Gmina oddała w 2007 r. na podstawie umowy użyczenia spółce użyteczności publicznej sieci wodociągowe. Obecnie chce je wnieść w formie aportu niepieniężnego do spółki.

Czy na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10a czynność ta korzysta ze zwolnienia z podatku VAT, bowiem gmina przy budowie nie odliczała tego podatku, nie mając w tym czasie takiego prawa?

Odpowiedź

Dostawa budowli (następująca w formie aportu do spółki), o której mowa, będzie w tym przypadku zwolniona od podatku od towarów i usług.

Uzasadnienie

Od dnia 1 stycznia 2009 r. funkcjonują dwa nowe zwolnienia dotyczące dostawy budynków i budowli. Mają one zastosowanie niezależnie od tego, kiedy podatnik nabył przedmiotowe budynki (budowle).

Zgodnie z przepisem art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535, z późn. zm.) - dalej u.p.t.u., zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:
a) dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,
b) pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

Natomiast w art. 43 ust. 1 pkt 10a u.p.t.u. zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich część, która to dostawa nie jest objęta zwolnieniem, o którym mowa wyżej, pod warunkiem że:
a) w stosunku do tych obiektów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego,
b) dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ich ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.

Po pierwsze należy zatem ustalić, czy w sytuacji opisanej w pytaniu miało już w ogóle miejsce pierwsze zasiedlenie, i czy ewentualnie minęły już co najmniej dwa lata od pierwszego zasiedlenia.

Pojęcie pierwszego zasiedlenia jest zdefiniowane w ustawie. Nie można rozumieć go w sposób potoczny. W szczególności nie można utożsamiać pierwszego zasiedlenia w rozumieniu u.p.t.u. z faktem rozpoczęcia użytkowania danego budynku (budowli). Te dwie rzeczy nie mają ze sobą nic wspólnego.

W myśl art. 2 pkt 14 u.p.t.u. pierwsze zasiedlenie to oddanie do użytkowania, w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu, pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi budynków, budowli lub ich części, po ich:
a) wybudowaniu lub
b) ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.
zasiedlenie zatem to – najogólniej rzecz ujmując – pierwsza czynność opodatkowana odnoszącą się do danego budynku.

Piszecie Państwo, że przedmiotowa budowla (sieć wodociągowa) została już oddana w 2000 r. (a więc ponad 2 lata temu) w użyczenie innemu podmiotowi. Użyczenie to nie było jednak czynnością podlegającą opodatkowaniu. Nie mieliście bowiem prawa do odliczenia od budowy przedmiotowej budowli, a zatem oddanie w użyczenie było czynnością nieodpłatną.

W sytuacji opisanej w pytaniu nie miało zatem jeszcze miejsca pierwsze zasiedlenie względem przedmiotowej budowli. Wniesienie tej budowli aportem do spółki będzie więc pierwszym zasiedleniem. Dostawa tego budynku nie może więc korzystać ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 u.p.t.u.

W związku z tym można rozważać zastosowanie zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 10a u.p.t.u. Zastosowanie tego zwolnienia jest uzależnione od tego, aby podatnik nabył (wybudował) budowlę bez prawa do odliczenia podatku naliczonego i jednocześnie, aby nie dokonywał w niej ulepszeń, od których miał prawo do odliczenia podatku naliczonego, na co najmniej 30% wartości początkowej.

Te warunki są spełnione w sytuacji opisanej w pytaniu. Tak więc dostawa budowli (następująca w formie aportu do spółki) będzie w tym przypadku zwolniona od podatku od towarów i usług.