W jaki sposób w oparciu o zaświadczenie z CEIDG można zweryfikować brak podstaw do wykluczenia wykonawcy z postępowania?

Co w sytuacji, gdy wykonawca takiego zaświadczenia nie przedłoży? Czy zamawiający może sam sobie wydrukować takie zaświadczenie ze strony, czy też pomimo tego zapisu wezwać wykonawcę do jego uzupełnienia i w przypadku, gdy tego dokumentu nie przedłoży - wykluczyć wykonawcę?

Odpowiedź

Chcąc ustalić brak podstaw do wykluczenia z postępowania o udzielenie zamówienia publicznego na podstawie art. 24 ust. 1 pkt 2 p.z.p. w oparciu o zaświadczenie o wpisie w CEIDG zamawiający powinien sprawdzić przede wszystkim firmę wykonawcy, tj. czy nie znajduje się tam zapis o pozostawaniu przez takiego wykonawcę w stanie likwidacji lub upadłości.

Uzasadnienie

Zgodnie z § 3 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 19 lutego 2013 r. w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy oraz form, w jakich te dokumenty mogą być składane (Dz. U. poz. 231) dalej r.s.r.d., zamawiający, w zależności od wartości przedmiotu postępowania żąda lub może żądać aktualnego odpisu z właściwego rejestru lub z centralnej ewidencji i informacji o działalności gospodarczej, jeżeli odrębne przepisy wymagają wpisu do rejestru lub ewidencji, w celu wykazania braku podstaw do wykluczenia w oparciu o art. 24 ust. 1 pkt 2 p.z.p., wystawionego nie wcześniej niż 6 miesięcy przed upływem terminu składania wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia albo składania ofert. Stosownie do powyższego, dokumenty te mają służyć zamawiającemu do zweryfikowania, czy istnieją podstawy do wykluczenia wykonawcy na podstawie art. 24 ust. 1 pkt 2 p.z.p. Przepis ten stanowi bowiem, iż wykluczeniu z postępowania podlegają wykonawcy, w stosunku, do których otwarto likwidację lub których upadłość ogłoszono, z wyjątkiem wykonawców, którzy po ogłoszeniu upadłości zawarli układ zatwierdzony prawomocnym postanowieniem sądu, jeżeli układ nie przewiduje zaspokojenia wierzycieli przez likwidację majątku upadłego. Zwrócić trzeba uwagę, że zgodnie z art. 60¹ ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe i naprawcze (Dz. U. z 2012 r. poz. 1112 z późn. zm.) dalej p.u.i.n., po ogłoszeniu upadłości przedsiębiorca występuje w obrocie pod dotychczasową firmą z dodaniem oznaczenia "w upadłości likwidacyjnej" albo "w upadłości układowej". Powyższy przepis zobowiązuje zatem wszystkich przedsiębiorców (zakres podmiotowy p.u.i.n. obejmuje nie tylko przedsiębiorców działających jako osoby prawne, ale również przedsiębiorców będących osobami fizycznymi) wobec, których ogłoszono upadłość do występowania w obrocie pod dotychczasową firmą z odpowiednim dodatkiem wskazanym w przepisie. Faktycznie zatem każdy taki przedsiębiorca, w tym przedsiębiorca prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą wpisaną do CEIDG, zobowiązany jest do zmiany swojej firmy. Dodatkowo wskazać należy, że również zgodnie z art. 30 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2010 r. Nr 220, poz. 1447) dalej u.s.d.g. przedsiębiorca jest zobowiązany złożyć wniosek o zmianę wpisu do CEIDG w terminie 7 dni od dnia zmiany danych, o których mowa w art. 25 ust. 1 i 5, powstałej po dniu dokonania wpisu do CEIDG. W art. 25 ust. 1 pkt 1 wskazana została firma przedsiębiorcy, co w związku z obowiązkiem wynikającym z art. 60¹ p.u.i.n. zobowiązuje osobę fizyczną wpisaną do CEIDG, wobec której ogłoszono upadłość, do zmiany firmy pod jaką występuje w obrocie. "Teza powyższa staje się tym bardziej uprawdopodobniona wobec treści art. 25 ust. 1 pkt 14 u.s.d.g. Otóż przywołany przepis przewiduje obowiązek wpisu do CEIDG informacji o: 1) ogłoszeniu upadłości z możliwością zawarcia układu, 2) ogłoszeniu upadłości obejmującej likwidację majątku dłużnika, 3) zmianie postanowień w tym zakresie i zakończeniu postępowania. Podobnie jak w przypadku firmy przedsiębiorcy, tak i wskazane informacje powinny być aktualizowane przez samego przedsiębiorcę. Wreszcie przywołać należy art. 31 ust. 1 przewidujący wpis z urzędu do CEIDG informacji, o których mowa w art. 25 ust. 1 pkt 3 oraz 13-19, a więc również dotyczących upadłości i likwidacji. Informacje, o których mowa w art. 25 ust. 1 pkt 14 sąd ma obowiązek niezwłocznie zgłosić do CEIDG za pośrednictwem formularza dostępnego na stronie internetowej CEIDG, nie później niż w terminie 7 dni roboczych od dnia uprawomocnienia się postanowienia wydanego w postępowaniu upadłościowym i naprawczym." (zob.: Paweł Banasik, Odpis z właściwego rejestru jako dokument, którego może żądać zamawiający w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego, cz. II, LEX nr 113165)

Mając powyższe na uwadze stwierdzić trzeba, że z uwagi na fakt, iż we właściwym rejestrze osób fizycznych prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą, a wpisanych do CEIDG, ujawniona powinna zostać informacja o ogłoszonej upadłości, to zamawiający jest uprawniony do żądania od przedsiębiorców będącymi osobami fizycznymi, przedkładania zaświadczeń o wpisie do CEIDG, w celu zweryfikowania, czy wobec tego przedsiębiorcy została ogłoszona upadłość, co wynikać może z firmy przedsiębiorcy znajdującej się we wpisie do ewidencji.

Jeżeli natomiast chodzi o prawo zamawiającego do żądania przedłożenia aktualnego odpisu z CEIDG wobec przywołanej treści przypisu, to stwierdzić trzeba, iż istotnie zastrzeżenie owo może budzić wątpliwości w świetle obecnego brzmienia § 3 ust. 1 pkt 1 r.s.r.d. Zwrócić bowiem trzeba uwagę, że w poprzednio obowiązującym rozporządzeniu w sprawie rodzaju dokumentów zamawiający uprawniony był do żądania od osób fizycznych jedynie oświadczenia w zakresie braku podstaw do wykluczenia z art. 24 ust. 1 pkt 2 p.z.p. W oświadczeniu tym osoba fizyczna deklarowała, że nie toczy się wobec niej postępowanie upadłościowe lub likwidacyjne. "Wątpliwości pojawiały się zatem kiedy zestawiało się to unormowanie z wymogiem złożenia aktualnego odpisu z właściwego rejestru w odniesieniu do osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą i wpisanych do CEIDG. Z jednej bowiem strony osoba ta jako przedsiębiorca była w stanie przedstawić zaświadczenie o wpisie do ewidencji, które zgodnie z art. 60¹ p.u.i.n. w zw. z art. 25 ust. 1 pkt 1 i 14 u.s.d.g. powinno zawierać informacje o upadłości, a z drugiej występowała jako osoba fizyczna i była w stanie złożyć oświadczenie woli o braku podstaw do wykluczenia z tytułu art. 24 ust. 1 pkt 2 p.z.p. Interes prawny zamawiającego zdecydowanie przemawiał za żądaniem przez niego zaświadczenia o wpisie do ewidencji - w przypadku przedsiębiorcy." (zob.: Paweł Banasik, Odpis z właściwego rejestru jako dokument, którego może żądać zamawiający w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego, cz. II, LEX nr 113165). W obecnym stanie prawnym ustawodawca starał się powyższe wątpliwości wyeliminować. W aktualnie obowiązującym rozporządzeniu w sprawie dokumentów wskazano bowiem, że zamawiający, w celu wykazania braku podstaw do wykluczenia w oparciu o art. 24 ust. 1 pkt 2 p.z.p., może żądać aktualnego odpisu z właściwego rejestru lub z centralnej ewidencji i informacji o działalności gospodarczej, jeżeli odrębne przepisy wymagają wpisu do rejestru lub ewidencji. Prawodawca wprost zatem przewiduje prawo do żądania aktualnego zaświadczenia o wpisie do CEIDG. Jeżeli więc wykonawca przedmiotowego dokumentu nie przedłoży, to zamawiający w pierwszej kolejności winien wezwać go do jego uzupełnienia, a po bezskutecznym upływie terminu będzie uprawniony do wykluczenia takiego wykonawcy z postępowania. Podkreślić również trzeba, że jeżeli zamawiający zdecydował o obowiązku przedłożenia zaświadczenia o wpisie do CEIDG, to nie może go zastąpić samodzielnie dokonanym wydrukiem z rejestru, pomimo tego, że jest on jawny. Powyższe byłoby bowiem sprzeczne z zasadami udzielania zamówień publicznych, gdyż faktycznie to zamawiający udowadniałby w zastępstwie wykonawcy spełnianie przez niego warunków podmiotowych udziału w postępowaniu.