W statucie placówki zdrowia jest zapis, że dyrektora powołuje i odwołuje prezydent miasta. Dyrektor został powołany po przeprowadzonym konkursie.

Czy na podstawie zapisów w statucie radni, którzy posiadają większość głosów, mogą zobowiązać prezydenta do odwołania szefa SP ZOZ-u i w jakiej sytuacji mogą tego dokonać?

Odpowiedź

Rada miasta nie ma uprawnień do odwołania dyrektora samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej. Rada miasta nie może również zobowiązać w żadnej formie prezydenta miasta do podjęcia decyzji o określonej treści albowiem oznaczałoby to faktyczne przejęcie przez radę kompetencji prezydenta. Zasadą prawa administracyjnego jest, że organ może podejmować tylko i wyłącznie takie czynności na jakie prawo mu wyraźnie zezwala. A zgodnie z przepisami, kierownika SP ZOZ-u powołuje i odwołuje prezydent miasta. Rada natomiast jest wyposażona w kompetencje do powołania i odwołania zarządu (także prezydenta). Jeżeli z tego uprawnienia rada nie skorzysta nie może w inny sposób wpłynąć na decyzję prezydenta.

Uzasadnienie

Miasto jest jednostką administracyjną państwa, której ustrój regulują przepisy ustawy o samorządzie powiatowym  – dalej u.s.p. Artykuł 32 ust. 2 pkt 5 u.s.p. stanowi wprost, że do zadań zarządu (w przypadku miasta jest to prezydent) należy zatrudnianie i zwalnianie kierowników jednostek organizacyjnych powiatu. W doktrynie poza dyskusją pozostaje, że samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej, dla którego powiat jest organem założycielskim, jest jednostką organizacyjną powiatu m.in. w rozumieniu powołanego przepisu. Stanowisko odpowiadającej uzasadnia wyrok Sądu Najwyższego – Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych, z dnia 2 grudnia 2004 r. (sygn. akt I PK 81/2004), w którym SN stwierdza, że do dokonywania czynności w sprawach ze stosunku pracy kierownika samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej utworzonego przez powiat uprawniony jest starosta powiatowy. Funkcja prezydenta miasta w pełni pokrywa się ze stanowiskiem starosty w znaczeniu formalnym toteż powołane orzeczenie potwierdza, że tylko prezydent jest uprawniony do samodzielnego podejmowania decyzji w sprawie zatrudnienia bądź zakończenia stosunku zatrudnienia kierownika SP ZOZ-u. Rada miasta natomiast nie ma w tym zakresie żadnych kompetencji.

Kwestia określenia organu upoważnionego do odwołania kierownika SP ZOZ-u jest także rozstrzygnięta na gruncie ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) – dalej k.p. Artykuł 70 § 1 k.p. stanowi, że pracownik zatrudniony na podstawie powołania może być w każdym czasie – niezwłocznie lub w określonym terminie – odwołany ze stanowiska przez organ, który go powołał. Przepis wyraźnie wskazuje, że tylko ten kto powołał pracownika może go również odwołać.

Uwagi

Autorka sygnalizuje, że 1 lipca 2011 r. weszła w życie ustawa z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz. U. Nr 112, poz. 654) – dalej u.dz.l. Zgodnie z art. 49 ust. 1 u.dz.l. zatrudnienie kierownika podmiotu leczniczego następuje w trybie konkursu. Z mocy art. 204 ust. 3 u.dz.l. kierownicy piastujący swe funkcje w dacie wejścia w życie ustawy o działalności leczniczej zachowują swoją sytuację prawną. Tym samym w stosunku do tych kierowników (dyrektorów) uwagi zawarte w odpowiedzi w całości zachowują aktualność.

Pytanie pochodzi z publikacji Prawo i Zdrowie

Przydatne materiały:
 Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1592 ze zm.)