Studia prawnicze są niezwykłe. Na pewno studiowanie prawa przysparza wielu powodów do dumy. Ta radość i uniesienie trwa do momentu twardego zderzenie się z rynkiem pracy. Wybór tego kierunku studiów niesie za sobą wiele zagrożeń. Otóż niewielu uzmysławia sobie, iż studia te bez aplikacji nie gwarantują zdobycia ciekawego zatrudnienia. Jest to wielka bolączka prawników. Sytuację tę obrazuje zasada, w myśl której jedynie 20 osób na 100 osiągnie sukces.
Sytuacja pośród młodych prawników uległa pewnej zmianie po wprowadzeniu nowelizacji (Ustawa z dnia 30 czerwca 2005 roku o zmianie ustawy Prawo o adwokaturze i niektórych innych ustaw (Dz. U. nr 163, poz. 1361) do ustaw korporacyjnych, nazwanych od nazwiska ich twórcy Lex Gosiewski. Ustawa złamała monopol korporacyjnej ścieżki kariery, a więc konieczność odbycia aplikacji. Obecnie można składać egzamin zawodowy nie będąc aplikantem. Od czasów lex Gosiewski nastąpiło wiele nowelizacji ustaw korporacyjnych. Obecnie zmieniono zasady przeprowadzania konkursów na aplikację poprzez zmniejszenie liczby pytań do 150 i ustalenie pułapu punktów gwarantujący przyjęcie na aplikację. Nowelizacja ta przyniosła efekt gdyż na tegoroczne aplikacje dostało się ponad 70% zdających (na aplikację adwokacką dostało się 76% chętnych, na aplikację notarialną 74,5%), wobec 12% w roku ubiegłym.
Prawdopodobnie w przyszłym roku świat prawniczy czeka rewolucyjna zmiana. Zostanie utworzony nowy zawód prawniczy. Przy czym sformułowanie „utworzony” jest pewnym nadużyciem, gdyż ustawa usankcjonuje istnienie grupy prawników określanych przez siebie doradcami prawnymi i nada im pewne uprawnienia. Mowa oczywiście o ustawie o państwowych egzaminach prawniczych. Materia ustawy sprowadza się do dwóch głównych obszarów: przebudowy egzaminów oraz powołanie nowego zawodu prawniczego – doradcy prawnego. Aby zostać doradcą prawnym będzie trzeba oprócz skończenia studiów prawniczych złożyć z wynikiem pozytywnym egzamin I stopnia oraz ubezpieczyć się od następstw odpowiedzialności cywilnej. Doradca będzie mógł reprezentować klientów przed sądami rejonowymi, organami administracji oraz sporządzać pisma i opinie.

Co jednak, gdy student stwierdzi, iż nie czuje się dobrze w roli powiernika sekretów i problemów innych osób oraz boi się podjąć decyzję procesową w obawie przed jej nieodwracalnymi skutkami? Otóż studia prawnicze dają wiele możliwości.

Pierwszą z nich jest znalezienie zatrudnienia w Służbie Cywilnej. Prawnicy są mile widziani w strukturach administracji państwowej. Jednakże są pewne wakaty, które nie nadają się na miejsce pracy dla prawnika, a to z uwagi na ich specyfikę. Przykładem mogą być m. in. nadzór budowlany (wymagane wykształcenie architektoniczne), inspektor sanitarny (wymagane wykształcenie chemiczne, biologiczne czy ochrona środowiska) czy inspektor w urzędach nadzorujących jednostki opiekuńczo – wychowawcze czy szkoły (wymagane wykształcenie pedagogiczne).

Szczególnie ciekawą alternatywą dla prawnika może być zatrudnienie w organach kontroli skarbowej. Ustawa o kontroli skarbowej preferuje osoby z wykształceniem prawniczym, które jest szczególnie przydatne w kontroli skarbowej. Praca w Urzędzie Kontroli Skarbowej daje z pewnością wiele satysfakcji. O jej wartości świadczyć może fakt, iż nikły jest odsetek osób, które rezygnują z pracy w organach kontroli skarbowej.

Innym ciekawym miejscem pracy jest Urząd Komisji Nadzoru Finansowego. Wiele ofert pracy skierowanych jest do prawników. Jednakże wymagana jest znajomość prawa finansów publicznych ze szczególnym uwzględnieniem prawa bankowego. Urząd stosuje testy w języku angielskim, więc bez znajomości języka prawniczego angielskiego zdobycie zatrudnienia w urzędzie może być trudne.

Wreszcie inną, równie ciekawą formą realizacji swojej ścieżki kariery jest pozostanie na uczelni i rozpoczęcie pracy naukowej. Studia doktoranckie wymagają z pewnością dużo samozaparcia oraz odrobiny szczęścia. Bardzo ważne, jeśli nie najważniejsze jest wsparcie ze strony opiekuna naukowego. Pisanie pracy doktorskiej wymaga wzajemnej współpracy, stąd wsparcie jest niezwykle cenne. Obecnie, po nowelizacji przepisów o szkolnictwie wyższym, zdobycie tytułu naukowego doktora nauk prawnych jest łatwiejsze, a to z uwagi na przełamanie monopolu uczelni państwowych. Dzisiaj doktoryzowanie się jest możliwe zarówno na uczelniach publicznych jak i na uczelniach „prywatnych”, które uzyskają odpowiednią akredytację.

Uzyskanie tytułu doktora jest możliwe na dwa sposoby. Pierwszy z nich to uczestniczenie w studiach doktoranckich. Uczestnictwo w nich wiąże się z koniecznością złożenia egzaminów. Słuchacze tych studiów zobowiązani są również do prowadzenia zajęć dydaktycznych (w niewielkim wymiarze). Studia realizowane są w dwóch trybach: stacjonarnym i niestacjonarnym. Korzyścią z odbycia studiów doktoranckich, oprócz zdobytej wiedzy, jest również status studenta.

Drugim ze sposobów jest udział w seminariach doktorskich, które mają za zadanie przygotowanie słuchacza do samodzielnej pracy naukowej oraz napisanie rozprawy doktorskiej. Zaletą tej formy kształcenia jest możliwość „dwutorowego” rozwoju zawodowego: pracy naukowej oraz pracy zarobkowej, gdyż uczestnik seminarium nie prowadzi zajęć dydaktycznych.

Jak widać istnieje wiele różnych możliwości realizacji ścieżki zawodowej prawnika. Pierwszą, „klasyczną” jest praca jako radca prawny, adwokat, sędzia, notariusz czy prokurator. Kolejną jest kariera w Służbie Cywilnej. Dla niektórych ciekawą drogą może być praca naukowa. Wystarczy jedynie zastanowić się i odpowiedzieć na jedno bardzo ważne pytanie „Co chce robić w życiu?”. Po uzyskaniu odpowiedzi należy wcielić plan w życie. Pewnie nie będzie łatwo, ale nie od razu Kraków zbudowano.

 

 

Konrad Kobyłko
Akademia Krakowska

]]>