Jak podkreśla w swoim zawiadomieniu dziennikarz, organ wykonawczy JST zakazując pracownikom instytucji samorządowych przekazywania mu jakichkolwiek informacji, w zasadzie uniemożliwia mu realizację obowiązków zawodowych. W skierowanej do prezydenta Sopotu prośbie o wyjaśnienie tej sprawy, RPO zwraca uwagę na konstytucyjne gwarancje dostępu obywateli do informacji publicznej oraz określone w ustawie o dostępie do informacji publicznej (dalej u.d.i.p.), prawo dziennikarzy do informacji o działaniach organów JST.
Jak wynika z art. 3a Prawa prasowego, w zakresie prawa dostępu prasy do informacji publicznej należy stosować przepisy u.d.i.p. Prawo dostępu do informacji publicznej dotyczy między innymi organów samorządu terytorialnego. Z kolei art. 4 ust. 1 u.p.p. znacząco poszerza katalog podmiotów zobligowanych do przekazywania prasie informacji o podmioty, których ustawa ta nie wymienia. Chodzi tu o przede wszystkim o przedsiębiorców i podmioty niezaliczone do sektora finansów publicznych, niedziałające w celu osiągnięcia zysku.
Zdaniem Rzecznika, jeżeli dziennikarz kieruje swoje pytanie do organu władzy publicznej, zastosowanie znajdą przepisy ustawy o dostępie do informacji publicznej. Z kolei gdy wniosek o informację skierowany zostanie przez dziennikarza do podmiotu niezaliczonego do sektora finansów publicznych, właściwa będzie procedura przewidziana w art. 4 prawa prasowego.
Konstytucja RP, w art. 61 gwarantuje każdemu prawo do uzyskiwania informacji publicznej. Wynikające z tego przepisu uprawnienie jest efektem zasady przejrzystości systemu sprawowania władzy (art. 2 Konstytucji RP), ustanowionej dla wykonywania społecznej kontroli władzy i zapobiegania jej nadużyciom oraz poprawiania jakości pracy administracji publicznej. Jak podkreśla w swoim piśmie RPO, regulację art. 61 uzupełniają również gwarancje swobody wypowiedzi, w tym między innymi pozyskiwana informacji (art. 54 ust. 1 Konstytucji RP).
Rzecznik zwraca również uwagę, że Sąd Najwyższy w jednym ze swoich wyroków stwierdził, iż wolność prasy w rozumieniu art. 14 Konstytucji RP pozwala nie tylko na rozpowszechnianie wiadomości i informacji, ale obejmuje także dostęp do ich legalnych źródeł. Z powyższego wynika więc, że wolność prasy chroni również jej do prawo uzyskiwania informacji o działalności organów władzy publicznej czy dostępu do posiadanych przez te podmioty dokumentów.
(rpo.gov.pl)
RPO: prezydent miasta nie może zakazać pracownikom samorządowym udzielania informacji dziennikarzom
Do Rzecznika Praw Obywatelskich trafiło zawiadomienie od dziennikarza, którego zdaniem prezydent Sopotu zakazał pracownikom sopockich instytucji samorządowych udzielać mu wszelakich informacji. Dziennikarz poskarżył się, że takie podejście uniemożliwia mu wykonywanie obowiązków zawodowych. RPO zwrócił się do więc do prezydenta o wyjaśnienie tej kwestii.
