Wiele polskich gmin doczekało się już tzw. uchwał krajobrazowych bądź reklamowych, czyli uchwał określających zasady i warunki sytuowania obiektów małej architektury, tablic reklamowych i urządzeń reklamowych oraz ogrodzeń, ich gabaryty, standardy jakościowe oraz rodzaje materiałów budowlanych, z jakich mogą być wykonane, które skutecznie ograniczają możliwość sytuowania reklam w przestrzeni publicznej - pisze Marta Lorych, radca prawny.

 


Uchwały krajobrazowe są zawieszane

Najnowszym przykładem jest warszawska uchwała krajobrazowa przyjęta 16 stycznia 2020 r., która jest jednocześnie największą tego typu uchwałą w Polsce. Dobra passa samorządów nie oznacza jednak, że powyższe rozwiązania nie spotykają się ze sprzeciwem. Wyrazem tego są liczne postępowania sądowe o stwierdzenie nieważności uchwał reklamowych, które aktualnie są jednak zawieszane przez sądy administracyjne.

Powodem jest trwające przed Trybunałem Konstytucyjnym postępowanie w sprawie zgodności art. 37a ust. 9 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z art. 2, art. 21, art. 64 ust. 1 i 2 w zw. z art. 31 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz z art. 1 Protokołu nr 1 do Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności z dnia 20 marca 1952 r. Chodzi o zakres, w jakim przewiduje on obowiązek określenia w uchwale reklamowej warunków i terminu dostosowania istniejących w dniu jej wejścia w życie, wzniesionych na podstawie zgody budowlanej tablic reklamowych i urządzeń reklamowych do zakazów określonych w tej uchwale, bez zapewnienia ustawowych podstaw i trybu dochodzenia odszkodowania przez podmioty, które są zobowiązane do ich usunięcia.

Czytaj też: Uchwały krajobrazowe mają usunąć chaos reklam, bo męczy, zasłania i zagraża>>

Zapisy uchwał reklamowych stracą ważność

Sprawa przed TK została zainicjowana przez Naczelny Sąd Administracyjny, który wystąpił z przytoczonym pytaniem prawnym w sprawie o sygn. II OSK 166/18 dotyczącej uchwały reklamowej dla Miasta Opola. Od powyższego minęło już ponad poł roku, więc także inna uchwała reklamowa była przedmiotem rozstrzygnięcia tego sądu. Mowa tutaj o wyroku w sprawie o sygn. II OSK 2880/17. Pierwsze przełomowe rozstrzygnięcie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi stwierdzające nieważność Łódzkiej uchwały reklamowej (II SA/Łd 523/17), zostało uchylone przez Naczelny Sąd Administracyjny i sprawa trafiła do ponownego rozpoznania przez sąd I instancji.

Odrębną kwestią jest, jak długo samorządy będą mogły przyjmować uchwały krajobrazowe. Aktualnie trwają prace nad nową ustawą o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, w świetle której dotychczasowe zasady wprowadzania warunków sytuowania obiektów małej architektury, tablic reklamowych i urządzeń reklamowych oraz ogrodzeń, zostaną całkowicie zmodyfikowane. Kwestie reklam regulowane mają być w ramach planów zabudowy. Ustawa nie przewiduje już funkcjonowania uchwał krajobrazowych.

Oznacza to, że zapisy uchwał reklamowych stracą ważność, a ich postanowienia przenoszone będą do planów zabudowy. Zagadnienia te będą mogły być również regulowane w gminnych standardach urbanistycznych. Sam fakt, że owe dokumenty obejmować mają swym zakresem nie tylko kwestie dotychczas regulowane uchwałami krajobrazowymi, spowoduje, że wprowadzenie rozwiązań z zakresu ochrony krajobrazu będzie utrudnione.

Marta Lorych – jest radcą prawnym w Kancelarii Prawnej sp. k. Dr Krystian Ziemski & Partners