Czy dopłata do kosztów utrzymania za pobyt mieszkańca w domu pomocy społecznej płacona przez gminę może być traktowana jako świadczenie pieniężne z pomocy społecznej (art. 104 u.p.s .)?
Jest to dopłata dla domu pomocy społecznej za konkretnego mieszkańca, a nie bezpośrednio dla mieszkańca, do którego gmina dopłaca.
Odpowiedź
Opłata za pobyt mieszkańca w domu pomocy społecznej wnoszona przez gminę nie jest świadczeniem z pomocy społecznej. Niemniej gmina może dochodzić jej zwrotu na podstawie art. 104 ustawy o pomocy społecznej - dalej u.p.s.
Uzasadnienie
Opłata za pobyt mieszkańca w domu pomocy społecznej wnoszona przez gminę nie jest świadczeniem z pomocy społecznej, nie mieści się bowiem w katalogu świadczeń określonych w art. 36 u.p.s. Świadczenia społeczne mają indywidualnie określonego adresata – odbiorcę, w przypadku przedmiotowej opłaty jej bezpośrednim odbiorcą nie jest mieszkaniec domu, co podważa utożsamianie opłaty ze świadczeniem. Nie jest to jednak kryterium przesądzające, z podobną sytuacją mamy bowiem do czynienia w przypadku świadczeń w postaci opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne i społeczne. Należy zatem odwołać się do przepisów u.p.s. , które wyraźnie oddzielają świadczenia od opłat, w tym do art. 104. określającego zasady zwrotu wydatków poniesionych na udzieloną pomoc. Na podstawie tego przepisu gmina (ośrodek pomocy społecznej) może żądać zwrotu zarówno należności poniesionych na świadczenia z pomocy społecznej, jak i wydatków z tytułu opłat określonych przepisami ustawy.
Opłatą taką jest bez wątpienia opłata za pobyt mieszkańca w domu pomocy społecznej. Tak więc mimo iż przedmiotowego zobowiązania gminy nie można traktować jako świadczenia z pomocy społecznej, to z punktu widzenia art. 104 nie ma to większego znaczenia, dochodzenie zwrotu wydatków na świadczenia i opłaty poddano bowiem analogicznej regulacji.
Przydatne materiały:
Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1362 ze zm.)