O Boże nagranie!

Nagrania najczęściej realizowane są w przeciągu kilku dziesięciu minut, szczególnie gdy jest to tzw. „setka”, niezbędna do skomentowania bieżącego wydarzenia. Dlatego ważne, by wypowiadający się należycie się do tego wystąpienia przygotował.

Po pierwsze przed wystąpieniem należy ustalić:
• temat nagrania;
• cel nagrania;
• konwencję rozmowy (czy będzie to odczytanie oświadczenia, komentarz ekspercki, wywiad, dyskusja w studio itp.);
Dzięki temu unikniemy nieporozumień i niemiłego zaskoczenia.

Po zapoznaniu się z tematem należy przygotować sobie plan wypowiedzi. Jeśli mamy bronić jakiejś tezy, warto zastanowić się nad solidnymi i jasnymi argumentami. Nie należy uczyć się swojej wypowiedzi na pamięć! Kamera wyłapie brak naturalnych pauz.

Wskazówki przed nagraniem

Przed nagraniem powinniśmy ustalić:
• Czy pytania dziennikarza „wchodzą” do wywiadu;
• Sygnał rozpoczęcia nagrania – gest, słowo (osobno dla kamery, osobno dla nas);
• Sygnał końca czasu – gest, znacząca kwestia, po której zmierzamy do końca wypowiedzi;

Kolory i makijaż dla wszystkich!

Kamera nie rozróżnia kolorów tak doskonale jak ludzkie oko, dlatego unikajmy bieli i czerni, szczególnie w zestawieniu, a także jaskrawych kolorów. Biała koszula powoduje, że nasza twarz wydaje się ciemna, natomiast czarna potęguje naszą bladość. Z kolei neonowe kolory mogą rzucać kolorowy odblask na twarz lub rozmywać się na ekranie.

Wypowiadający się powinien unikać również prążków, drobnych kratek, zbyt krótkich spodni (Panie zbyt krótkich spódnic), nakryć głowy, które mogą rzucać cień na twarz. Jak zatem należałoby się ubrać? Po pierwsze warto postawić na stonowane kolory: beże, szarości, złamane błękity. Należy unikać materiałów szeleszczących, bogatej biżuterii, która może uderzać w mikrofon lub mikroport. Zaleca się przed nagraniem szybkie poruszanie się lub podskakiwanie w celu wyeliminowania elementów, które mogą przeszkadzać w wystąpieniu

Wybór miejsca

Jeżeli mamy możliwość wyboru miejsca nagrania, wybierzmy je wcześniej i wyłączmy w nich wszystkie urządzenia dźwiękowe, które mogą zakłócać nagranie. Poprośmy również współpracowników, by na czas na grania nie korzystali z wybranego przez nas miejsca. Należy również zwrócić uwagę na tło, na którym będziemy nagrywani. Należy unikać białej ściany, plakatów konkurencji. Jeśli chcemy wyeksponować logo własnego ugrupowania, należy to wcześniej uzgodnić z ekipą filmującą. Jeśli dysponujemy dużym, lecz ciemnym pomieszczeniem, należy wcześniej uprzedzić ekipę, że na planie będzie potrzebna większa ilość światła.

Wybierając pomieszczenia warto pamiętać o zasadzie, że przy samym zbliżeniu twarzy operator potrzebuje ponad dwa metry wolnej przestrzeni! Idealnym pomieszczeniem będzie zatem duży, przestronny pokój z neutralnym wystrojem, z licznymi oknami w kilku ścianach albo pozbawione okien. Jeśli nie dysponujemy odpowiednim pomieszczeniem, alternatywą może być plener. Wypowiedź może być nagrywana np. bezpośrednio przed siedzibą sztabu, w którym pracujemy na co dzień .

Na planie

To jak jesteśmy filmowani, jest bardzo istotnym elementem. Nagrywanie samej twarzy wzmacnia ekspresję i jest bardzo mocnym środkiem przekazu. Plan ten jest przeznaczony głównie dla osób charyzmatycznych, nie mających nic do ukrycia.

Na planie bądźmy pewni, swobodni, skupieni i otwarci. Nie recytujmy, ale starajmy się słuchać i reagować na dodatkowe pytania dziennikarza, które mogą pojawić się niezależnie od wcześniej ustalonego planu.

Nie czytajmy z kartki. Przygotujmy sobie notatki w punktach dużą czcionką, do których możemy wrócić między ujęciami. Nie przyklejajmy obok kamery tekstu. Korzystanie z takiego rodzaju pomocy powoduje, że wypadamy drętwo i nienaturalnie.

Utrzymujmy kontakt wzrokowy z dziennikarzem, nie patrzmy w obiektyw (chyba, że zwracamy się bezpośrednio do wyborcy).

Jeśli chcemy wypaść naturalnie możemy przy okazji udzielania wywiadu zajmować się czynnością, która nie pochłania całej naszej uwagi, np. segregować pocztę, podpisywać listy do wyborców.

Udzielając wywiadu na stojąco nie przebierajmy nogami, nie gestykulujmy nadmiernie, gdyż możemy wyjść z kadru lub światła. Unikajmy ruchów wokół twarzy: drapania się, pocierania, zasłaniania ust itp. Gestykulacja może zdradzać nasze emocje, unikajmy nerwowych ruchów i wydawania dźwięków.

Treść i forma

Przede wszystkim nasze wypowiedzi nie mogą być krótsze niż pytanie dziennikarza. Powinny zawierać całą informację bez nawiązań do pytania. Trzeba uważać na zwroty typu: „ma pan rację…”, „w nawiązaniu do Pana/Pani pytania” itp. gdyż nie wszystkie pytania będą zawarte w gotowym materiale.
W treść wypowiedzi należy wpleść porównania, które ułatwiają zrozumienie mówcy. Żeby ułatwić pracę ekipie telewizyjnej warto zaznaczyć koniec wypowiedzi efektowną puentą. Taki zabieg zwraca uwagę słuchaczy i najczęściej to on zostaje w ich głowach.

W wypowiedzi należy unikać sformułowań typu: „o czym zachwalę…”, „tak jak mówiłem…”. Ponieważ utrudniamy w ten sposób ekipie montaż materiału, podczas którego wybierana jest kwintesencja wypowiedzi.

Najczęstsze błędy popełniane podczas udzielania wywiadów:

1. Nieodpowiedni ton zdania
2. Przejęzyczenia
3. Dwugłos
4. Głośna pauza – eee, aaa, yyyy
5. Zbyt głośny oddech
6. Brak wybrzmienia
7. Słowotok

Należy mówić:
1. Wyraźnie
2. Dobitnie
3. Zrozumiale
4. Niezbyt szybko
5. Zaznaczając ton wypowiedzi
6. Używać pauz
7. Swobodnie i naturalnie oddychać

Relatywizm czasowy

Idealna wypowiedź powinna trwać nie dłużej niż 45 sekund. Należy pamiętać, że jedna minuta wypowiedzi to jedna strona maszynopisu!

Czy to już koniec?

Po zakończeniu nagrania zachowajmy jeszcze przez chwilę neutralny wyraz twarzy i nic nie mówmy, tak aby operator spokojnie wyłączył mikrofon i kamerę. Zła mina lub pytanie: „czy to już koniec? Jak mi poszło?” mogą zepsuć materiał.
Dobra współpraca z ekipą gwarantuje częstszą obecność na ekranie.

 

Wiktor W. Kammer - urodzony w 1978 roku w Krakowie, absolwent kierunku Public Relations na Wydziale Zarządzania i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Jagiellońskiego. Ukończył Dziennikarską Szkołę TVN24. W samorządowej kampanii wyborczej, w Sztabie Wyborczym Stanisława Kracika, odpowiedzialny był za realizację promocyjnych nagrań filmowych, produkcję telewizyjnych spotów reklamowych emitowanych w TVP Kraków oraz prowadzenie podcastowego kanału wideo - video.stanislawkracik.pl. Wspierał również kandydata w przygotowaniach do udziału w debatach prezydenckich na antenie TVP Kraków oraz innych wystąpień publicznych w zakresie body language oraz zachowania przed kamerą.