Nowa ustawa miałaby zastąpić ustawę z dnia 7 stycznia 1993 r. o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży (Dz. U. Nr 17, poz. 78, z późn. zm.).

 

Zdaniem autorów projektu, obowiązująca od 1993 r. ustawa ogranicza rodzicom możliwości świadomego decydowania, o tym czy, kiedy i ile będą mieli dzieci. Ustawa ta w dużym stopniu utrudnia poznanie i wykorzystywanie nowoczesnych metod antykoncepcji. Przede wszystkim zaś kształtuje faktyczny zakaz przerywania ciąży.

 

Celem projektu jest stworzenie warunków pełnej realizacji praw reprodukcyjnych i świadomego rodzicielstwa poprzez:

- zapewnienie dzieciom i młodzieży dostępu do wiedzy w zakresie świadomego rodzicielstwa, zdrowia i seksualności człowieka,

- umożliwienie dostępu do swobodnie wybranych środków antykoncepcyjnych, również osobom znajdującym się w trudnej sytuacji ekonomicznej,

- objęcie leczenia niepłodności metodą in vitro finansowaniem ze środków publicznych,

- zapewnienie kobietom w ciąży właściwej opieki medycznej, obejmującej również badania prenatalne oraz pomocy materialnej dla osób w trudnej sytuacji, stworzenie możliwości legalnego i bezpiecznego przerwania ciąży.

 

Zgodnie z projektem, organy administracji rządowej i samorządu terytorialnego, w zakresie swoich kompetencji określonych w przepisach szczególnych, zapewnią kobiecie w ciąży:

- opiekę medyczną,

- dostęp do badań prenatalnych oraz informacji o tych badaniach,

- pomoc materialną w okresie ciąży, porodu i po porodzie na zasadach określonych w innych ustawach,

- dostęp do szczegółowych informacji na temat przysługujących jej uprawnień, zasiłków i świadczeń oraz do informacji dotyczących instytucji i organizacji pomagających w rozwiązywaniu problemów psychologicznych i społecznych, a także zajmujących się sprawami przysposobienia.

 

Do programów nauczania szkolnego wprowadzona ma zostać obowiązkowy przedmiot „wiedza o seksualności człowieka”. Przedmiot ten ma być dostosowany do wieku dzieci i wynikających z tego potrzeb.

 

Projekt zobowiązuje organy administracji rządowe i samorządowej do zapewnienia rzeczywistej dostępności metod i środków zapobiegania ciąży. Projekt zobowiązuje ministra właściwego do spraw zdrowia do wprowadzenia na listę leków refundowanych, zgodnie z przepisami ustawy o refundacji, środków antykoncepcyjnych, w tym środków postkoitalnych. Uwzględnienie antykoncepcji postkoitalnej ma na celu zmniejszenie traumy kobiet zgwałconych, które nie powinny być zmuszane do dokonywania wyboru pomiędzy legalnym, ale przecież często trudnym do zaakceptowania przerwaniem ciąży albo donoszeniem ciąży, która jest skutkiem zgwałcenia.

 

Zamierzeniem projektodawców jest zapewnienie dostępu do nowoczesnej antykoncepcji również osobom znajdującym się w trudnej sytuacji materialnej. Dlatego art. 15 projektu wprowadza zmiany do art. 39 ust. 2 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz.U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1362, z późn. zm.) umożliwiające przeznaczenie zasiłku celowego także na pokrycie kosztów zakupu środków zapobiegania ciąży.

 

Przewiduje się powstanie co najmniej jednej placówki świadczącej poradnictwo i usługi z zakresu planowania rodziny w powiecie, co powinno urealnić korzystanie z praw zapisanych w ustawie.

 

Projekt wprowadza finansowanie ze środków publicznych leczenia niepłodności metodą zapłodnienia pozaustrojowe do trzech cykli leczenia. W przypadku nieskuteczności tych prób dalsze leczenie będzie mogło być finansowane ze środków własnych zainteresowanych.

 

Zgodnie z proponowanymi rozwiązaniami, kobieta będzie mieć prawo do przerwania ciąży podczas pierwszych 12 tygodni jej trwania.

Natomiast po upływie 12 tygodni trwania ciąży kobieta będzie mieć prawo do jej przerwania, w przypadku gdy:

1. ciąża stanowi zagrożenie dla życia lub zdrowia kobiety ciężarnej,

2. występuje duże prawdopodobieństwo ciężkiego i nieodwracalnego upośledzenia płodu albo nieuleczalnej choroby zagrażającej jego życiu,

3. ciąża jest następstwem czynu zabronionego.

 

Ostateczną decyzję o kontynuowaniu albo przerwaniu ciąży podejmie kobieta po otrzymaniu informacji medycznej.

 

W przypadkach określonych w ww. punktach 2 i 3 przerwanie ciąży będzie dopuszczalne do chwili osiągnięcia przez płód zdolności do samodzielnego życia poza organizmem kobiety ciężarnej.

 

Nowa regulacja miałaby wejść w życie z dniem 1 stycznia 2012 r.

 

Opracowanie: Wojciech Kowalski, RPE WKP

www.sejm.gov.pl, stan z dnia 22 sierpnia 2011 r.