Nasza pamięć przechowuje treści w różnych formach (obraz, dźwięk, ruch, emocje), dlatego przywołując wspomnienia czy przyswojone wcześniej informacje, "widzimy", "słyszymy" lub "czujemy" - płótno podziwianego malarza, piosenkę z wakacji, zapach kwiatu lub dreszczyk emocji towarzyszący przeżytej sytuacji - mówi dr Ewa Błońska, psycholog społeczny. - Wszystko to składa się na nasze obrazy umysłowe i magazyny pamięciowe. Im żywsza i wyrazistsza reprezentacja danego zdarzenia lub porcja nabytej wiedzy, tym większa szansa, że w momencie przywoływania będzie ona zgodna z rzeczywistością. Łatwiej zapamiętać bodźce, które wyróżniają się na tle innych.
Dlatego, jak podkreśla dr Błońska, oddziaływanie w procesie edukacyjnym na uczniów różnego rodzaju bodźcami wspomaga ich naukę. Poszczególne bodźce czy modalności mają swoje odzwierciedlenie w zróżnicowanych pomocach dydaktycznych (operujących słowem, obrazem, dźwiękiem, grą skojarzeń). Im większe zaangażowanie ucznia w przyswajanie treści i wieloźródłowość w organizacji materiału, tym lepsze zapamiętywanie. - Gdy mamy do czynienia z uczeniem się typowo pamięciowym, czego do końca nie unikniemy w pewnych dziedzinach wiedzy, warto je wspomagać różnymi mnemotechnikami, bo sposób podania informacji wpływa na jej utrwalenie - przekonuje psycholog.
Materiały on-line
Zgodnie z ustawą z 30.05.2014 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 811), potocznie zwaną ustawą podręcznikową, do 2017 r. uczniom szkół podstawowych i gimnazjów należy zapewnić bezpłatny dostęp do podręczników i materiałów ćwiczeniowych. Na ten cel szkoły otrzymują państwową dotację - przykładowo w roku szkolnym 2015/2016 wynosi ona:
- 250 zł na wszystkie podręczniki dla jednego ucznia klasy I gimnazjum,
- 25 zł na wszystkie materiały ćwiczeniowe dla jednego ucznia klasy I gimnazjum.
Kwoty te są pomniejszane o 1% z przeznaczeniem na obsługę zadania, co w praktyce oznacza, że na ćwiczenia do wszystkich przedmiotów dla jednego ucznia nie można wydać więcej niż 24,75 zł. Dlatego wielu nauczycieli, również mając na względzie wartość oddziaływania różnorodnymi bodźcami, szuka alternatywnych metod przekazywania uczniom wiedzy. Wykorzystują technologie informacyjno-komunikacyjne, narzędzia i metody angażujące uczniów do aktywności, pobudzające ich emocje, a przy tym dostosowane do poziomu umiejętności.
Interaktywną formą nauki, umożliwiającą indywidualizację pracy z uczniem, kształtowanie u niego umiejętności radzenia sobie z różnymi typami zadań, a do tego pozwalającą na ocenianie nie tylko poziomu wiedzy, ale także poczynionego postępu, są serwisy edukacyjne dostępne w internecie. - Przykładem platformy elektronicznej wspomagającej nauczycieli jest WSiPnet - mówi Jakub Kucharski z Wydawnictw Szkolnych i Pedagogicznych. - Kilkanaście tysięcy zadań, kilkadziesiąt e-podręczników, gotowe prace domowe. To jedyna obecnie na rynku oferta ćwiczeń uniwersalnych, pasujących do każdego podręcznika. Co miesiąc z WSiPnetu korzysta 200-300 tys. uczniów i kilkadziesiąt tysięcy nauczycieli. Dotychczas były to osoby szukające pomysłów, jak wzbogacić swoje lekcje, jak w inny niż tradycyjny sposób rozwiązywać z uczniami zadania. Teraz stworzyliśmy serwis oferowany nauczycielom, którzy z niego korzystają, bo szkoła nie może sobie pozwolić na zakup ćwiczeń papierowych wszystkim uczniom z wszystkich przedmiotów - podkreśla kierownik zespołu WSiPnet.
Wirtualne lekcje
Jak mówi przedstawiciel WSiP, w tym roku wydawnictwo powiązało ofertę cenową podręczników i ćwiczeń papierowych z dostępem do ćwiczeń elektronicznych, więc uczniowie w ramach dotacji 25 zł mogą otrzymać drukowane ćwiczenia nawet do trzech przedmiotów, a dodatkowo dostęp do ćwiczeń elektronicznych z siedmiu przedmiotów na platformie elektronicznej. - Zadania i testy ułożone są zgodnie ze strukturą podstawy programowej. To pozwala na korzystanie z WSiPnetu wszystkim nauczycielom, także tym, którzy zdecydują się uczyć z podręczników innych wydawnictw. WSiPnet to pierwsza na rynku oferta kompletu ćwiczeń do przedmiotów egzaminacyjnych ułożona do podstawy programowej. Nie ma też podziału na klasy. Szkoły, które postawią na WSiPnet, będą miały do dyspozycji dostęp do ćwiczeń i testów z zakresu całej trzyletniej podstawy programowej dla danego etapu edukacyjnego - zapewnia Jakub Kucharski. I dodaje: - Każda szkoła, która kupi podręcznik WSiP z wybranego przedmiotu w wersji drukowanej, otrzyma dostęp do elektronicznej wersji wszystkich cykli z tego przedmiotu na WSiPnecie. Uczeń będzie mógł więc zostawić podręcznik w szafce w szkole, a w domu korzystać z jego elektronicznej wersji. A jeśli nauczyciel uzna, że w drugim cyklu wybrany temat jest opisany ciekawiej, to z niego skorzysta.
Platforma umożliwia dyrektorom wgląd w realizację podstawy programowej przez każdego z nauczycieli, w wyniki klas, pozwala też na komunikację z nauczycielami i uczniami. W ten sposób dyrektor nadzoruje i sprawdza, czy program jest planowo realizowany. Natomiast nauczyciel prowadzi swoje klasy, zadaje prace domowe, przegląda wyniki, komunikuje się na co dzień z uczniami. - Szalenie ważne dla nas było także wypracowanie prostego dostępu do serwisu, żeby nauczyciele czy uczniowie nie mieli wielu kodów dostępu i haseł. I mamy jeden kod, który otrzymuje dyrektor po zakupie dostępu do WSiPnetu i przekazuje go nauczycielom i uczniom - mówi kierownik zespołu WSiPnet. I dodaje, że osobom mającym pierwszy kontakt z platformą pomocą służyć będzie specjalna infolinia, a także filmy instruktażowe i konferencje internetowe, na których krok po kroku poznają jej działanie.
- WSiPnet to narzędzie, na którym uczniowie i nauczyciel mogą pracować zarówno w szkole, jak i w domu, na prywatnych komputerach. To dostęp do e-podręczników, prac domowych i tysięcy ćwiczeń do wykonania, przede wszystkim w domu. Ćwiczeń, które m.in. dają - tak ważne w dzisiejszej rzeczywistości edukacyjnej - obycie egzaminacyjne pozwalające z sukcesem poradzić sobie z zewnętrznym egzaminem - podsumowuje Jakub Kucharski.
Platforma elektroniczna WSiPnet to:
* ponad 12 tys. zadań do przedmiotów egzaminacyjnych (szkoła podstawowa i gimnazjum) w ramach kwoty dotacji MEN, przygotowanych według podstawy programowej do pracy z każdym podręcznikiem,
* komplet e-podręczników, z których uczniowie mogą korzystać również w domu i np. na urządzeniach mobilnych,
* wszechstronne zasoby - ćwiczenia, baza testów, zadania własne, komunikacja, raporty i prezentacja wyników,
* różnorodne prace domowe,
* kreator własnych zadań,
* możliwość bieżącej i szybkiej ewaluacji osiągnięć każdego ucznia,
* panel dyrektora - monitorowanie efektów pracy nauczycieli i uczniów.
Warto pamiętać!
Dotacja celowa na zakup materiałów ćwiczeniowych wynosi w gimnazjum 24,75 zł.