Rady Miasta podjęła uchwałę w sprawie dokonania zmian w budżecie miasta na 2008 rok. Zdaniem Kolegium RIO uchwała została podjęta z istotnym naruszeniem prawa i stwierdziło nieważność zaskarżonej uchwały w części dotyczącej zmniejszenia planu wydatków. Zdaniem Kolegium RIO ustawodawca przekazał zarządowi wyłączne prawo do dysponowania rezerwami, w ramach wykonywania budżetu. Zmiana planu wydatków, polegająca na zmniejszeniu planu rezerwy i jednoczesnym zwiększeniu planu wydatków w innej podziałce klasyfikacji budżetowej jest elementem wykonywania budżetu. Zarząd, po to żeby móc wykonać wydatek do tej pory nieprzewidziany w budżecie lub określony tylko w zarysie w postaci rezerwy celowej musi najpierw stworzyć podstawę do dokonania wydatku, w postaci planu. W tym celu niezbędne jest dokonanie zmian w budżecie. Zatem, w ocenie organu, dysponowanie rezerwą jest procesem rozpoczynającym się na etapie zmian w budżecie, a kończącym się na wykonaniu wydatku - przekazaniu środków z rachunku. Ustawodawca wskazał na organ wykonawczy, jako podmiot posiadający wyłączne prawo do zarządzania tym procesem i przeprowadzania go. Zdaniem Kolegium RIO organy stanowiące, jako jedynie właściwe do uchwalania budżetu mogą zdecydować o utworzeniu w budżecie rezerwy ogólnej bądź celowej. Jeśli rada utworzy rezerwy, tym samym pozostawia decyzję o tym na co wydatkować pewną pulę środków w budżecie organowi wykonawczemu.

Rada Miasta wniosła skargę do WSA na uchwałę Kolegium RIO. WSA oddalając skargę stwierdził, że zaskarżona uchwała Kolegium RIO jest zgodna z prawem, albowiem uchwała Rady Miasta w sprawie dokonania zmian w budżecie miasta na 2008 rok, została podjęta z istotnym naruszeniem art. 60 ust. 2 pkt 4 ustawy o samorządzie gminnym oraz art. 179 ustawy z 30 czerwca 2005 r. - o finansach publicznych (Dz. U. Nr 249, poz. 2104 ze zm.).

Rada Miasta nie zgodziła się z takim rozstrzygnięciem i wniosła skargę kasacyjną od wyroku sądu pierwszej instancji.

NSA nie podzielił poglądu, iż przyznanie zarządowi jednostki samorządu terytorialnego wyłącznej kompetencji do dysponowania rezerwami budżetowymi wyłącza kompetencję rady gminy do dokonywania zmian uchwały budżetowej w ciągu roku budżetowego w zakresie tych rezerw. Sąd podniósł, że tworzenie budżetu poprzez podejmowanie uchwały budżetowej należy do wyłącznej kompetencji rady gminy (art. 18 ust. 2 pkt 4 u.s.g. i art. 182 u.f.p.). Z kolei wykonanie budżetu gminy należy do wójta (burmistrza, prezydenta). Na wykonywanie budżetu składa się szereg czynności faktycznych i prawnych, polegających ogólnie na zapewnieniu realizacji dochodów i wydatków. Jednym z elementów wykonywania budżetu jest dysponowanie rezerwami budżetowymi. Punkt odniesienia przy wykonywaniu budżetu, w tym dysponowaniu rezerwami, stanowi treść uchwały budżetowej podjętej przez radę gminy. NSA zgodził się z Sądem pierwszej instancji, który uwzględniając podział kompetencji organów gminy w procesie tworzenia i wykonywania budżetu słusznie wywiódł, że czynność podejmowana przez radę polegająca na zmianie uchwały budżetowej w zakresie rezerw ma charakter stanowiący, natomiast dysponowanie rezerwami odbywa się w toku wykonania budżetu. Organ stanowiący jest uprawniony do dokonywania zmian w uchwale budżetowej w trakcie roku budżetowego także w zakresie utworzonych rezerw, a uchwała w tym przedmiocie nie narusza uprawnień organu wykonawczego do dysponowania rezerwą ogólną, lecz określa kwotę, jaką może on dysponować.

NSA stwierdził nieważność uchwały w sprawie dokonania zmian w budżecie miasta na 2008 r. i oddalił skargę kasacyjną.


Przydatne materiały:
 Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.)

Pobierz orzeczenie:
Wyrok NSA z dnia 20 stycznia 2010 r., sygn. akt II GSK 276/09.doc