Wojewoda rozstrzygnięciem nadzorczym stwierdził nieważność uchwały rady gminy w sprawie wygaszenia mandatu radnego z powodu naruszenia przepisu antykorupcyjnego art. 24f ust 1 ustawy o samorządzie gminnym. Rada uznała, że radny prowadzi działalność gospodarczą na własny rachunek z wykorzystaniem mienia gminy. Użytkuje bowiem grunt rolny o powierzchni 0,2128 ha, który objął w posiadanie na podstawie umowy dzierżawy zawartej z gminą w czerwcu 2010 r. i płaci czynsz dzierżawny.
Wojewoda wskazał, że co do zasady prowadzenie gospodarstwa rolnego w sposób zarobkowy, zorganizowany, ciągły i we własnym imieniu jest podejmowaniem działalności gospodarczej w rozumieniu art. 2 prawa przedsiębiorców. Z uzasadnienia uchwały nie wynika jednak na podstawie jakich ustaleń rada gminy doszła do wniosku, że radny prowadzi działalność gospodarczą na dzierżawionym gruncie. Rada ograniczyła się jedynie do ustalenia, że radny po złożeniu ślubowania nie wypowiedział umowy dzierżawy. Sprawa nie była przedmiotem posiedzenia komisji rady gminy. Sam radny nie składał wyjaśnień w tym zakresie.
Sprawdź w LEX: Jaka jest różnica między mieniem gminnym a mieniem komunalnym? >
Fotografie i umowa dzierżawy to za mało
Dopiero po podjęciu uchwały, na wniosek organu nadzoru, wójt gminy podał, że na działce prowadzona jest zarobkowa działalność rolnicza, a na dowód załączył dokumentację fotograficzną. Zdaniem wojewody, zdjęcia obrazują stan działki, na ich podstawie nie można jednak ustalić, czy radny rzeczywiście prowadzi zorganizowaną działalność zarobkową, wykonywaną we własnym imieniu i w sposób ciągły. Takiego wniosku nie można też wyprowadzić z treści umowy dzierżawy, która jedynie zobowiązuje radnego do korzystania z gruntu wyłącznie w celu uprawy rolnej, co nie stanowi jednak o rzeczywistym sposobie korzystania z tego gruntu. Sam radny w postępowaniu nadzorczym zaprzeczył, że prowadzi tam działalność rolniczą.
Wojewoda wskazał, że nie każde korzystanie z nieruchomości gminnych narusza zakaz z art. 24f ust 1 u.s.g. Przepis ten nie zabrania korzystania przez radnego z nieruchomości (najem, dzierżawa lub użytkowanie) na warunkach ustalonych powszechnie dla danego typu czynności prawnych. W tej sprawie radny zawarł umowę dzierżawy gruntu od gminy, kiedy nie był jeszcze radnym tej gminy. Uczynił to w postępowaniu przetargowym, na warunkach powszechnej dostępności, za wynagrodzeniem odpowiadającym stawkom obowiązującym w gminie.
W skardze sądowej gmina podnosiła, że wojewoda niewłaściwie interpretuje przepisy, już bowiem samo tylko dzierżawienie gruntów rolnych będących własnością gminy wystarcza do uznania, że radny prowadzi działalność gospodarczą z wykorzystaniem mienia tej jednostki.
Czytaj też: WSA: Skargi na uchwałę o wygaśnięciu mandatu radnego lepiej pocztą nie wysyłać>>
Kluczowe jest rzeczywiste korzystanie z działki
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wielkopolskim oddalił skargę gminy. Podzielił stanowisko organu nadzoru, że w art. 24 f u.s.g. chodzi o ujawniony fakt rzeczywistego prowadzenia działalności gospodarczej (rolniczej), czyli przynoszącej dochód, dający się stwierdzić na podstawie obiektywnie występujących okoliczności faktycznych.
Czytaj w LEX: Zakaz podejmowania dodatkowych zajęć, przyjmowania darowizn i powoływania się na mandat radnego >
Tymczasem rada gminy nie wykazała w sposób bezsporny tego faktu. Sąd podkreślił, że materiał dowodowy stanowiący podstawę stwierdzenia wygaśnięcia mandatu jest bardzo nikły. Rada gminy przed podjęciem uchwały, winna była zweryfikować na podstawie wszelkich dostępnych jej środków, czy faktycznie spełnione zostały przesłanki złamania przepisów antykorupcyjnych. W celu potwierdzania czy rzeczywiście radny prowadzi działalność gospodarczą- rolniczą należało sięgnąć do stosownych rejestrów, umożliwić radnemu wypowiedzenie się np. w ramach sesji czy nawet dokonanie wizji lokalnej na dzierżawionym gruncie. Zgodnie z art. 383 par. 3 Kodeksu wyborczego przed podjęciem uchwały o wygaszeniu mandatu należy umożliwić radnemu złożenie wyjaśnień.
WSA wskazał, że przepisy normujące wygaszenie mandatu radnego nie mają charakteru bezwzględnego, bowiem służą zapobieżeniu jedynie takiej sytuacji, w której radny rzeczywiście wykorzystuje dla własnych korzyści.
Wyrok WSA w Gorzowie Wielkopolskim z 4 lipca 2019 r. sygn. akt II SA/Go 401/19
Zobacz linię orzeczniczą: Skutki wykorzystania przez radnego mienia komunalnego >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
