Ustawowy zakres definicji znęcania się nad zwierzętami.


Art. 6 ust. 1a ustawy zabrania znęcania nad zwierzętami. W otwartym katalogu art. 6 ust. 2 pkt 1-19 ustawy wyliczono przykłady zachowań traktowanych jako znęcanie się nad zwierzętami, które zasłużyły na wyszczególnienie przez ustawodawcę.

Zgodnie z tym przepisem, przez znęcanie się nad zwierzętami należy rozumieć zadawanie albo świadome dopuszczanie do zadawania bólu lub cierpień, w tym najczęściej mające miejsce:.
- utrzymywanie zwierząt w niewłaściwych warunkach bytowania, w tym utrzymywanie ich w stanie rażącego zaniedbania lub niechlujstwa, bądź w pomieszczeniach albo klatkach uniemożliwiających im zachowanie naturalnej pozycji (pkt 10) oraz
- utrzymywanie zwierzęcia bez odpowiedniego pokarmu lub wody przez okres wykraczający poza minimalne potrzeby właściwe dla gatunku (pkt 19).

Dwa tryby czasowego odebrania zwierząt.

Postępowanie w przedmiocie czasowego odebrania zwierząt określone zostało w art. 7 ustawy. Reguluje on dwa tryby odebrania zwierząt przez organy administracji publicznej:

1.po wydaniu decyzji administracyjnej orzekającej o odebraniu czasowym zwierząt – art. 7 ust. 1 ustawy,
2.przed wydaniem decyzji w przedmiocie odebrania zwierząt - w przypadkach niecierpiących zwłoki, gdy pozostawanie zwierzęcia u dotychczasowego właściciela zagraża jego życiu – art. 7 ust. 3 ustawy.


W pierwszym trybie (art. 7 ust. 1 ustawy) zwierzę traktowane w sposób określony w art. 6 ust. 2 może być czasowo odebrane właścicielowi na podstawie decyzji wójta (burmistrza, prezydenta miasta) właściwego ze względu na miejsce pobytu zwierzęcia i przekazanie jednemu z podmiotów wymienionych w art. 7 ust. 1 pkt 1-3 ustawy. Decyzja taka podejmowana jest z urzędu lub na wniosek Policji, lekarza weterynarii lub upoważnionego przedstawiciela organizacji społecznej, której statutowym celem działania jest ochrona zwierząt (art. 7 ust. 1a ustawy) i podlega natychmiastowemu wykonaniu (art. 7 ust. 2 ustawy).

W drugim trybie uregulowanym w art. 7 ust. 3 ustawy, w przypadkach niecierpiących zwłoki, gdy dalsze pozostawanie zwierzęcia u dotychczasowego właściciela lub opiekuna zagraża jego życiu lub zdrowiu, policjant, strażnik gminny lub upoważniony przedstawiciel organizacji społecznej, której statutowym celem działania jest ochrona zwierząt, odbiera mu zwierzę, zawiadamiając o tym niezwłocznie wójta (burmistrza, prezydenta miasta), celem podjęcia decyzji w przedmiocie odebrania zwierzęcia.


Poza wynikającą z dokonanego zestawienia różnicą w kolejności wykonywanych czynności, kolejnym wymagającym podkreślenia elementem wpływającym na poprawność przedmiotowego postępowania jest różny zakres koniecznego do przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego. W przypadku drugiego trybu, oprócz przesłanek z art. 7 ust. 1 organ musi dodatkowo ustalić, czy w sprawie wystąpił przypadek niecierpiący zwłoki, gdy dalsze pozostawanie zwierzęcia u dotychczasowego właściciela lub opiekuna zagraża jego życiu – a więc, czy wystąpiła okoliczność wskazana w art. 7 ust. 3 ustawy. O powyższym wypowiedział się m.in. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, który w wyroku z dnia 18 marca 2014 r., sygn. akt IV SA/Wa 2877/13, LEX nr 1465991, wskazał m.in., że „wydanie decyzji w trybie ust. 3 art. 7 ustawy musi zostać poprzedzone postępowaniem, w którym organ zbada następczo zasadność dokonania czynności odebrania zwierząt”.

Trudności stosowania trybów czasowego zatrzymania zwierząt. W czym tkwi problem?

Jeden z częstszych błędów popełnianych przez organy I instancji polega na zastosowaniu trybu odebrania zwierząt nieodpowiadającego stanowi faktycznemu sprawy. Dla przykładu, zwierzęta odebrano przed wydaniem decyzji administracyjnej (zastosowano więc art. 7 ust. 3 ustawy), lecz stan faktyczny sprawy jak i uzasadnienie decyzji wskazują, że organ stosował de facto tryb z art. 7 ust. 1. Powyższe wynikać może z niedostrzegania przez organy I instancji wspomnianej już różnicy w zakresie okoliczności koniecznych do ustalenia w toku postępowania wyjaśniającego. W rezultacie zwierzę odbierane jest właścicielowi lub opiekunowi bez ustalenia, czy w sprawie rzeczywiście spełniony został dodatkowy warunek, jakim jest przypadek niecierpiący zwłoki, gdy dalsze pozostawanie zwierząt u właściciela lub opiekuna zagraża ich życiu.

Dowiedz się więcej z książki
Sytuacja zwierzęcia w prawie cywilnym
  • rzetelna i aktualna wiedza
  • darmowa wysyłka od 50 zł

 

Kwestią równie istotną dla oceny prawidłowości wydanej decyzji jest treść jej uzasadnienia. Praktyka pokazuje, że uzasadnienie decyzji często nie odnosi się w wystarczający sposób do okoliczności sprawy, zwłaszcza zaś nie pozwala organowi odwoławczemu na ocenę, czy zaistniałe przesłanki wyczerpują znamiona znęcania się nad zwierzętami, a tym bardziej, czy znęcanie to zagraża ich życiu - niewskazanie w uzasadnieniu decyzji na wypełnienie przesłanek z art. 7 ust. 3 ustawy nie pozwala uznać, że odebranie zwierząt przed wydaniem decyzji było działaniem uzasadnionym.

Wymagane w drugim trybie - po odebraniu zwierząt - niezwłoczne wydanie decyzji przez organ I instancji, często ma miejsce w terminie późniejszym. W wyniku tego następuje pozbawienie właściciela władania nad zwierzęciem bez wydania decyzji. Ustawodawca nie zakreśla terminu wydania decyzji, jednak przy ocenie znaczenia terminu dla poprawności prowadzonego postępowania należy mieć na względzie uregulowane w art. 7 ust 2a ustawy skrócone terminy wniesienia odwołania (3 dni) oraz rozpoznawania spraw przez samorządowe kolegium odwoławcze (7 dni).

Nadmienić należy, że ustawodawca, w celu przyśpieszenia procedury oraz zagwarantowania właścicielowi ochrony jego praw powinien – tak jak w przypadku wspomnianych powyżej terminów na wniesienie i rozpoznanie odwołania - precyzyjnie uregulować termin na wydanie decyzji przez organ I instancji.