Sejm głosował w sprawie sprawozdania Senatu do nowelizacji ustawy o dowodach osobistych i odrzucił poprawkę, która zakładała, że dokumenty wydane osobom powyżej 70 r. życia byłyby ważne bezterminowo. Teraz ustawa trafi do podpisu prezydenta.
Zgodnie z nowelą w dowodach wydawanych po 2 sierpnia znajdą się nasze odciski naszych palców – nie dotyczy to dzieci, które nie ukończyły 12. roku życia. W dokumentach będą także dodane podpisy posiadaczy. Zmieni się też to, że o dowód nie będzie można wnioskować elektronicznie – jak obecnie, bo pobieranie odcisków palców będzie możliwe tylko przy osobistym stawiennictwie w urzędzie gminy podczas składania wniosku.
Cena promocyjna: 95.19 zł
|Cena regularna: 119 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: zł
Dlaczego będą pobierane odciski palców?
Rada Ministrów przyjęła projekt 16 lutego, chodziło o ograniczenie ryzyka fałszowania dokumentów oraz przestępstw przeciwko wiarygodności dokumentów. Wśród unijnych państw występują znaczące różnice w poziomie zabezpieczeń krajowych dokumentów służących do korzystania z prawa do swobodnego przemieszczania się.
Rozporządzenie Unii Europejskiej nakłada na państwa członkowskie m.in. obowiązek wprowadzenia do dowodów osobistych drugiej cechy biometrycznej, tj. odcisków palców. Chodzi także o konieczność dostosowania wzoru dowodu osobistego do specyfikacji i minimalnych norm dotyczących bezpieczeństwa. Obecnie stosowane jest tzw. zdjęcie biometryczne.
Nowy dowód "fajniejszy", ale nie wolno zwlekać, gdy stary jest nieważny
Adwokat Kamil Rudol z kancelarii Dubois i Wspólnicy wyjaśnia, że w świetle art. 79 pkt 1 ustawy z dnia 6 sierpnia 2010 r. o dowodach osobistych, nielegalne jest uchylanie się od obowiązku posiadania dowodu osobistego, a więc powstrzymywanie się od złożenia wniosku o wydanie dowodu osobistego oraz powstrzymywanie się od uzyskania nowego dowodu osobistego, jeżeli dowód dotychczasowy utracił ważność lub został utracony.
- Owo "uchylanie się” powinno mieć walor zachowania zawinionego, a więc powinno wynikać ze świadomego powstrzymywania się od uruchomienia postępowania administracyjnego przez osobę, która realnie może, nie napotykając usprawiedliwionych przeszkód, uzyskać dowód osobisty - podkreśla. Wstrzymywanie się z wymianą dowodu osobistego do czasu planowanego na sierpień 2021 r. wprowadzenia nowych e-dowodów stanowić będzie wykroczenie, o którym mowa w art. 79 pkt 1 ww. ustawy, zagrożone karą ograniczenia wolności albo karze grzywny. - Osobną kwestią pozostaje oczywiście realność prowadzenia tego typu postępowań wykroczeniowych przez organy ścigania – dodaje Kamil Rudol.
Pobieranie odcisków w urzędzie gminy
Pobieranie odcisków palców powoduje, że wniosek o wydanie dowodu osobistego dla osoby powyżej 12. roku życia będzie można złożyć jedynie osobiście w organie gminy.
Możliwość składania wniosku o wydanie dowodu osobistego drogą elektroniczną pozostanie wyłącznie w przypadku dokumentu dla osób do 12. roku życia, od których nie będą pobierane odciski palców.
Określono też maksymalny okres przechowywania odcisków palców w Rejestrze Dowodów Osobistych – tj. do dnia odbioru dowodu osobistego, nie dłużej jednak niż do 90 dni od dnia wydania, tj. personalizacji dowodu osobistego.
Zmieni się też zawartość warstwy graficznej dowodu osobistego – dodany zostanie podpis posiadacza dokumentu. Wskazano przypadki, w jakich możliwy jest brak podpisu – chodzi o dzieci do 12. roku życia i osoby powyżej 12. roku życia, jeśli nie mogą złożyć podpisu.
Będzie dłużej w załatwianiu formalności
Dr hab. Dorota Fleszer, dyrektor Instytutu Nauk Prawnych Wyższej Szkoły Humanitas w Sosnowcu, urzędnik samorządowy, podkreśla, że pobieranie odcisków palców znacznie wydłuży czas załatwiania formalności związanych z wyrobieniem dowodu osobistego. Tym bardziej, że w lecie, kiedy pandemia może – jak w ubiegłym roku i z powodu szczepień – wyhamować, może wzrosnąć liczba osób wymieniających dowody osobiste.
- Konieczność dodatkowych czynności na pewno wydłuży czas przyjmowania wniosku o dowód, trzeba to będzie uwzględnić w ramach rezerwowania czasu na wykonanie tej czynności w urzędach – mówi. Jak dodaje, w ramach realizacji zadań przez gminy dane biometryczne w postaci odcisków palców nie są obecnie pobierane. Pewna praktyka i doświadczenie co do zbierania tych danych jest związana z wnioskami o dokumenty paszportowe. Zaznacza jednak, że dokument paszportowy nie jest obowiązkowy, a posiadanie dowodu osobistego już tak.
Termin ważności dowodów osobistych
Dzieciom do 12. roku życia wydawane będą dowody osobiste z pięcioletnim okresem ważności. Obywatelom po ukończeniu 12. roku życia wydawane będą dowody osobiste z dziesięcioletnim okresem ważności. (obecnie dowód osobisty wydany osobie, która nie ukończyła 5 roku życia, jest ważny przez okres 5 lat od daty wydania, a osobie, która ukończyła 5 rok życia przez 10 lat).
W przypadku, gdy czasowo niemożliwe jest fizycznie pobranie odcisków palców osoby ubiegającej się o wydanie dowodu osobistego (np. z powodów medycznych – oparzenie lub inny wypadek), przewidziano dwunastomiesięczny okres ważności dokumentu.
Czytaj też: Dowód osobisty z odciskiem – będzie drożej, dalej i bez e-usługi>>
Przewaga „nowego” nad „starymi” dowodami
E-dowód (2.0.) ma w stosunku do pierwszej generacji e-dowodu przewagę o tyle, że wiąże się z wdrożeniem nowych zabezpieczeń - w szczególności drugiej cechy biometrycznej, co w założeniu ustawodawcy zmniejszyć ma ryzyko fałszowania dokumentów oraz ryzyko przestępstw przeciwko wiarygodności dokumentów.
- Dodatkowo, dowód osobisty nowego wzoru korzysta z ujednoliconego poziomu zabezpieczeń wydawanych przez państwa członkowskie, dzięki czemu niwelowane mają być różnice, które przysparzają obywatelom trudności podczas realizacji prawa do swobodnego przemieszczania się – mówi Kamil Rudol.
Może tu chodzić np. o trudność w rozpoznaniu osoby, która wygląda inaczej niż na zdjęciu, wtedy pomogą odciski palców.
Nowe rozwiązania mają wejść w życie 2 sierpnia 2021 r., z wyjątkiem niektórych przepisów, które zaczną obowiązywać w innych terminach.
Zakupu potrzebnego do pobrania linii papilarnych dokona minister ds. cyfryzacji. Na ukończeniu są przetargi dotyczące skanerów odcisków palców w urzędach oraz sprzętu obsługi mobilnej. Proces ich przekazywania do gmin ma się zakończyć w maju. Szkolenia dla urzędników będą przeprowadzane w trybie online, będą też testy w 21 wytypowanych urzędach.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
