Beneficjenci projektów, których zakończenie zbiega się wraz z zakończeniem perspektywy mają podwójnie ciężkie zadanie. Nie mogą bowiem już liczyć na możliwość wydłużenia projektu, a zmiany, które chcą wprowadzić do swoich wniosków mogą spotkać się z coraz częstszym brakiem akceptacji przez instytucję rozliczającą. Zgodnie z zapisami rozdziału 6.1 Wytycznych w zakresie kwalifikowalności wydatków, „Końcową datą kwalifikowalności wydatków jest 31 grudnia 2023 r.” Oznacza to, że tylko wydatki poniesione w końcowej dacie kwalifikowalności wydatków dla danego projektu, określonej we wniosku o dofinansowanie jako data zakończenia realizacji projektu, mogą zostać uznane za kwalifikowalne.
Jak przygotować się do prawidłowego zamknięcia projektów
Bardzo ważne jest, aby już teraz przygotować się do prawidłowego zamknięcia projektów i zadbać o następujące kwestie:
Rozliczenie projektu zgodnie z umową o dofinansowanie, w tym zachowanie proporcji między dotacją unijną, dotacją z budżetu państwa (jeśli dotyczy) a wkładem własnym;
Czytaj też w LEX: Nieprawidłowości i nadużycia finansowe w projektach współfinansowanych z funduszy unijnych >
Monitorowanie wydatków wraz z oszacowaniem ewentualnych oszczędności na zakończenie projektu, a co za tym idzie podjęcie decyzji o zgłoszeniu zmian do projektu (zgodnie z większością umów o dofinansowanie zmian można dokonywać najpóźniej na 30 dni przed zakończeniem projektu);
Czytaj też w LEX: Kontrola projektów realizowanych przez beneficjentów środków unijnych >
W przypadku powstania oszczędności, których beneficjent nie ma możliwości wydatkowania, terminowy ich zwrot do instytucji rozliczającej (zgodnie z większością umów o dofinansowanie do 30 dni kalendarzowych od zakończenia okresu realizacji projektu, nie później jednak, niż do dnia złożenia końcowego wniosku o płatność, w przeciwnym wypadku Beneficjentowi zostaną naliczone odsetki jak dla zaległości podatkowych);
Monitorowanie osiągnięcia wskaźników produktu i rezultatu. Ich nieosiągnięcie lub niezachowanie może oznaczać nieprawidłowość i skutkować korektą finansową. Korekta zostanie określone jako stopień niezrealizowanego wskaźnika i może wiązać się z pomniejszeniem całkowitej kwoty wydatków kwalifikowalnych projektu. W przypadku stwierdzenia ryzyka nieosiągnięcia jakiegokolwiek wskaźnika, beneficjent powinien zgłosić zaistniałą sytuację jako problemową do instytucji rozliczającej. W dalszej kolejności powinien udowodnić, że podejmował odpowiednie działania w celu zapewnienia osiągnięcia efektu w pierwotnym terminie, a główne cele projektu zostały zrealizowane.
Zobacz: Fundusze unijne na lata 2021-2027 - ruszyły nabory
Zobacz też linię orzeczniczą w LEX: Wniosek o udzielenie dofinansowania z funduszy europejskich jako informacja publiczna >>>
Ważna trwałość projektu
Zakończenie realizacji projektu, nie kończy obowiązywania umowy o dofinansowanie. Jeżeli w ramach projektu zakupiono środki trwałe, wybudowano obiekty lub instalacje bądź utworzono miejsca pracy, obowiązuje tzw. okres trwałości. Jest to czas, w którym należy zachować w niezmienionej formie i wymiarze efekty projektu, których osiągnięcie zostało zadeklarowane we wniosku o dofinansowanie. Naruszenie zasady trwałości może oznaczać konieczność zwrotu środków otrzymanych na realizację projektu, wraz z odsetkami liczonymi jak dla zaległości podatkowych, proporcjonalnie do okresu niezachowania obowiązku trwałości.
Analizując wszystkie elementy niezbędne do prawidłowego zrealizowania projektu i zagrożenia z nimi związane, beneficjenci powinni już teraz zintensyfikować działania zmierzające do zakończenia realizacji projektu.
Czytaj w LEX: Ewidencja księgowa środków związanych z realizacją projektów współfinansowanych z funduszy unijnych >>>
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.