Na trudności ze stosowaniem art. 11 ust. 1 ustawy o pomocy zwrócił uwagę Rzecznik Praw Obywatelskich w wystąpieniu do ministra spraw wewnętrznych i administracji. Zgodnie z przepisem ustawy wyjazd z Polski na okres powyżej miesiąca pozbawia uchodźców uprawnienia do legalnego pobytu w Polsce i korzystania z różnych świadczeń. Przepis ten może dotyczyć m.in. osób, które w obliczu pewnej stabilizacji na froncie decydują się na powrót do Ukrainy, po czym, ze względu na panujące tam warunki, rezygnują i usiłują wrócić do Polski. 

Czytaj też: Pomoc obywatelom Ukrainy ze strony JST na podstawie specustawy >>>

WZORY DOKUMENTÓW:

Docierające do RPO sygnały wskazują, że w takiej sytuacji przywołana wyżej regulacja pozbawia cudzoziemców szansy na ponowny wjazd i pobyt w Polsce w trybie i na zasadach określonych w ustawie o pomocy.  Dlatego RPO wystąpił do ministra o zbadanie tego problemu i wyjaśnienie, w jakiej sytuacji prawnej znajdują się osoby, które zamierzają ponownie dostać się na terytorium RP po tym, jak podjęły próbę powrotu do Ukrainy. Jest pytanie, czy osoby w takiej sytuacji mogą skutecznie powoływać się na przepisy ustawy o pomocy, choćby w zakresie legalności ich pobytu w Polsce, czy też mogą korzystać już tylko z ochrony czasowej, przyznanej im na podstawie decyzji Rady Europy. O problemie pisaliśmy także w tekście: Uciekinierzy wojenni z Ukrainy mają problemy z powrotem do Polski.

Czytaj też: Jak przyznawać świadczenia pomocy społecznej dla obywateli Ukrainy „krok po kroku” >>>

 

 

Uprawnienia pobytowe nie są jednorazowe

Resort spraw wewnętrznych i administracji, odnosząc się do poruszonego w wystąpieniu zagadnienia związanego ze statusem obywateli Ukrainy, którzy opuszczają terytorium RP na okres powyżej 1 miesiąca zwraca uwagę na kilka aspektów tej sytuacji.

Zgodnie z art. 11 ust. 2 specustawy, wyjazd obywatela Ukrainy z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na okres powyżej 1 miesiąca pozbawia go uprawnienia, o którym mowa w art. 2 ust. 1 ustawy (tj. uznania pobytu w Polsce przez 18 miesięcy licząc od 24 lutego 2022 r. za legalny). Przepis ten sankcjonuje więc wyłącznie absencję trwającą powyżej 1 miesiąca, odbierając uprawnienie pobytowe. Jednocześnie, sam przepis art. 2 ust. 1 nie przewiduje „jednorazowości” tego uprawnienia. W przypadku gdy obywatel Ukrainy łącznie spełni następujące wymogi: przybył legalnie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w okresie od 24 lutego 2022 r. do dnia określonego w przepisach wydanych na podstawie art. 2 ust. 4 i deklaruje zamiar pozostania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jego pobyt na tym terytorium uznaje się za legalny w okresie 18 miesięcy licząc od 24 lutego 2022 roku

Czytaj też: Regulacje specustawy i ochrony czasowej - aspekty praktyczne legalizacji pobytu osób uchodzących z Ukrainy >>>

 

- Z takiej konstrukcji przepisu nie sposób wyprowadzić wniosek, jakoby utrata uprawnienia wynikająca z art. 2 ust. 1 miała powodować brak możliwości uzyskania go w przyszłości, przy ponownym spełnieniu ww. warunków - informuje podsekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji Bartosz Grodecki.

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.