Ustawa z 6 grudnia 2018 r. o zmianie ustawy o wspieraniu termomodernizacji i remontów oraz niektórych innych ustaw przewiduje nowy, pilotażowy mechanizm prawno-finansowy, umożliwiający ograniczenie ubóstwa energetycznego, dotyczącego części społeczeństwa polskiego.

Pilotaż w niektórych samorządach

Chodzi przede wszystkim o poprawę jakości powietrza oraz efektywności energetycznej na terenie wybranych samorządów. Celem ustawy jest także stworzenie podstaw prawnych do pilotażowego przetestowania programu termomodernizacji budynków jednorodzinnych należących do osób ubogich energetycznie – w modelu przewidującym ścisłą współpracę finansowo-organizacyjną pomiędzy Radą Ministrów a samorządami gminnymi. To właśnie zadaniem gminy będzie planowanie i realizacja termomodernizacji oraz wymiany pieców.

Gminny program niskoemisyjny może zostać ustanowiony w celu ograniczenia emisji zanieczyszczeń i poprawy jakości powietrza w gminie, w szczególności poprzez realizację przedsięwzięć niskoemisyjnych na rzecz najmniej zamożnych gospodarstw domowych, finansowanych w części ze środków Funduszu Termomodernizacji i Remontów. Gminny program niskoemisyjny jest przyjmowany przez radę gminy w drodze uchwały i jest aktem prawa miejscowego. Powinien być zgodny z planem gospodarki niskoemisyjnej oraz z planem zaopatrzenia gminy w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe oraz programem ochrony powietrza, o ile taki dokument jest w gminie uchwalony. W ustawie określono także zakres informacji, jakie powinien zawierać gminny program niskoemisyjny

Bez opłat lub z niewielką dopłatą

Co do zasady osoba, która będzie realizowała przedsięwzięcie niskoemisyjne w budynku jednorodzinnym nie poniesie z tego tytułu żadnej opłaty. Przepisy dopuszczają jednak możliwość ustalenia przez gminę zasad wniesienia wkładu własnego przez beneficjenta przedsięwzięcia niskoemisyjnego w postaci pracy wykonywanej na rzecz gminy lub innego wkładu w wysokości nieprzekraczającej 10 proc. szacowanej wartości przedsięwzięcia niskoemisyjnego.

Kto skorzysta?

Ustawa określa katalog osób, z którymi gmina może zawrzeć umowę o realizację przedsięwzięcia niskoemisyjnego. Beneficjenci takiego przedsięwzięcia muszą spełniać określone w ustawie warunki. Beneficjent musi m.in. być właścicielem, współwłaścicielem, posiadaczem samoistnym lub współposiadaczem samoistnym całości lub części budynku mieszkalnego oraz faktycznie w nim zamieszkiwać. Powinny to być także osoby o odpowiednio niskich dochodach – nieprzekraczających limitów określonych w ustawie.

Skąd samorząd weźmie pieniądze na termomodernizację?

Gminny program niskoemisyjny w 70 proc. finansowany będzie z Funduszu Termomodernizacji i Remontów, a w 30 proc. przez gminę w przypadku miast do 100 tys. mieszkańców (w przypadku miast powyżej 100 tys. mieszkańców udział gminy musi być powyżej 30 proc.). Oszacowano, że termomodernizacja jednego domu to koszt ok. 53 tys. zł brutto. W ustawie wskazano także katalog działań, które mogą być współfinansowane w ramach przedsięwzięć niskoemisyjnych. Porozumienie jest zawierane na wniosek gminy na okres nie dłuższy niż 3 lata.

Czytaj też: Ocieplenie domu da ulgę w PIT >

Ustawa czeka już tylko na publikację w Dzienniku Ustaw. Wejdzie w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia.