Rodzic jako członek rodziny strażaka uwzględniany przy świadczeniach mieszkaniowych, takich jak przydział lokalu mieszkalnego, pomoc finansowa na uzyskanie lokalu mieszkalnego, równoważnik za remont lub brak lokalu mieszkalnego.
- Przy przyznawaniu tego świadczenia spory wywołuje niedoprecyzowane pojęcie użyte w art. 75 ust. 3 ustawy o Państwowej Straży Pożarnej dotyczące m.in. rodziców strażaka, którzy ze względu na wiek są niezdolni do wykonywania zatrudnienia – wskazuje Małgorzata Ziembicka z Komendy Miejskiej Państwowej Straży Pożarnej we Wrocławiu, która zgłosiła nam ten problem w ramach prowadzonej przez redakcje Prawo.pl i LEX drugiej już edycji akcji Poprawmy prawo.
Przepis art. 75 ustawy normuje, że członkami rodziny strażaka, których uwzględnia się przy przydziale lokalu mieszkalnego, są pozostający ze strażakiem we wspólnym gospodarstwie domowym:
- małżonek;
- dzieci, o których mowa w art. 67 ust. 2;
- rodzice strażaka i jego małżonka będący na jego wyłącznym utrzymaniu lub jeżeli ze względu na wiek, inwalidztwo albo inne okoliczności są niezdolni do wykonywania zatrudnienia; za rodziców uważa się również ojczyma i macochę oraz osoby przysposabiające.
Jak wskazuje zgłaszająca, nie wiadomo czy „wiek” oznacza tu:
- wiek uprawniający do pobierania zaopatrzenia emerytalnego (niektóre grupy zawodowe mają ustalony niższy wiek emerytalny np. służby mundurowe),
- wiek oznaczający powszechny wiek emerytalny,
- wiek uprawniający do pobierania zasiłku pielęgnacyjnego,
- wiek rozumiany w jeszcze inny sposób.
- Powyższa definicja rodzica jako członka rodziny strażaka jest następnie wykorzystywana przy wyliczaniu kwot należnych świadczeń mieszkaniowych dla strażaka. Odpowiednia jej interpretacja ma więc późniejsze skutki finansowe – uzasadnia Małgorzata Ziembicka.
Emerytura to jedno, zdolność do pracy to co innego
Radca prawny Katarzyna Bieńkowska zwraca uwagę, że podobne unormowania można znaleźć także w ustawie o policji. Wskazuje, że w przepisie art. 75 pkt 3 ustawy o PSP chodzi o osoby, które są niezdolne do wykonywania zatrudnienia m.in. ze względu na wiek.
Zdolność do zatrudnienia można rozumieć jako sprawność psychofizyczną do pracy oraz przydatność na rynku pracy. Jako osoby niezdolne do wykonywania zatrudnienia należy rozumieć zatem osoby, które nie dysponują sprawnością psychofizyczną do pracy lub ich działania nie są gospodarczo przydatne na rynku pracy.
- Nie ulega wątpliwości, że wraz z wiekiem zmieniają się możliwości wykonywania pracy, zmniejsza się wydolność organizmu oraz jego sprawność fizyczna. Oceniając zatem, czy zaszły przesłanki wskazane w tym przepisie należy każdorazowo ocenić, czy wiek rodziców strażaka i jego małżonka powoduje, że rodzic ten jest niezdolny do pracy. Otrzymywanie przez rodzica na przykład emerytury nie ma znaczenia w tym kontekście, bowiem otrzymanie świadczenia oznacza spełnienie określonych wymagań wskazanych w przepisach, a nie jest powiązane ze zdolnością do zatrudnienia bądź jej brakiem – uzasadnia mecenas Bieńkowska.
Czytaj także: MSWiA: Obowiązują uchwały ekwiwalentowe dla strażaków. Według prawników niekoniecznie>>
Nieprzypadkowe wątpliwości interpretacyjne
- Co prawda brzmienie regulacji zawartej w art. 75 pkt 3 ustawy o Państwowej Straży Pożarnej może budzić wątpliwości interpretacyjne, ale wydaje się to nieprzypadkowe – komentuje adwokat Elżbieta Buczek, wspólnik w Dubois i wspólnicy Kancelaria Adwokacko – Radcowska. Wskazuje, że przepis ten stanowi, że przy przydziale lokalu mieszkalnego uwzględnia się rodziców strażaka i jego małżonka będących na jego wyłącznym utrzymaniu lub jeżeli ze względu na wiek, inwalidztwo albo inne okoliczności są oni niezdolni do wykonywania zatrudnienia.
- Z trzech przesłanek, które należy badać przy ocenie niezdolności wyżej wymienionych osób do wykonywania pracy, wyłącznie w przypadku jednej możemy uznać, że jest ona w pewnym stopniu doprecyzowana, albowiem inwalidzi posiadający orzeczenie o I oraz II grupie inwalidzkiej są co do zasady osobami niezdolnymi do podjęcia pracy. Natomiast w kwestii „wieku” oraz „innych okoliczności”, które wskazywałyby na niemożliwość wykonywania zatrudnienia, przyjąć należy, że są to celowo wprowadzone przez ustawodawcę nieostre klauzule generalne, które zapewniają organom stosującym art. 75 pkt 3 tzw. „luz decyzyjny” przy badaniu określonych przypadków – uważa mec. Buczek.
I przykładowo, osoba w wieku 70 lat, korzystająca ze świadczeń społecznych, obiektywnie będzie uznawana za osobę niezdolną do wykonywania zatrudnienia w większym stopniu niż osoba w wieku 60 lat, nie będąca jeszcze na emeryturze. Jednak wszelkie kwestie związane np. z pozostawaniem w konkretnym przedziale wiekowym, pobieraniem emerytury lub innych świadczeń z systemu ubezpieczeniowo-rentowego stanowią co najwyżej wytyczne przy określaniu, czy ktoś z uwagi na wiek będzie niezdolny do wykonywania zatrudnienia.
Zbyt duża uznaniowość „innych okoliczności”
Według mec. Elżbiety Buczek, jeżeli w przyszłości intencją ustawodawcy byłoby generalne skonkretyzowanie regulacji z art. 75 pkt 3, żeby uniknąć jakichkolwiek wątpliwości interpretacyjnych w stosowaniu tego przepisu - koniecznym byłoby nie tylko uściślenie, jak należy rozumieć definicję „wieku”, ale również należałoby wówczas usunąć klauzulę „innych okoliczności”.
- W przeciwnym razie organy administracji i tak posiadałyby narzędzie do dokonywania stosunkowo swobodnej oceny rozpatrywanych przez nich sytuacji – dodaje adwokat.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.