Regulacje przejściowe w nowelizacji Prawa zamówień publicznych

Nowelizacja PZP zawiera obszerną regulację dotyczącą okresów przejściowych. Jest to wynikiem zarówno konieczności dostosowania znowelizowanych przepisów do zastanej sytuacji, jak również możliwości, które w tym zakresie dają implementowane dyrektywy klasyczna i sektorowa - pisze Paweł Wójcik w LEXZamówienia Publiczne.

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/24/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie zamówień publicznych, uchylająca dyrektywę 2004/18/WE weszła w życie 18 kwietnia 2016 r. Dla części nowych rozwiązań wprowadzanych tym aktem prawnym przewidziano jednak dłuższy czas na ich implementację do krajowych porządków prawnych. Z tych możliwości skrzętnie korzysta polski ustawodawca.

Po nowelizacji PZP będą problemy z odwołaniami >>>

W sposób dość oczywisty rozstrzygnięto zagadnienie postępowań o udzielenie zamówienia publicznego wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie ustawy nowelizującej oraz odwołań i skarg do sądu dotyczących tych postępowań. Będzie się do nich stosować przepisy dotychczasowe. Podobnie rzecz ma się z konkursami rozpoczętymi i niezakończonymi przed wejściem w życie ustawy nowelizującej.

Także w oczywisty sposób rozstrzygnięto kwestię zawartych umów. Do umów w sprawach zamówień publicznych zawartych przed dniem wejścia w życie ustawy nowelizującej stosuje się przepisy dotychczasowe. Nowelizacja ich nie dotyka. Podobnie rzecz się ma z umowami zawartymi po dniu wejścia w życie ustawy nowelizującej w następstwie postępowań o udzielenie zamówień publicznych wszczętych i niezakończonych przed wejściem w życie nowelizacji. Zastosowanie do nich znajdą przepisy dotychczasowe. Zwrócić jednak należy uwagę na dopuszczalność zmian takich umów. Ustawodawca stwierdza, że dopuszczalne są zmiany umów, zawartych przed dniem wejścia w życie ustawy nowelizującej lub zawartych w wyniku postępowania o udzielenie zamówienia publicznego wszczętego przed dniem wejścia w życie tej ustawy, jeżeli zamawiający przewidział możliwość dokonania takiej zmiany w ogłoszeniu o zamówieniu lub w specyfikacji istotnych warunków zamówienia oraz określił warunki takiej zmiany.

Zmiana będzie dopuszczalna także w przypadku, gdy umowa została zawarta przez zamawiającego, o którym mowa w art. 3 ust. 1 pkt 1–3a i 5 ustawy – Prawo zamówień publicznych i zostanie spełniony co najmniej jeden z warunków: a) w przypadku udzielania dotychczasowemu wykonawcy usług lub robót budowlanych zamówień dodatkowych, nieobjętych zamówieniem podstawowym i nieprzekraczających łącznie 50% wartości realizowanego zamówienia, niezbędnych do jego prawidłowego wykonania, których wykonanie stało się konieczne na skutek sytuacji niemożliwej wcześniej do przewidzenia, jeżeli z przyczyn technicznych lub gospodarczych oddzielenie zamówienia dodatkowego od zamówienia podstawowego wymagałoby poniesienia niewspółmiernie wysokich kosztów lub wykonanie zamówienia podstawowego jest uzależnione od wykonania zamówienia dodatkowego. Jest to zatem nic innego jak utrzymanie możliwości udzielenia zamówienia dodatkowego „na starych zasadach”, tyle że wedle nowego sposobu – przez aneksowanie a nie przez udzielenie zamówienia w trybie zamówienia z wolnej ręki.

Wyłączenia krajowe przepisów p.z.p. po nowelizacji >>>

Ta sama grupa zamawiających będzie mogła udzielić zamówień uzupełniających do już zawartych umów. Stanie się tak w przypadku udzielenia, w okresie 3 lat od udzielenia zamówienia podstawowego, dotychczasowemu wykonawcy usług lub robót budowlanych zamówień uzupełniających, stanowiących nie więcej niż 50% wartości zamówienia podstawowego i polegających na powtórzeniu tego samego rodzaju zamówień, jeżeli zamówienie podstawowe zostało udzielone w trybie przetargu nieograniczonego lub przetargu ograniczonego, a zamówienie uzupełniające było przewidziane w ogłoszeniu o zamówieniu dla zamówienia podstawowego i jest zgodne z przedmiotem zamówienia podstawowego. Tutaj także tryb wolnej ręki zastępuje modyfikacja umowy. Identyczna konstrukcja zostaje wprowadzona w stosunku do dostaw, gdzie utrzymano próg 20% wartości zamówienia podstawowego.

Zmian, na razie nie odczują także strony umów ramowych. Do udzielania zamówień publicznych udzielanych na podstawie umów ramowych zawartych przed dniem wejścia w życie ustawy nowelizującej lub umów ramowych zawartych w wyniku postępowań o udzielenie zamówień publicznych wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie tej ustawy, stosuje się bowiem przepisy dotychczasowe.

Istotne znaczenie z punktu widzenia regulacji przejściowych mają dwie daty:18 kwietnia 2018 r.i 18 kwietnia 2017 r. Zgodnie z Dyrektywą 2014/24/UE są to terminy maksymalne wdrożenia regulacji w zakresie elektronicznych zamówień publicznych. Termin 18 kwietnia 2017 r. dotyczy elektronizacji postępowań prowadzonych przez centralnych zamawiających. Późniejszy z terminów dotyczy zaś wszystkich innych postępowań prowadzonych przez innych zamawiających. Nasz ustawodawca oczywiście korzysta z możliwości odroczenia elektronizacji i odciska to decydujące piętno na regulacji przejściowej Po pierwsze w postępowaniach o udzielenie zamówienia publicznego wszczętych i niezakończonych przed upływem tych terminów oświadczenia, w tym jednolity europejski dokument zamówienia, składa się zgodnie z wzorem standardowego formularza w formie pisemnej albo w postaci elektronicznej. Ustawodawca nie rzuca zamawiających na głęboką wodę.

Wprowadza blisko dwuletni okres przejściowy dotyczący wdrożenia komunikacji elektronicznej. W tym okresie komunikacja między zamawiającym a wykonawcami odbywa się zgodnie z wyborem zamawiającego za pośrednictwem operatora pocztowego, osobiście, za pośrednictwem posłańca, faksu lub przy użyciu środków komunikacji elektronicznej w rozumieniu przepisów o świadczeniu usług drogą elektroniczną. Utrzymana zostaje zasada, iż w sytuacji przekazywania pism za pomocą faksu lub emaila  każda ze stron na żądanie drugiej strony niezwłocznie potwierdza fakt ich otrzymania. Nadal także brak takiego potwierdzenia, mimo żądania, nie niesie żadnych konsekwencji.

Trudna nowelizacja PZP wyzwaniem dla rynku >>>

W okresie przejściowym oferty i wnioski o dopuszczenie do udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego składa się pod rygorem nieważności w formie pisemnej albo – za zgodą zamawiającego – w postaci elektronicznej, podpisane bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym przy pomocy ważnego kwalifikowanego certyfikatu lub równoważnego środka, spełniającego wymagania dla tego rodzaju podpisu. Można zatem powiedzieć, iż utrzymane zostają dotychczasowe zasady. Novum jest bez wątpienia dopuszczenie obok podpisu elektronicznego także „środka równoważnego”. Środkiem takim może być serwis epuap.

Na koniec warto odpowiedzieć na pytanie co z dotychczasowymi rozporządzeniami wydawanymi na podstawie ustawy – Prawo zamówień publicznych? Zachowują moc do dnia wejścia w życie nowych przepisów wykonawczych jednak nie dłużej niż przez 12 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy nowelizującej: Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów dnia 3 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu robót budowlanych oraz z dnia 19 lutego 2013 r. w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy, oraz form, w jakich te dokumenty mogą być składane. Przy czym to ostatnie należy stosować z uwzględnieniem załącznika XII Dyrektywy 2014/24/UE.

Ostatnią istotną regulacja przejściowa jest sprawa terminów składania ofert. Będzie on wynosił przez najbliższe blisko dwa lata w przypadku przetargu nieograniczonego o wartości równej  lub przekraczającej kwoty unijne dni 40. W przetargu ograniczonym natomiast o takiej wartości będzie to dni 35.