Pytanie
Towarzystwo Budownictwa Społecznego Sp. z o.o., zajmuje się zarządzaniem i gospodarką mieszkaniową na terenie miasta i gminy. Zarządzamy mieniem własnym i powierzonym. Ze względu na 100% udział posiadanych akcji przez gminę, stosujemy przepisy odnośnie zamówień publicznych. Zarządzamy również Wspólnotami Mieszkaniowymi, które z reguły nie są zobowiązane do stosowania p.z.p. Wspólnota Mieszkaniowa, którą zarządzamy będzie przeprowadzała remont, w której udział gminy ze względu na ilość nie wykupionych mieszkań komunalnych będzie przekraczał 50% wartości tego remontu.
Czy w takim przypadku Wspólnota Mieszkaniowa ma obowiązek stosowania przepisy p.z.p.?
Odpowiedź
odpowiedzi udzielono: 2 lutego 2010 r.
stan prawny dotychczas nie uległ zmianie
Konieczność stosowania przez wspólnotę mieszkaniową procedur prawa zamówień publicznych, we wskazanym w pytaniu stanie faktycznym (przeprowadzenie remontu, czyli robót budowlanych w zakresie inżynierii lądowej), uzależniona będzie od wartości udzielanego zamówienia. W przypadku, w którym wartość zamówienia na roboty budowlane przekroczy próg 4 845 000 euro, a dla usług 193 000 euro wówczas zamawiający - wspólnota mieszkaniowa związana jest prawem zamówień publicznych.
Uzasadnienie
Zgodnie ze stanowiskiem prezentowanym przez Urząd Zamówień Publicznych, do czasu tzw. dużej nowelizacji ustawy p.z.p., wspólnoty mieszkaniowe w dwóch przypadkach były zobowiązane do stosowania przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych .
Po pierwsze wówczas, gdy spełnione były przesłanki art. 3 ust. 1 pkt 5 ustawy Prawo zamówień publicznych , a po drugie wtedy, gdy zachodziły okoliczności wskazane w art. 3 ust. 1 pkt 6 ustawy Prawo zamówień publicznych . O ile pierwszy ze wskazanych artykułów pozostaje w mocy, o tyle drugi z nich został uchylony na podstawie nowelizacji ustawy z 29 stycznia 2010 r.
Obowiązek stosowania procedur p.z.p w oparciu o art. 3 ust. 1 pkt 5 wywoływał i nadal wywołuje jednak liczne kontrowersje.
Zgodnie z niniejszym przepisem, wspólnoty zobowiązane są do stosowania ustawy, jeśli ponad 50% wartości udzielanego przez nie zamówienia jest finansowana ze środków publicznych lub przez podmioty, o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 1-3 ustawy Prawo zamówień publicznych (m.in. jednostki sektora finansów publicznych, do których zalicza się jednostki samorządu terytorialnego).
Zdaniem Ministerstwa Finansów, środki przekazane wspólnocie mieszkaniowej nie stanowią środków publicznych w rozumieniu ustawy o finansach publicznych. Z powyższym twierdzeniem zgodził się Urząd Zamówień Publicznych, który wskazał, że ze swej istoty środki publiczne przekazywane beneficjentowi tracą ów status, o ile podmiot je otrzymujący nie jest zaliczany do sektora finansów publicznych.
Wspólnota mieszkaniowa niewątpliwie nie jest podmiotem zaliczanym do sektora finansów publicznych. Powyższe stanowisko nie przesądza jednak, zdaniem Urzędu Zamówień Publicznych, o braku obowiązku stosowania ustawy Prawo zamówień publicznych przez wspólnoty mieszkaniowe, w których jednym z właścicieli lokali są jednostki samorządu terytorialnego, których udział w nieruchomości wspólnej wynosi ponad 50%. Przepis art. 3 ust. 1 pkt 5 ustawy Prawo zamówień publicznych nie uzależnia bowiem obowiązku stosowania przepisów ustawy od "posiadania" czy też "wydatkowania" środków publicznych, lecz od "finansowania" ze środków publicznych.
Pojęcie "finansowania" ma, w ocenie Urzędu, szersze znaczenie niż "posiadanie środków publicznych i ich wydatkowanie". Oznacza "dostarczanie środków pieniężnych na coś, pokrywanie kosztów jakiegoś przedsięwzięcia, jakiejś działalności, udzielanie funduszów, opłacanie". Tym samym, fakt utraty statusu środków publicznych przekazywanych przez sektor finansów publicznych nie rozstrzyga o braku istnienia okoliczności określonej w art. 3 ust. 1 pkt 5 ustawy Prawo zamówień publicznych
Urząd Zamówień Publicznych podkreśla jednocześnie, że bezspornym jest, iż zamówienia udzielane przez wspólnotę mieszkaniową finansowane są również przez gminę jako współwłaściciela nieruchomości, co na podstawie art. 3 ust. 1 pkt 5 ustawy Prawo zamówień publicznych przesądza o obowiązku stosowania ustawy przez wspólnoty mieszkaniowe z udziałem gminy przekraczającym 50%.
Przeciwnicy powyższego stanowiska argumentują jednakże, iż spełniając przesłankę z art. 3 ust. 1 pkt 5 ustawy Prawo zamówień publicznych gmina musiałaby przekazać środki finansowe w celu opłacenia zamówienia udzielonego przez wspólnotę mieszkaniową, a nie jako zaliczka na pokrycie kosztów zarządu nieruchomością wspólną, gdzie od decyzji wspólnoty zależy, na co zostanie ona w przyszłości przeznaczona.
Podsumowując, warto również zwrócić uwagę, iż wspólnoty mieszkaniowe w licznych regionalnych programach operacyjnych są beneficjentami wsparcia z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Dotychczas, gdy wspólnoty decydowały się skorzystać z dofinansowania unijnego, były zobowiązane do stosowania przepisów p.z.p. na podstawie art. 3 ust. 1 pkt 6 ustawy Prawo zamówień publicznych Jak jednak wyżej wskazano, przepis powyższy uchylono w drodze dużej nowelizacji ustawy. Jak wynika jednak z uzasadnienia do nowelizacji ustawy, wykreślenie powyższego przepisu nie ogranicza możliwości stawiania przez podmioty publiczne określonych wymagań co do zasad i sposobu, w jaki przekazywane środki mają być wydatkowane przez podmioty prywatne (głównie fundacje, stowarzyszenia, kościelne osoby prawne oraz przedsiębiorcy prywatni). Nadal jest bowiem możliwe stawianie wymagań dotyczących wydatkowania środków zgodnie z zadami przejrzystości, niedyskryminacji i równego traktowania potencjalnych wykonawców lub wprost umownego nałożenia obowiązku przeprowadzenia przetargu w rozumieniu kodeksu cywilnego. Powyższe możliwe jest dzięki dodaniu ust. 3 w art. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych , zgodnie z którym podmioty zobligowane do stosowania ustawy, przyznając środki finansowe na dofinansowanie projektu, mogą uzależnić ich przyznanie od zastosowania przy ich wydatkowaniu zasad równego traktowania, uczciwej konkurencji i przejrzystości. Celem powyższej zmiany jest przyśpieszenie oraz ułatwienie wydatkowania gównie funduszy unijnych, gdyż w przypadku niezachodzenia przesłanek zobowiązujących beneficjenta funduszy unijnych lub środków publicznych do stosowania ustawy na podstawie art. 3 ust. 1 pkt 5 będzie mógł on stosować procedury uproszczone uwzględniające wyłącznie zasady przewidziane w Traktacie ustanawiającym Wspólnotę Europejską, tj. równego traktowania, uczciwej konkurencji, transparentności, swobody świadczenia usług, prowadzenia działalności gospodarczej, przepływu towarów.
Przydatne materiały:
Ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. 2007 r. Nr 223, poz. 1655 ze zm.)
Towarzystwo Budownictwa Społecznego Sp. z o.o., zajmuje się zarządzaniem i gospodarką mieszkaniową na terenie miasta i gminy. Zarządzamy mieniem własnym i powierzonym. Ze względu na 100% udział posiadanych akcji przez gminę, stosujemy przepisy odnośnie zamówień publicznych. Zarządzamy również Wspólnotami Mieszkaniowymi, które z reguły nie są zobowiązane do stosowania p.z.p. Wspólnota Mieszkaniowa, którą zarządzamy będzie przeprowadzała remont, w której udział gminy ze względu na ilość nie wykupionych mieszkań komunalnych będzie przekraczał 50% wartości tego remontu.
Czy w takim przypadku Wspólnota Mieszkaniowa ma obowiązek stosowania przepisy p.z.p.?
Odpowiedź
odpowiedzi udzielono: 2 lutego 2010 r.
stan prawny dotychczas nie uległ zmianie
Konieczność stosowania przez wspólnotę mieszkaniową procedur prawa zamówień publicznych, we wskazanym w pytaniu stanie faktycznym (przeprowadzenie remontu, czyli robót budowlanych w zakresie inżynierii lądowej), uzależniona będzie od wartości udzielanego zamówienia. W przypadku, w którym wartość zamówienia na roboty budowlane przekroczy próg 4 845 000 euro, a dla usług 193 000 euro wówczas zamawiający - wspólnota mieszkaniowa związana jest prawem zamówień publicznych.
Uzasadnienie
Zgodnie ze stanowiskiem prezentowanym przez Urząd Zamówień Publicznych, do czasu tzw. dużej nowelizacji ustawy p.z.p., wspólnoty mieszkaniowe w dwóch przypadkach były zobowiązane do stosowania przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych .
Po pierwsze wówczas, gdy spełnione były przesłanki art. 3 ust. 1 pkt 5 ustawy Prawo zamówień publicznych , a po drugie wtedy, gdy zachodziły okoliczności wskazane w art. 3 ust. 1 pkt 6 ustawy Prawo zamówień publicznych . O ile pierwszy ze wskazanych artykułów pozostaje w mocy, o tyle drugi z nich został uchylony na podstawie nowelizacji ustawy z 29 stycznia 2010 r.
Obowiązek stosowania procedur p.z.p w oparciu o art. 3 ust. 1 pkt 5 wywoływał i nadal wywołuje jednak liczne kontrowersje.
Zgodnie z niniejszym przepisem, wspólnoty zobowiązane są do stosowania ustawy, jeśli ponad 50% wartości udzielanego przez nie zamówienia jest finansowana ze środków publicznych lub przez podmioty, o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 1-3 ustawy Prawo zamówień publicznych (m.in. jednostki sektora finansów publicznych, do których zalicza się jednostki samorządu terytorialnego).
Zdaniem Ministerstwa Finansów, środki przekazane wspólnocie mieszkaniowej nie stanowią środków publicznych w rozumieniu ustawy o finansach publicznych. Z powyższym twierdzeniem zgodził się Urząd Zamówień Publicznych, który wskazał, że ze swej istoty środki publiczne przekazywane beneficjentowi tracą ów status, o ile podmiot je otrzymujący nie jest zaliczany do sektora finansów publicznych.
Wspólnota mieszkaniowa niewątpliwie nie jest podmiotem zaliczanym do sektora finansów publicznych. Powyższe stanowisko nie przesądza jednak, zdaniem Urzędu Zamówień Publicznych, o braku obowiązku stosowania ustawy Prawo zamówień publicznych przez wspólnoty mieszkaniowe, w których jednym z właścicieli lokali są jednostki samorządu terytorialnego, których udział w nieruchomości wspólnej wynosi ponad 50%. Przepis art. 3 ust. 1 pkt 5 ustawy Prawo zamówień publicznych nie uzależnia bowiem obowiązku stosowania przepisów ustawy od "posiadania" czy też "wydatkowania" środków publicznych, lecz od "finansowania" ze środków publicznych.
Pojęcie "finansowania" ma, w ocenie Urzędu, szersze znaczenie niż "posiadanie środków publicznych i ich wydatkowanie". Oznacza "dostarczanie środków pieniężnych na coś, pokrywanie kosztów jakiegoś przedsięwzięcia, jakiejś działalności, udzielanie funduszów, opłacanie". Tym samym, fakt utraty statusu środków publicznych przekazywanych przez sektor finansów publicznych nie rozstrzyga o braku istnienia okoliczności określonej w art. 3 ust. 1 pkt 5 ustawy Prawo zamówień publicznych
Urząd Zamówień Publicznych podkreśla jednocześnie, że bezspornym jest, iż zamówienia udzielane przez wspólnotę mieszkaniową finansowane są również przez gminę jako współwłaściciela nieruchomości, co na podstawie art. 3 ust. 1 pkt 5 ustawy Prawo zamówień publicznych przesądza o obowiązku stosowania ustawy przez wspólnoty mieszkaniowe z udziałem gminy przekraczającym 50%.
Przeciwnicy powyższego stanowiska argumentują jednakże, iż spełniając przesłankę z art. 3 ust. 1 pkt 5 ustawy Prawo zamówień publicznych gmina musiałaby przekazać środki finansowe w celu opłacenia zamówienia udzielonego przez wspólnotę mieszkaniową, a nie jako zaliczka na pokrycie kosztów zarządu nieruchomością wspólną, gdzie od decyzji wspólnoty zależy, na co zostanie ona w przyszłości przeznaczona.
Podsumowując, warto również zwrócić uwagę, iż wspólnoty mieszkaniowe w licznych regionalnych programach operacyjnych są beneficjentami wsparcia z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Dotychczas, gdy wspólnoty decydowały się skorzystać z dofinansowania unijnego, były zobowiązane do stosowania przepisów p.z.p. na podstawie art. 3 ust. 1 pkt 6 ustawy Prawo zamówień publicznych Jak jednak wyżej wskazano, przepis powyższy uchylono w drodze dużej nowelizacji ustawy. Jak wynika jednak z uzasadnienia do nowelizacji ustawy, wykreślenie powyższego przepisu nie ogranicza możliwości stawiania przez podmioty publiczne określonych wymagań co do zasad i sposobu, w jaki przekazywane środki mają być wydatkowane przez podmioty prywatne (głównie fundacje, stowarzyszenia, kościelne osoby prawne oraz przedsiębiorcy prywatni). Nadal jest bowiem możliwe stawianie wymagań dotyczących wydatkowania środków zgodnie z zadami przejrzystości, niedyskryminacji i równego traktowania potencjalnych wykonawców lub wprost umownego nałożenia obowiązku przeprowadzenia przetargu w rozumieniu kodeksu cywilnego. Powyższe możliwe jest dzięki dodaniu ust. 3 w art. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych , zgodnie z którym podmioty zobligowane do stosowania ustawy, przyznając środki finansowe na dofinansowanie projektu, mogą uzależnić ich przyznanie od zastosowania przy ich wydatkowaniu zasad równego traktowania, uczciwej konkurencji i przejrzystości. Celem powyższej zmiany jest przyśpieszenie oraz ułatwienie wydatkowania gównie funduszy unijnych, gdyż w przypadku niezachodzenia przesłanek zobowiązujących beneficjenta funduszy unijnych lub środków publicznych do stosowania ustawy na podstawie art. 3 ust. 1 pkt 5 będzie mógł on stosować procedury uproszczone uwzględniające wyłącznie zasady przewidziane w Traktacie ustanawiającym Wspólnotę Europejską, tj. równego traktowania, uczciwej konkurencji, transparentności, swobody świadczenia usług, prowadzenia działalności gospodarczej, przepływu towarów.
Przydatne materiały:
Ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. 2007 r. Nr 223, poz. 1655 ze zm.)