Pisaliśmy o tym również:
Postępowanie trwające dłużej niż 12 miesięcy uznaje się za przewlekłe (I OPP 27/10)
Postanowienie
z dnia 21 maja 2010 r.
Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie
I OPP 27/10
Ustawodawca uznał za przewlekłe postępowanie, które trwa dłużej niż 12 miesięcy.
LEX nr 658572
658572
Dz.U.2004.179.1843: art. 14
Skład orzekający
Przewodniczący: Sędzia NSA Włodzimierz Ryms (sprawozdawca).
Sędziowie NSA: Jan Kacprzak, Marek Stojanowski.
Sentencja
Naczelny Sąd Administracyjny, po rozpoznaniu w dniu 21 maja 2010 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi K. M. na przewlekłość postępowania przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w Białymstoku w sprawie ze skargi K. M. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Poznaniu z dnia (...) czerwca 2008 r., Nr (...) w przedmiocie dodatku mieszkaniowego sygn. akt II SA/Bk 537/08 postanawia: 1. stwierdzić przewlekłość postępowania przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w Białymstoku, 2. przyznać skarżącemu K. M. od Skarbu Państwa - Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku sumę pieniężną w wysokości 2.000 (dwa tysiące) zł.
Uzasadnienie faktyczne
Skarżący K. M. wniósł skargę na przewlekłość postępowania przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w Białymstoku w sprawie z jego skargi na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Łomży z dnia (...) czerwca 2008 r. w przedmiocie dodatku mieszkaniowego, żądając przyznania 20.000 zł.
Z akt sprawy wynika, że skarga wraz z aktami sprawy i odpowiedzią na skargę została przekazana przez organ do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku w dniu 11 sierpnia 2008 r. (data prezentaty). Zarządzeniem z dnia 1 września 2008 r. wyznaczono termin rozprawy na dzień 28 października 2008 r. Po zamknięciu rozprawy w dniu 28 października 2008 r. Sąd postanowił odroczyć termin ogłoszenia orzeczenia na dzień 4 listopada 2008 r. W dniu 4 listopada 2008 r. skarżący wystąpił z wnioskiem o przyznanie prawa pomocy w zakresie ustanowienia adwokata. Postanowieniem z dnia 4 listopada 2008 r. Sąd otworzył na nowo zamkniętą rozprawę i postanowieniem z dnia 6 listopada 2008 r. zawiesił postępowanie sądowe, z uwagi na to, że Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie, w sprawie o sygn. akt II SA/Sz 345/07, zwrócił się z pytaniem prawnym do Trybunału Konstytucyjnego, dotyczącym konstytucyjności art. 9 ust. 1 pkt 2 i ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o dodatkach mieszkaniowych (Dz. U. Nr 71, poz. 724 ze zm.). W ocenie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku rozstrzygnięcie tej kwestii ma istotny wpływ na wynik rozpoznawanej sprawy. Postanowieniem z dnia 23 września 2009 r., sygn. akt P 81/08 Trybunał Konstytucyjny umorzył postępowanie w sprawie pytania prawnego Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie ze względu na niedopuszczalność wydania wyroku. Postanowieniem z dnia 23 marca 2010 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku podjął zawieszone postępowanie sądowe. W dniu 30 marca 2010 r. wezwano skarżącego do złożenia wniosku o przyznanie prawa pomocy na urzędowym formularzu. Skarżący wniósł skargę na przewlekłość postępowania w dniu 22 kwietnia 2010 r.
Uzasadnienie prawne
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Skarga o stwierdzenie, że w postępowaniu przed wojewódzkim sądem administracyjnym nastąpiła przewlekłość postępowania może być uwzględniona, jeżeli są podstawy do przyjęcia, że na skutek działania lub bezczynności sądu naruszone zostało prawo strony do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki (art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki; Dz. U. Nr 179, poz. 1843 ze zm.; dalej: ustawa). Konieczne jest więc ustalenie, że wystąpiła zwłoka w postępowaniu sądowym (przewlekłość postępowania) oraz że zwłoka w postępowaniu sądowym jest nieuzasadniona. Stosownie do przepisu art. 2 ustawy, o nieuzasadnionej zwłoce można mówić wówczas, jeżeli postępowanie w sprawie trwa dłużej, niż to konieczne, uwzględniając ocenę terminowości i prawidłowości czynności sądowych, ale także zachowań stron, a w szczególności strony, która zarzuciła przewlekłość postępowania. Ocena ta nie może być oderwana od obowiązku sądu rozpoznania wszystkich spraw wniesionych do sądu bez nieuzasadnionej zwłoki, przy zachowaniu zasady rozpoznawania spraw według kolejności ich wpływu oraz uwzględnieniu przepisów nakazujących rozpoznanie niektórych rodzajów spraw w ustawowo określonych terminach.
Ustawa nie określa wprost jaki okres oczekiwania na rozpoznanie sprawy należy uznać za nieuzasadnioną zwłokę. Pewna wskazówka wynika jednak z art. 14 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r., który stanowi, że ponowna skarga na przewlekłość postępowania w tej samej sprawie może być wniesiona po upływie 12 miesięcy. Oznacza to, iż ustawodawca uznał za przewlekłe postępowanie, które trwa dłużej niż 12 miesięcy.
W rozpoznawanej sprawie prawo skarżącego do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki zostało naruszone. Przede wszystkim należy wskazać, że czynności Sądu dotyczące rozpoznania wniosku o przyznanie prawa pomocy nie były podejmowane prawidłowo. Skarżącego wezwano do złożenia wniosku o przyznanie prawa pomocy na urzędowym formularzu dopiero w dniu 30 marca 2010 r., mimo że skarżący z wnioskiem o przyznanie prawa pomocy w zakresie ustanowienia adwokata wystąpił w dniu 4 listopada 2008 r. Tak długiego okresu oczekiwania na nadanie biegu wnioskowi o przyznanie prawa pomocy nie uzasadnia zawieszenie postępowania sądowego postanowieniem z dnia 6 listopada 2008 r. Okoliczność zawieszenia postępowania nie wpływa na koniczność nadania biegu wnioskowi o przyznanie prawa pomocy. Podejmowanie czynności zmierzających do podjęcia zawieszonego postępowania dotyczy bowiem nie tylko Sądu, lecz także stron postępowania współdziałających z Sądem, a zatem strona ma prawo korzystania z pomocy profesjonalnego pełnomocnika przy podejmowaniu tych czynności. Nie można pominąć także faktu, iż postanowienie Trybunału Konstytucyjnego o umorzeniu postępowania w sprawie pytania prawnego Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie, stanowiącego przesłankę zawieszenia postępowania, zapadło w dniu 23 września 2009 r. (publ. OTK-A 2009/8/130), natomiast Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku podjął zawieszone postępowanie sądowe dopiero w dniu 23 marca 2010 r.
Uwzględniając skargę na przewlekłość postępowania, Sąd orzeka w granicach żądań strony przytoczonych w skardze (art. 6 i 12 ustawy). Dotyczy to żądania stwierdzenia przewlekłości postępowania oraz zasądzenia odszkodowania.
W tym stanie rzeczy Naczelny Sąd Administracyjny uwzględniając skargę stwierdził, że w postępowaniu tym nastąpiła przewlekłość postępowania (art. 12 ust. 2 ustawy) oraz przyznał skarżącemu jako odpowiednią sumę pieniężną od Skarbu Państwa - Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku kwotę 2.000 zł (art. 12 ust. 4 ustawy). Określając wysokość sumy pieniężnej z tytułu przewlekłości postępowania, Sąd miał na uwadze czas oczekiwania na podjecie czynności w zakresie nadania biegu wnioskowi o przyznanie prawa pomocy poprzez ustanowienia adwokata oraz okres oczekiwania na podjęcie postępowania sądowego po wydaniu postanowienia TK z dnia 23 września 2009 r., a także rodzaj sprawy, w której nastąpiła przewlekłość i jej znaczenie dla skarżącego.
Mając powyższe względy na uwadze Naczelny Sąd Administracyjny orzekł jak w sentencji postanowienia.