczając świadczeniobiorców na listach oczekujących na udzielenie świadczenia opieki zdrowotnej – dalej r.k.m., nie reguluje w sposób literalny kwestii konieczności umieszczania świadczeniobiorcy na liście osób oczekujących na udzielenie świadczenia, jeśli czas oczekiwania na świadczenie wynosi 0 dni tj. wtedy, gdy pacjentowi nieznajdującemu się w stanie nagłym świadczenie zostaje udzielone jeszcze w dniu zgłoszenia. Uwzględniając jednak cel normodawcy, wskazać należy na obowiązywanie reguły, zgodnie z którą świadczeniodawca wpisuje świadczeniobiorcę na listę oczekujących na udzielenie świadczenia opieki zdrowotnej wyłącznie wtedy, gdy świadczenie nie może zostać udzielone w dniu zgłoszenia.

Zgodnie z przepisem art. 20 u.ś.o.z., świadczenia opieki zdrowotnej w szpitalach i świadczenia specjalistyczne w ambulatoryjnej opiece zdrowotnej są udzielane według kolejności zgłoszenia w dniach i godzinach ich udzielania przez świadczeniodawcę, który zawarł umowę o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej. Przedmiotowa regulacja zobowiązuje świadczeniodawców, a więc podmioty które zawarły umowę o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej z Narodowym Funduszem Zdrowia, do prowadzenia list oczekujących na udzielenie świadczenia.

Jak stanowi z kolei § 2 r.k.m., świadczeniodawca prowadzący listę oczekujących kwalifikuje świadczeniobiorcę do kategorii medycznej "przypadek pilny" (jeżeli istnieje konieczność pilnego udzielenia świadczenia ze względu na dynamikę procesu chorobowego i możliwość szybkiego pogorszenia stanu zdrowia lub znaczącego zmniejszenia szans na powrót do zdrowia) lub do kategorii medycznej "przypadek stabilny" (w przypadku innym niż stan nagły i przypadek, o którym mowa wyżej) oraz umieszcza świadczeniobiorcę na liście oczekujących po stwierdzeniu, że świadczeniobiorca posiada wymagane skierowanie na świadczenie danego rodzaju albo jest uprawniony do uzyskania świadczenia bez skierowania. Co istotne, świadczeniobiorcę zakwalifikowanego do kategorii medycznej "przypadek pilny" umieszcza się na liście oczekujących przed świadczeniobiorcami zakwalifikowanymi do kategorii medycznej "przypadek stabilny".

Żaden z przepisów ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych ani też przepisów rozporządzenia w sprawie kryteriów medycznych, jakimi powinni kierować się świadczeniodawcy, umieszczając świadczeniobiorców na listach oczekujących na udzielenie świadczenia opieki zdrowotnej, nie reguluje jednak kwestii konieczności umieszczania świadczeniobiorcy na liście osób oczekujących na udzielenie świadczenia jeśli czas oczekiwania na świadczenie wynosi 0 dni tj. wtedy, gdy pacjentowi nieznajdującemu się w stanie nagłym świadczenie zostaje udzielone jeszcze w dniu zgłoszenia. W tym miejscu przywołać należałoby zatem cel normodawcy, którym było w tym przypadku zapewnienie równego traktowania wszystkich świadczeniobiorców, w tym sprawiedliwego, równego, niedyskryminującego i przejrzystego dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej. Ponadto jako cel prowadzenia list oczekujących wskazuje się precyzyjne monitorowanie okresu oczekiwania na udzielenie świadczenia opieki zdrowotnej, poprawę dostępności do świadczeń opieki zdrowotnej, prostą, rzetelną i dokładną informację dla świadczeniobiorców oraz przeciwdziałanie korupcji. Tak sformułowane podstawy konstrukcji listy oczekujących na udzielenie świadczenia przemawiają za przyjęciem stanowiska, zgodnie z którym świadczeniodawca dokonuje wpisu świadczeniobiorcy na listę oczekujących jedynie wtedy, gdy świadczenie nie może być udzielone w dniu zgłoszenia tj. gdy nie można w ogóle mówić o "okresie oczekiwania". Przypomnieć nadto należy, iż skoro ustawodawca posługuje się sformułowaniem "lista oczekujących na udzielenie świadczenia", to już z samego założenia odnosi się ona do "osób oczekujących", a zatem do takich, którzy zgłosili się do świadczeniodawcy z danym problemem zdrowotnym, i którym nie udzielono świadczenia opieki zdrowotnej w dniu zgłoszenia. Tylko bowiem tacy pacjenci oczekują faktycznie na udzielenie świadczenia zdrowotnego. Uwzględniając powyższe stwierdzić należy, iż cel normodawcy wskazuje w sposób niebudzący wątpliwości na obowiązywanie reguły, zgodnie z którą świadczeniodawca wpisuje świadczeniobiorcę na listę oczekujących na udzielenie świadczenia opieki zdrowotnej wyłącznie wtedy, gdy świadczenie nie może zostać udzielone w dniu zgłoszenia.