Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad zwróciła się do organu nadzoru budowlanego o wszczęcie postępowania w sprawie rozbiórek tablic reklamowych umieszczonych samowolnie przy drodze krajowej poza pasem drogowym, wskazując jednocześnie, że nie ma podstaw prawnych do czynności ustalających właścicieli reklam lub właścicieli działek, na których usytuowane są przedmiotowe reklamy.

Który organ jest zobowiązany do ustalenia numerów działek i ich właścicieli?

Odpowiedź

Postępowanie przed organem nadzoru budowlanego jest postępowaniem administracyjnym, do którego mają zastosowanie przepisy ustawy z dnia 14  Kodeksu postępowania administracyjnego . Zgodnie z art. 7 w toku postępowania organy administracji publicznej stoją na straży praworządności i podejmują wszelkie kroki niezbędne do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do załatwienia sprawy, mając na względzie interes społeczny i słuszny interes obywateli. Dodatkowo, w myśl art. 77 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego organ administracji publicznej jest obowiązany w sposób wyczerpujący zebrać i rozpatrzyć cały materiał dowodowy. Z przepisów tych wynika zasada procesowa, że to na organie ciąży obowiązek gromadzenia w toku postępowania wszelkich informacji i dowodów niezbędnych do ustalenia stanu faktycznego i prawnego sprawy, a stanowiących podstawę do wydania orzeczenia kończącego daną sprawę administracyjną. Jak wskazał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 07 października 2009 r., VIII SA/Wa 261/09, LEX nr 574364, w myśl art. 77 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego . organy administracji państwowej zobowiązane są w sposób wyczerpujący zebrać i rozpatrzyć cały materiał dowodowy. Treść tego przepisu należy tłumaczyć w ten sposób, że obowiązek przeprowadzenia wszystkich niezbędnych do wyjaśnienia sprawy dowodów obciąża organ administracji prowadzący postępowanie w sprawie. Również WSA w Gliwicach w wyroku z dnia 11 września 2009 r., III SA/Gl 468/09, LEX nr 526578 obowiązek przeprowadzenia całego postępowania co do wszystkich istotnych okoliczności spoczywa na organie i nie może być przerzucony na stronę. Ciężar dowodu na mocy art. 77 Kodeksu postępowania administracyjnego obciąża organ administracyjny. Jeżeli strona przedstawi niepełny materiał dowodowy, organ ma obowiązek z własnej inicjatywy go uzupełnić.

Istnieją sytuacje, gdzie to również strona musi wykazać aktywność dowodową. W wyroku WSA w Warszawie z dnia 16 kwietnia 2009 r., VIII SA/Wa 33/09, LEX nr 569567 stwierdzono, że strona jest równorzędnym partnerem organu w zakresie prawa do inicjowania dowodów. Prawo to wynika z art. 78 Kodeksu postępowania administracyjnego i w ogóle z zasady prawdy obiektywnej (art. 7 Kodeksu postępowania administracyjnego ) oraz z zasady czynnego udziału stron w postępowaniu (art. 10 Kodeksu postępowania administracyjnego ). Z art. 7 i 77 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego . wynika, że obowiązek wyczerpującego zebrania i rozpatrzenia materiału dowodowego ciąży na organie prowadzącym postępowanie administracyjne. Nie znaczy to, że strona jest zwolniona od współudziału w realizacji tego obowiązku, zwłaszcza, iż nieudowodnienie określonej czynności faktycznej może prowadzić do rezultatów dla niej niekorzystnych. Jednakże taka sytuacja nie ma miejsca w niniejszej sprawie. Wynika to ze specyfiki postępowania organów nadzoru budowlanego, gdyż postępowanie w sprawie samowoli budowlanej oraz jej legalizacji, niezależnie od trybu i przepisów, które ją regulują, toczy się przed właściwymi organami administracji z urzędu, a nie na wniosek (wyrok WSA w Gdańsku z dnia 24 września 2008 r., II SA/Gd 258/08, LEX nr 526513). Dodatkowo, jak wynika z pytania, przedmiot postępowania położony jest poza pasem drogowym, a więc sprawa nie będzie dotyczyła w ogóle interesu wnioskodawcy wszczęcia postępowania przez organ. Z powyższych względów należy stwierdzić, że w omawianej sprawie organ nadzoru budowlanego powinien samodzielnie dokonać ustaleń co do właściciela nieruchomości, na której posadowione reklamy, mające stanowić samowolę budowlaną. To rolą organu jest pełne i wyczerpujące przeprowadzenie postępowania mającego na celu ustalenia czy naruszono przepisy prawa budowlanego oraz kto je naruszył.


Przydatne materiały:
Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. 2000 r. Nr 98, poz. 1071 ze zm.)