Projektowane rozporządzenie w sprawie gotowości obronnej państwa stanowi wypełnienia upoważnienia zawartego w art. 27 ust. 2 pkt 3 ustawy z 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny. Określa stany gotowości obronnej państwa, ich rodzaje, warunki wprowadzania, czynności służące utrzymywaniu stałej gotowości obronnej państwa, a także realizowane po podwyższeniu stanu gotowości obronnej państwa.

Ponadto w projekcie określono organizację systemu stałych dyżurów na potrzeby podwyższania gotowości obronnej państwa oraz i czynności podejmowane przez poszczególne organy w zakresie tworzenia systemu stałych dyżurów na potrzeby podwyższania gotowości obronnej państwa.

W stosunku do obowiązującego rozporządzenia z 21 września 2004 r. w sprawie gotowości obronnej państwa, w projektowanym rozporządzeniu zmniejszono liczbę stanów gotowości obronnej państwa z trzech do dwóch. Ma to uprościć i ułatwić, w przypadku zewnętrznego zagrożenia bezpieczeństwa państwa, wprowadzenie zadań przewidzianych w Planie Reagowania Obronnego Rzeczypospolitej Polskiej.

WZORY DOKUMENTÓW w LEX:

Dwa stany gotowości obronnej państwa

Dziś są następujące stany gotowości obronnej państwa:

  1. stan stałej gotowości obronnej państwa;
  2. stan gotowości obronnej państwa czasu kryzysu;
  3. stan gotowości obronnej państwa czasu wojny.

Projektowane rozporządzenie wprowadza dwa stany gotowości obronnej państwa:

  1. stan stałej gotowości obronnej państwa;
  2. stan pełnej gotowości obronnej państwa.

Stan stałej gotowości obronnej państwa utrzymuje się w czasie pokoju w celu przygotowania administracji publicznej i gospodarki narodowej do reagowania na zewnętrzne zagrożenia bezpieczeństw państwa. Odbywa się to przez następujące działania:

  • Sprawdzanie elementów systemu kierowania bezpieczeństwem narodowym, w tym obroną państwa.
  • Aktualizację planów i procedur.
  • Przeglądy zasobów osobowych i materiałowych.
  • Realizację innych czynności wynikających z właściwości danego organu, służących utrzymaniu stałej gotowości obronnej państwa.

Zadania te koordynują odpowiednio Prezes Rady Ministrów, ministrowie, wojewodowie, starostowie i prezydenci miast na prawach powiatów.

Czytaj też: Zadania JST w razie ogłoszenia mobilizacji i w czasie wojny >>>

Stan pełnej gotowości - oznacza mobilizację

Stanu pełnej gotowości obronnej państwa wprowadza się w razie zewnętrznego zagrożenia bezpieczeństwa i w czasie wojny. W stanie pełnej gotowości obronnej państwa realizuje się czynności umożliwiające przeprowadzenie mobilizacji, wprowadzenie stanu wojennego oraz pełne rozwinięcie systemu obronnego państwa.

Czytaj w LEX: Zadania wojewody w zakresie obronności państwa >>>

 

Przeczytaj także: Jak wstąpić do dobrowolnej zasadniczej służby wojskowej>>

System stałych dyżurów

Projekt rozszerza funkcjonowanie systemu stałych dyżurów o dodatkowych uczestników, tj. centralne organy administracji rządowej podległe lub nadzorowane przez Prezesa Rady Ministrów lub właściwych ministrów, jednostki samorządu terytorialnego oraz inne organy i instytucje tworzące system kierowania bezpieczeństwem narodowym, a także czynności podejmowane przez poszczególne organy w zakresie tworzenia takiego systemu.  System tworzy:

  1. Prezes Rady Ministrów – na potrzeby przekazywania decyzji ministrom, przewodniczącym komitetów, którzy wchodzą w skład Rady Ministrów, centralnym organom administracji rządowej, kierownikom podległych i nadzorowanych jednostek organizacyjnych oraz wojewodom;
  2. ministrowie – na potrzeby przekazywania decyzji kierownikom podległych i nadzorowanych jednostek organizacyjnych oraz przedsiębiorców, realizujących zadania obronne na rzecz działów administracji rządowej znajdujących się w kompetencjach ministrów;
  3. centralne organy administracji rządowej podległe Prezesowi Rady Ministrów lub ministrom lub przez nich nadzorowane – na potrzeby przekazywania decyzji oraz zadań wynikających ze stanów gotowości obronnej państwa w sytuacjach, kierownikom podległych i nadzorowanych jednostek organizacyjnych
  4. wojewodowie –  na potrzeby przekazywania decyzji oraz zadań wynikających ze stanów gotowości obronnej państwa w sytuacjach marszałkomwojewództw, starostom i prezydentom miast na prawach powiatu oraz organom niezespolonej administracji rządowej, kierownikom zespolonych służb, inspekcji i straży wojewódzkich, kierownikom podległych i nadzorowanych jednostek organizacyjnych, przedsiębiorcom oraz innym jednostkom organizacyjnym i organizacjom pozarządowym wytypowanym do wykonania określonych zadań obronnych, podmiotom leczniczym, na które wojewoda nałożył zadania na potrzeby obronne państwa, mającym swoją siedzibę na terenie województwa;
  5. marszałkowie województw – na potrzeby przekazywania decyzji oraz zadań wynikających ze stanów gotowości obronnej państwa w sytuacjach, kierownikom podległych i nadzorowanych jednostek organizacyjnych, podmiotom leczniczym, na które marszałek województwa nałożył zadania na potrzeby obronne państwa, jednostkom oświaty, zarządcom dróg wojewódzkich oraz instytucjom realizującym zadania w zakresie zarządzania infrastrukturą kolejową, znajdującym się na terenie województwa
  6. starostowie i prezydenci miast na prawach powiatów – na potrzeby przekazywania decyzji wójtom (burmistrzom lub prezydentom miast), kierownikom podległych i nadzorowanych jednostek organizacyjnych, innym jednostkom organizacyjnym i organizacjom pozarządowym, wytypowanym do wykonania określonych zadań obronnych, podmiotom leczniczym (na które prezydent lub starostwa nałożył zadania na potrzeby obronne państwa) mających swoją siedzibę na terenie powiatu;
  7. wójtowie (burmistrzowie, prezydenci miast) – na potrzeby przekazywania decyzji kierownikom podległych i nadzorowanych gminnych i miejskich jednostek organizacyjnych, podmiotom leczniczym, na które wójt (burmistrz, prezydent miasta) nałożył zadania na potrzeby obronne państwa;
  8. inne organy i instytucje tworzące system kierowania bezpieczeństwem narodowym.

Organy te będą miały 6 miesięcy od dnia wejścia w życie rozporządzenia na dostosowanie się do nowego systemu stałych dyżurów. W nowej wersji projektu z 13 marca zrezygnowano z udziału przedsiębiorców w systemie stałych dyżurów, o co wnioskowało początkowo MON.

Wejście w życie rozporządzenia oznaczać będzie wszystkie organy i instytucje będą zobowiązane do dokonania zmian w dokumentacji z zakresu pozamilitarnego planowania operacyjnego. Zakłada się, że przepisy projektowanego rozporządzenia wejdą w życie z dniem 29 marca 2025 r. kiedy utraci moc dotychczasowe rozporządzenie z 21 września 2004 r.