Jaka pieczęć powinna widnieć na tytułach wykonawczych wystawianych przez gminę - czy powinna to być pieczęć z orłem czy z herbem gminy?

Odpowiedź
W zależności od tego, czy gmina działa we własnej sprawie, czy też w zakresie zadań zleconych, powinna na tytule wykonawczym używać pieczęci z herbem (sprawy własne), bądź pieczęci z wizerunkiem orłem (sprawy zlecone z zakresu administracji rządowej).

Uzasadnienie

Wzory tytułów wykonawczych określają przepisy rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 listopada 2001 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. Nr 137, poz. 1541). Na tytule wykonawczym wierzyciel powinien "się oznaczyć", przystawiając swoją pieczęć.

Kwestie używania pieczęci urzędowych regulują przepisy ustawy z dnia 31 stycznia 1980 r. o godle, barwach i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej oraz o pieczęciach państwowych (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 235, poz. 2000 z późn. zm.) - dalej u.g.b.h.

Z przepisów art. 16c ust. 1 i 2 u.g.b.h. wynika, że urzędową pieczęcią jest metalowa, tłoczona pieczęć okrągła zawierająca pośrodku wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, a w otoku napis odpowiadający nazwie podmiotu uprawnionego do używania urzędowej pieczęci. Urzędową pieczęcią gminy, powiatu, samorządu województwa lub związku jednostek samorządu terytorialnego może być również pieczęć, o której mowa w ust. 1, zawierająca pośrodku, zamiast wizerunku orła ustalonego dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, odpowiednio herb gminy, powiatu lub województwa. Odcisk pieczęci z herbem nie może być umieszczany na dokumentach urzędowych w sprawach z zakresu administracji rządowej.

Z powyższego wynika, że w zależności od tego, czy gmina działa dla danych należności we własnej sprawie, czy też w zakresie zadań zleconych, powinna na tytule wykonawczym używać pieczęci z herbem (sprawy własne), bądź pieczęci z wizerunkiem orłem (sprawy zlecone z zakresu administracji rządowej).
W piśmiennictwie wskazuje się, że "Na dokumentach w sprawach zadań z zakresu administracji rządowej należy umieszczać odcisk pieczęci z wizerunkiem orła (z godłem RP), natomiast na dokumentach dotyczących spraw z zakresu zadań własnych jednostki samorządu terytorialnego prawidłowe jest umieszczenie odcisku pieczęci z wizerunkiem orła (z godłem RP) lub odcisku pieczęci z herbem" (L. Klat-Wertelecka, Nowe Zeszyty Samorządowe z 2007 r. Nr 6, s. 95).

Jeśli więc przykładowo gmina dochodzi należności z tytułu podatku od nieruchomości, to wówczas na tytule wykonawczym powinna przystawić pieczątkę z herbem. Tutaj jest bowiem wierzycielem we własnej sprawie, a nie w zakresie spraw zleconych z zakresu administracji rządowej.

Niedawno w tych kwestiach – w analogiczny sposób - wypowiadały się również sądy administracyjne. W wyroku z dnia 18 czerwca 2009 r., II GSK 1002/08, NSA stwierdził: "Przepis art. 16c ust. 2 ustawy z 1980 r. o godle, barwach i hymnie RP o charakterze wyjątku stanowiący, że odcisk pieczęci z herbem nie może być umieszczany na dokumentach urzędowych w sprawach z zakresu administracji rządowej, jest przepisem ścieśniającym i nie może być interpretowany rozszerzająco na niekorzyść uprawnienia gminy do używania pieczęci z herbem w sprawach z zakresu administracji samorządowej, z pominięciem jej organów. Brak jest podstaw w świetle prawa do postawienia skutecznego zarzutu, iż prezydent miasta jako organ gminy (organ podatkowy i egzekucyjny) nie ma podstaw prawnych do posługiwania się pieczęcią z wizerunkiem herbu, albowiem pieczęć ta nie spełnia kryteriów pieczęci urzędowej wierzyciela".

Pogląd ten jest konsekwentnie podtrzymywany w orzecznictwie sądów administracyjnych. Zob. np. wyrok WSA w Olsztynie z dnia 9 września 2009 r., I SA/Ol 473/09, czy też wyrok WSA w Rzeszowie z dnia 20 października 2009 r., I SA/Rz 609/09, Wspólnota 2009/50/30, w którym jednoznacznie stwierdzono: "Burmistrz może umieścić na tytule wykonawczym, który obejmuje należności gminy z tytułu podatku od nieruchomości, pieczęć z herbem gminy, gdyż spełnia ona cechy pieczęci urzędowej wierzyciela".


Przydatne materiały:
Ustawa z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. 2005 r. Nr 229, poz. 1954 ze zm.)