Sprzęt w Centrum Bronowice nie jest przeznaczony do leczenia wszystkich nowotworów. Kwalifikowana do terapii w tym ośrodku będzie wąska grupa chorych – z rzadkimi nowotworami złośliwymi, rozwijającymi się w trudno dostępnych lokalizacjach ciała.

Właścicielem cyklotronu jest Instytut Fizyki Jądrowej PAN. W ośrodku terapie dorosłych prowadzić będzie krakowski oddział Centrum Onkologii. Terapią dzieci zajmie się Uniwersytecki Szpital Dziecięcy, który – zgodnie z umową – będzie działał w tym przypadku jako podwykonawca Centrum Onkologii.

Instytut Fizyki Jądrowej i krakowski oddział Centrum Onkologii w piątek 30 września 2016 podpisały porozumienie umożliwiające rozpoczęcie leczenia w ośrodku.

Porozumienie oznacza, że od poniedziałku 3 października 2016 Centrum Onkologii jest gotowe przyjmować pacjentów, kierowanych na radioterapię protonową.
- Instytut Fizyki Jądrowej i Centrum Onkologii są merytorycznie, administracyjnie, formalnie przygotowane do tego, aby rozpocząć leczenie u wszystkich chorych, u których takie leczenie będzie medycznie uzasadnione – powiedział Wojciech Wysocki, rzecznik prasowy Centrum Onkologii – Instytutu im. Marii Skłodowskiej-Curie w Krakowie.

Przed piątkowym porozumieniem, w ciągu trzech miesięcy odbyło się 13 spotkań, podczas których strony negocjowały współpracę. Poza finansami wśród kwestii spornych była m.in. liczba leczonych pacjentów.

Dotychczas Polacy korzystali z radioterapii protonowej za granicą, gdzie leczenie refundował NFZ.

Jak wyjaśnił profesor Marek Jeżabek, dyrektor Instytutu Fizyki Jądrowej PAN, Instytut był gotowy na przyjmowanie pacjentów zaraz po otwarciu Centrum. Ośrodek musiał jednak miesiącami czekać na wydanie przez Ministerstwo Zdrowia rozporządzenia, które umożliwiałoby wprowadzenie radioterapii protonowej w Polsce.

W lipcu 2016 roku konkurs małopolskiego NFZ na kierowanie pacjentów na leczenie w cyklotronie wygrało Centrum Onkologii, oddział w Krakowie. Startujący w konkursie Uniwersytecki Szpital Dziecięcy nie spełnił warunków formalnych.

Profesor chciał, aby Centrum Cyklotronowe leczyło tak wielką liczbę pacjentów, jak jest to możliwe.
- Zgodnie z ekspertyzą konsultanta krajowego, w naszym Centrum może się leczyć około 90 dorosłych i około 40 dzieci rocznie. Chcieliśmy, by w pół roku leczono u nas od 50 do 60 pacjentów, ale Centrum Onkologii uznało, że jest to niemożliwe i nie gwarantowało nawet liczby 13 pacjentów, na których środki przeznaczył NFZ. To był jeden z powodów naszego nieporozumienia – wyjaśnił profesor. Centrum Onkologii tłumaczyło zaś, że terapia protonowa jest nowością w Polsce i jeśli pierwsze leczenia powiodą się, to będą kolejni pacjenci.

Dyrektor Jeżabek powiedział, że ostatecznie nie wiadomo, ilu dokładnie pacjentów przyjmie w tym roku centrum w Bronowicach, ale nieformalnie wie, że tacy pacjenci już są.

Według niego do Centrum Cyklotronowego Bronowice nie powinni być kierowani pacjenci tylko z jednego ośrodka.
- Postawiłem warunek Centrum Onkologii, że musi zawrzeć porozumienie ze szpitalem w Prokocimiu, ponieważ ośrodek nasz ma służyć także najmłodszym – mówił profesor.

- Proces negocjacji pokazał, że prowadzenie całego strumienia pacjentów przez jeden tylko szpital do jedynego w Polsce i tak nowoczesnego ośrodka, jakim my dysponujemy, to jest niedobre rozwiązanie. Powinno być kilka strumieni pacjentów, wtedy nie byłoby problemu w dogadaniu się – ocenił profesor Jeżabek.

Terapia protonowa to nowoczesna metoda leczenia nowotworów stosowana w kilkunastu ośrodkach na świecie, głównie w USA i Europie Zachodniej. Do naświetlania zmian nowotworowych wykorzystuje się promieniowanie protonowe. Ma ono tę zaletę, że pozwala skoncentrować optymalną dawkę w samym guzie nowotworowym, oszczędzając zdrowe tkanki położone płycej. Ale specjaliści podkreślają, że terapia protonowa nie jest najlepszą metodą do leczenia wszystkich rodzajów nowotworów.

Budowa Centrum Cyklotronowego Bronowice trwała cztery lata i kosztowała ponad 265 mln zł. Powstał ośrodek badawczy i terapeutyczny wyposażony w cyklotron Proteus C-235, z halą eksperymentalną służącą do badań fizykom, ze stanowiskiem do radioterapii nowotworów gałki ocznej oraz dwoma stanowiskami do nowotworów umiejscowionych w innych częściach ciała. (pap)