Uchwała Regionalnej Izby Obrachunkowejw Zielonej Górze z dnia 10 marca 2010 r., sygn. 82/10

Nowelizacja Prawa ochrony środowiska w dniu 21 grudnia 2010 r. wprowadziła nowe regulacje prawne, ktre umożliwią przyznawanie przez gminy i powiaty dotacji celowych podobnie, jak miało to miejsce w przypadku finansowania ze zlikwidowanych funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej.

Pisaliśmy o tym również:
Dotowanie przydomowych oczyszczalni ścieków (RIO Zielona Góra sygn. 82/10)

 

Uchwała

 

z dnia 10 marca 2010 r.

 

Regionalna Izba Obrachunkowa w Zielonej Górze

 

82/10

 

1. W katalogu podmiotów uprawnionych do otrzymywania dotacji z art. 221 ust. 1 u.f.p. ustawodawca nie wskazuje osób fizycznych. Na podstawie art. 221 ust. 4 rada gminy nie może w inny sposób określać podmiotów uprawnionych do otrzymania dotacji, niż czyni to dyspozycja art. 221 ust. 1.

2. W związku z ustawą z dnia 20 listopada 2009r. o zmianie ustawy - Prawo ochrony środowiska oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 215, poz. 1664) i likwidacją z dniem 1 stycznia 2010r. gminnych funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej, z których można było do 31 grudnia 2009r. dofinansować budowę przydomowych oczyszczalni ścieków osobom prywatnym nie ma możliwości wspomagania realizacji zadań inwestycyjnych służących ochronie środowiska i gospodarki wodnej poprzez udzielanie dotacji z budżetu.

Dz.Urz.Lubus 2010/20/358

627707

 

 

Sentencja

 

Na podstawie art. 18 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 11 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 7 października 1992r. o regionalnych izbach obrachunkowych (tekst jednolity Dz. U. z 2001r. Nr 55, poz. 577 ze zm.) i art. 91 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym (tekst jednolity z 2001r. Dz. U. Nr 142, poz. 1591 ze zm.), po przeprowadzeniu postępowania nadzorczego w przedmiocie zgodności z prawem uchwały Rady Miejskiej Iłowa Nr 316/5/XXXVII/10 z dnia 3 lutego 2010r. w sprawie wspomagania realizacji zadać inwestycyjnych służących ochronie środowiska i gospodarce wodnej, Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Zielonej Górze, stwierdza nieważność badanej uchwały w całości, z uwagi na podjęcie jej bez podstawy prawnej.

 

Uzasadnienie faktyczne

 

Uchwałą Rady Miejskiej Iłowa Nr 316/5/XXXVII/10 na sesji w dniu 3 lutego 2010r., działając na podstawie art. 18 ust. 2 pkt. 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz. U. z 2001r., Nr 142, poz. 1591 ze zm.) art. 400a ust. 1 pkt. 5 w związku z art. 403 ust. 2 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001r. Prawo ochrony środowiska (t.j. Dz. U. z 2008r. Nr 25, poz. 150 ze zm.) oraz art. 221 ust. 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1240) określono zasady dofinansowania z budżetu przydomowych oczyszczalni ścieków poprzez udzielanie dotacji.

 

Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Zielonej Górze badając przedmiotową uchwałę stwierdziło, że została ona podjęta bez podstawy prawnej, ponieważ wskazane przez Radę Miejską Iłowa przepisy, tj. art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym (tekst jednolity Dz. U. z 2001r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.), art. 400a ust. 1 pkt 5 w związku z art. 403 ust. 2 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001r. - Prawo ochrony środowiska - cyt. wyżej oraz art. 221 ust. 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009r. o finansach publicznych nie stanowią ustawowego upoważnienia dla organu stanowiącego do podjęcia takiej uchwały.

 

Przepis art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy o samorządzie gminnym stanowi, iż do wyłącznej właściwości rady gminy należy stanowienie w innych sprawach zastrzeżonych ustawami do kompetencji rady gminy.

 

Z art. 400a ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001r. - Prawo ochrony środowiska wynika, że finansowanie ochrony środowiska i gospodarki wodnej obejmuje wspomaganie realizacji zadać modernizacyjnych i inwestycyjnych, służących ochronie środowiska i gospodarki wodnej, w tym dotyczących instalacji lub urządzeń ochrony przeciwpowodziowej i obiektów małej retencji wodnej. Z kolei art. 403 ust. 2 tej zmienionej ustawy stanowi, iż do zadać własnych gmin należy finansowanie ochrony środowiska i gospodarki wodnej w zakresie określonym w art. 400a ust. 1 pkt 2, 5, 8, 9, 15, 16, 21 - 25, 29, 31, 32 i 38 - 42 w wysokości nie mniejszej niż kwota wpływów z tytułu opłat i kar, o których mowa w art. 402 ust. 4 - 6, stanowiących dochody budżetów gmin, pomniejszonych o nadwyżkę z tytułu tych dochodów przekazywaną do wojewódzkich funduszy.

 

W podstawie prawnej badanej uchwały powołano także art. 221 ust. 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, który brzmi, iż tryb postępowania o udzielenie dotacji na inne zadania niż określone w ustawie o działalności pożytku publicznego i wolontariacie, sposób jej rozliczenia oraz sposób kontroli zleconego zadania określa w drodze uchwały organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego, mając na uwadze zapewnienie jawności postępowania o udzielenie dotacji i jej rozliczenia.

 

Jednocześnie należy podkreślić, że tryb postępowania o udzielenie dotacji na inne zadania niż określone w ustawie o działalności pożytku publicznego, sposób jej rozliczania oraz sposób kontroli wykonywania zleconego zadania to jedyne elementy jakie może na podstawie art. 221 ust. 4 ustawy o finansach publicznych określić w drodze uchwały organ stanowiący jst.

 

Mając na uwadze uregulowania zawarte w art. 221 ust. 1 ustawy o finansach publicznych, zgodnie z którym podmioty niezaliczane do sektora finansów publicznych i niedziałające w celu osiągnięcia zysku mogą otrzymywać z budżetu jst dotacje celowe związane z realizacją zadać tej jednostki. Ponadto z art. 2 pkt 6 ustawy o finansach publicznych wynika, że ilekroć w ustawie mowa jest o organizacjach pozarządowych rozumie się przez to organizacje pozarządowe oraz podmioty wymienione w art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. Nr 96, poz. 873 ze zm.). Zatem w katalogu podmiotów uprawnionych do otrzymywania dotacji z art. 221 ust. 1 ww. ustawy ustawodawca nie wskazuje osób fizycznych. Takiego uprawnienia nie kreuje również art. 400a i art. 403 ustawy Prawo ochrony środowiska.

 

Na podstawie art. 221 ust. 4 Rada Miejska nie może również w inny sposób określać podmiotów uprawnionych do otrzymania dotacji niż czyni to dyspozycja art. 221 ust. 1 ustawy o finansach publicznych.

 

Powołane wyżej przepisy nie mogą stanowić samodzielnej podstawy prawnej do podejmowania uchwał przez Radę Miejską określających zasady dofinansowania podmiotom wymienionym w § 1 ust. 2 na program budowy przydomowych oczyszczalni ścieków poprzez udzielanie dotacji z budżetu Gminy.

 

Zgodnie z art. 216 ust. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1240) wydatki budżetów jednostek samorządu terytorialnego są przeznaczone na realizację zadać określonych w odrębnych przepisach, w szczególności na: zadania własne jednostek samorządu terytorialnego, zadania z zakresu administracji rządowej i inne zadania zlecone jednostkom samorządu terytorialnego ustawami, zadania przejęte przez jednostki samorządu terytorialnego do realizacji w drodze umowy lub porozumienia, zadania realizowane wspólnie z innymi jednostkami samorządu terytorialnego, pomoc rzeczową lub finansową dla innych jednostek samorządu terytorialnego, określoną przez organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego, programy finansowane z udziałem środków, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2 i 3. Ustawodawca określił również w odpowiednich przepisach ustawy o finansach publicznych jakie dotacje mogą być udzielane z budżetu jednostki samorządu terytorialnego, między innymi w art. 218 (dotacje podmiotowe), w art. 219 (dotacje przedmiotowe), w art. 220 (pomoc finansowa) i w art. 221 (dotacja na cele publiczne związane z realizacją zadać jednostki samorządu terytorialnego zlecane podmiotom niezaliczanym do sektora finansów publicznych i niedziałającym w celu osiągnięcia zysku) tejże ustawy.

 

Podstawę formalną do udzielania dotacji z budżetu jednostki samorządu terytorialnego mogą stanowić przepisy tzw. lex specialis ujęte w przepisach ustaw szczególnych normujących daną sferę działalności jednostki samorządu terytorialnego, co znaczy, iż możliwość udzielania dotacji na dane zadanie winna wynikać wprost z obowiązujących przepisów prawa w tym zakresie, gdyż organ władzy publicznej wykonując zadania publiczne obowiązany jest działać wyłącznie w granicach obowiązującego prawa.

 

W obecnym stanie prawnym, w związku z ustawą z dnia 20 listopada 2009r. o zmianie ustawy - Prawo ochrony środowiska oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 215, poz. 1664) i likwidacją z dniem 1 stycznia 2010r. gminnych funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej, z których można było do 31 grudnia 2009r. dofinansować budowę przydomowych oczyszczalni ścieków osobom prywatnym (Plan przychodów i wydatków tego funduszu stanowił załącznik do uchwał budżetowych) nie ma możliwości wspomagania realizacji zadać inwestycyjnych służących ochronie środowiska i gospodarki wodnej poprzez udzielanie dotacji z budżetu.

 

Zgodnie z art. 7 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483 ze zm.) organy władzy publicznej działają na podstawie i w graniach prawa, więc każde działanie władzy publicznej musi znajdować umocowanie w przepisach prawa upoważniających do podjęcia danego aktu prawnego.

 

Uwzględniając powyższe orzeczono jak w sentencji niniejszej uchwały.

 

Na niniejszą uchwałę służy skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wlkp. w terminie 30 dni od dnia otrzymania uchwały za pośrednictwem tut. Kolegium.