Ustawa z 15 września 2022 r. o szczególnych rozwiązaniach w zakresie niektórych źródeł ciepła w związku z sytuacją na rynku paliw, która weszła w życie 20 września,  przewiduje szereg rozwiązań, których celem jest wspieranie przede wszystkim odbiorców ciepła. Do podmiotów objętych ochroną zaliczono też ochotnicze straże pożarne. Zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 4 lit. k ustawy ochotnicze straże pożarne zostały uznane za podmioty wrażliwe w zakresie, w jakim OSP zużywa ciepło na potrzeby realizacji zadań określonych w ustawie o ochotniczych strażach pożarnych. Z pomocy mogą skorzystać zarówno OSP będące w krajowym systemie ratowniczo-gaśniczym jak i będące poza KSRG. Muszą one jednak złożyć odpowiednie urzędowe wnioski z załączonymi dokumentami w wyznaczonych przez ustawodawcę terminach.

 

 

Średnia cena wytwarzania ciepła z rekompensatą

Pierwszy rodzaj pomocy udzielonej przez państwo polega na zapłacie przez OSP za ciepło po preferencyjnych stawkach ustalonych przez państwo. Pomoc ta została określona przez ustawodawcę jako „średnia cena wytwarzania ciepła z rekompensatą”. Preferencyjna cena będzie stosowana w okresie od 1 października 2022 r. do 30 kwietnia 2023 r. Warunkiem skorzystania przez OSP z preferencyjnej stawki jest złożenia odpowiedniego oświadczenia do sprzedawcy ciepła na wzorze przygotowanym przez państwo. Oświadczenie należy złożyć do dnia 6 października 2022 r. Uchybienie terminowi złożenia nie pozbawia preferencyjnej stawki. Jednak sprzedawca ciepła będzie zobowiązany do stosowania wobec tych OSP „średniej ceny wytwarzania ciepła z rekompensatą” dopiero od miesiąca następującego po miesiącu, w którym złożone zostanie oświadczenie. Brak złożenia oświadczenia spowoduje utratę możliwości skorzystania z preferencyjnej stawki. Z tej formy pomocy OSP nie można skorzystać jeżeli OSP korzystają ze wsparcia na cele ogrzewania na podstawie przepisów:

  1. ustawy z dnia 26 stycznia 2022 r. o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców paliw gazowych w związku z sytuacją na rynku gazu,
  2. ustawy z dnia 5 sierpnia 2022 r. o dodatku węglowym.

W oświadczeniu OSP będzie musiała wskazać szacunkową ilości ciepła, które będzie zużywane zgodnie z zasadami określonymi w art. 45a ustawy - Prawo energetyczne lub z uwzględnieniem powierzchni lokali, charakteru prowadzonej w nich działalności oraz posiadanych danych historycznych. Wprowadzenie do stosowania średniej ceny wytwarzania ciepła z rekompensatą nie powoduje konieczności zmiany umowy sprzedaży ciepła lub umowy kompleksowej.

Oświadczenie składa się pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń. Oświadczenia, składają osoby uprawnione do reprezentowania OSP, podpisując je własnoręcznie, kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym. Sprzedawca ciepła dokonuje rozliczeń z OSP na podstawie oświadczeń. Nadanie oświadczeń, w formie przesyłki poleconej w polskiej placówce pocztowej operatora pocztowego w rozumieniu ustawy z 23 listopada 2012 r. - Prawo pocztowe  jest równoznaczne ze złożeniem go sprzedawcy ciepła.

Zobacz w LEX: Dodatek węglowy - nowe zadanie dla gmin/jednostek organizacyjnych pomocy społecznej >>>

Dodatek dla podmiotów wrażliwych

Drugą możliwą formą pomocy dla OSP jest „dodatek dla podmiotów wrażliwych”. Jeżeli OSP skorzysta z tej formy pomocy, to zgodnie z art. 4 ust. 2 pkt 3 ustawy nie będzie mogła skorzystać ze „średniej ceny wytwarzania ciepła z rekompensatą”. OSP musi się więc zdecydować czy wystąpi o „dodatek dla podmiotów wrażliwych” czy o pomoc w postaci „średniej ceny wytwarzania ciepła z rekompensatą”.

„Dodatek dla podmiotów wrażliwych” przysługuje OSP:

  1. które ponoszą koszty zakupu węgla kamiennego, brykietu lub peletu zawierających co najmniej 85 proc. węgla kamiennego, peletu drzewnego albo innego rodzaju biomasy, gazu skroplonego LPG albo oleju opałowego, wykorzystywanych na cele ogrzewania, w związku z wykonywaniem przez te podmioty ich podstawowej działalności,
  2. których główne źródło ciepła jest wpisane lub zgłoszone do centralnej ewidencji emisyjności budynków, o której mowa w art. 27a ust. 1 ustawy z 21 listopada 2008 r. o wspieraniu termomodernizacji i remontów oraz o centralnej ewidencji emisyjności budynków.

„Dodatek dla podmiotów wrażliwych” wypłaca się na wniosek osoby albo osób uprawnionych do reprezentowania OSP. W przypadku gdy wniosek złożyła więcej niż jedna osoba uprawniona do reprezentowania OSP dodatek ten jest przyznawany na podstawie wniosku, który został złożony jako pierwszy. Wysokość dodatku ustala się zgodnie ze wzorem określonym w art. 26 ust. 5 ustawy. Wniosek zawiera obliczenia wykonane na podstawie wzoru. Do wniosku załącza się oryginały lub kopie poświadczone urzędowo lub notarialnie za zgodność z oryginałem dokumentów potwierdzających uprawnienie do reprezentowania OSP, a także dokumenty sprzedaży będące podstawą do wykonania obliczeń. Przeczytaj więcej: Wiele podmiotów wrażliwych może nie otrzymać dodatku osłonowego.

Wniosek o wypłatę „dodatku dla podmiotów wrażliwych” składa się w terminie do 30 listopada 2022 r. Wnioski złożone po tej dacie pozostawia się bez rozpoznania.

 

Wniosek składa się w gminie właściwej dla siedziby OSP

Wniosek o wypłatę dodatku składa się w gminie właściwej ze względu na miejsce siedziby OSP. Wniosek składa się na piśmie lub za pomocą środków komunikacji elektronicznej w rozumieniu ustawy z 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną. Wójt, burmistrz albo prezydent miasta dokonuje weryfikacji wniosku o wypłatę, w szczególności w zakresie zgłoszenia lub wpisania głównego źródła ciepła do centralnej ewidencji emisyjności budynków. W przypadku pozytywnej weryfikacji wniosku o wypłatę, organ wypłacający zatwierdza wniosek i dokonuje wypłaty dodatku dla OSP w terminie miesiąca od dnia otrzymania prawidłowo sporządzonego wniosku. Przyznanie przez wójta, burmistrza albo prezydenta miasta „dodatku dla podmiotów wrażliwych” nie wymaga wydania decyzji administracyjnej.

Wójt, burmistrz albo prezydent miasta przesyła OSP informację o przyznaniu dodatku na wskazany przez niego adres poczty elektronicznej, o ile OSP wskazał adres poczty elektronicznej we wniosku o wypłatę tego dodatku. W przypadku gdy OSP nie wskazał adresu poczty elektronicznej, wójt, burmistrz albo prezydent miasta, odbierając ten wniosek od wnioskodawcy, informuje go o możliwości bezpośredniego odebrania od tego organu informacji o przyznaniu tego dodatku. Nieodebranie informacji o przyznaniu „dodatku dla podmiotów wrażliwych” nie wstrzymuje wypłaty tego dodatku.

W przypadku gdy wniosek o wypłatę dodatku zawiera braki formalne lub błędy obliczeniowe lub budzi inne uzasadnione wątpliwości organu wypłacającego co do zgodności ze stanem rzeczywistym, organ wypłacający:

  • w terminie 7 dni od dnia otrzymania wniosku, wzywa wnioskodawcę do usunięcia braków formalnych lub błędów obliczeniowych lub
  • usunięcia wątpliwości organu wypłacającego w terminie 7 dni od dnia otrzymania wezwania do ich usunięcia.

W przypadku nieusunięcia braków formalnych lub błędów obliczeniowych z terminie, wypłacający odmawia zatwierdzenia wniosku w zakresie, w jakim kwota dodatku budzi wątpliwości lub nie przysługuje, informując OSP o przyczynie tej odmowy. Odmowa przyznania dodatku, uchylenie oraz rozstrzygnięcie w sprawie nienależnie pobranego dodatku wymagają wydania decyzji administracyjnej.

W przypadku uznania przez organ wypłacający dodatku za otrzymany nienależnie OSP  jest obowiązany do zwrotu otrzymanych środków w całości wraz z odsetkami liczonymi jak dla zaległości podatkowych. W sprawach nieuregulowanych w sprawie dodatku stosuje się przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego.

Informacje przedstawione we wniosku o wypłatę dodatku składa się pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń. Wzór wniosku został opublikowany w Rozporządzeniu Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 20 września 2022 r. w sprawie wzoru wniosku o wypłatę dodatku dla niektórych podmiotów niebędących gospodarstwami domowymi z tytułu wykorzystywania niektórych źródeł ciepła. Dodatek dla OSP z tytułu wykorzystywania niektórych źródeł ciepła zwolniony jest z podatku dochodowego.

Autor: Dr Dariusz P. Kała, z Kancelarii Prawnej „LexKała”, specjalizuje się w prawie ochrony przeciwpożarowej