Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji przygotowało projekt ustawy o ochronie ludności i obronie cywilnej. Do Kancelarii Prezesa Rady Ministrów trafił już wniosek o wpisanie projektu do wykazu prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów.

Wypełnienie luki

Przygotowane rozwiązania mają usunąć lukę prawną w zakresie funkcjonowania obrony cywilnej, którą spowodowało wejście w życie ustawy z 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny. 

Nowe przepisy są efektem zmian w prawie zapowiedzianych w marcu br. przez szefów MSWiA i MON na wspólnej konferencji prasowej. Zawarte w opublikowanym projekcie ustawy rozwiązania zostały przygotowane po konsultacji z ekspertami, środowiskami samorządowymi oraz przedstawicielami organizacji pozarządowych. 

Społeczna odporność

Projekt ureguluje fundamentalne kwestie związane z ochroną ludności i obroną cywilną. Wprowadzi do porządku prawnego szereg pojęć dotychczas funkcjonujących wyłącznie w środowisku międzynarodowym i przestrzeni akademickiej. Przygotowane przepisy dotyczą również zagadnień uregulowanych do tej pory jedynie częściowo. 

Ponadto planowane jest wprowadzenie licznych rozwiązań szczegółowych, które usprawnią dotychczasowe działanie podmiotów odpowiedzialnych za ochronę ludności. Została tutaj zaproponowana zasada pomocniczości i wsparcia organów poszczególnych szczebli zarządzania bezpieczeństwem powszechnym. Będzie ona stosowana, w przypadku gdy określone zadanie nie może być kompleksowo wykonane na danym poziomie. 

Ważnym elementem nowych przepisów będzie wzmocnienie społecznej odporności, czyli przygotowanie społeczeństwa do właściwych reakcji  w sytuacjach zagrożenia. Będą podejmowane działania takie jak m.in. edukacja dla bezpieczeństwa, szkolenia i ćwiczenia, społeczne kampanie informacyjne oraz samoedukacja. Zostanie w nich uwzględniona rola obywateli, organizacji pozarządowych oraz zawodowych służb ratowniczych.

Poprawa istniejących rozwiązań

W przygotowanych w MSWiA przepisach zostaną również ujęte mechanizmy ułatwiające działanie organów administracji publicznej dotyczące ochrony ludności i obrony cywilnej. 

Ważne jest tutaj wykorzystanie już sprawdzonych zasobów. To przede wszystkim struktury odpowiedzialne za zarządzanie kryzysowe: Krajowy System Ratowniczo-Gaśniczy, Rządowa Agencja Rezerw Strategicznych, Państwowe Ratownictwo Medyczne, System Powiadamiania Ratunkowego. Do tego należy dołączyć także potencjał stowarzyszeń (Ochotnicze Straże Pożarne) i organizacji pozarządowych.

Drogą do poprawy efektywności działań i przepływu informacji jest m.in. wprowadzenie standardu wyposażenia podmiotów ochrony ludności. Wiąże się to ze stosowaniem jednolitych narzędzi teleinformatycznych, a przede wszystkim zbudowaniem nowego systemu ostrzegania i alarmowania ludności. Ma on zintegrować dotychczas funkcjonujące systemy i skrócić czas otrzymania przez mieszkańców stosownych sygnałów o niebezpieczeństwach.

Skuteczne i sprawne działanie

Wzmocniona zostanie także rola ministra właściwego do spraw wewnętrznych oraz wojewodów w zakresie współpracy z administracją samorządową. Jednym z najbardziej istotnych elementów porządkujących będzie zmniejszenie liczby dokumentów planistycznych. 

Szef MSWiA będzie odpowiadał za koordynację podejmowanych działań z zakresu ochrony ludności i obrony cywilnej. W rezultacie projekt ustawy przewiduje przyznanie Ministrowi Spraw Wewnętrznych i Administracji szeregu narzędzi prawnych, organizacyjnych, jak i finansowych. Pozwolą one na sprawne wykonywanie zadań w poszerzonym wymiarze. Obecnie Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji kieruje zarządzaniem kryzysowym jedynie w sytuacjach wymagających natychmiastowego działania. 

Opracowane przepisy zakładają przejęcie przez MSWiA nadzoru nad systemami ostrzegania i alarmowania. Minister będzie odpowiedzialny za zapewnienie warunków do organizowania szkoleń na poziomie centralnym, w ramach jednostek organizacyjnych Państwowej Straży Pożarnej. Dotyczy to w szczególności kształcenia kadr na potrzeby ochrony ludności oraz prowadzenia prac naukowo-badawczych w tym zakresie. Działanie to zapewni spójne podejście do zagadnienia informowania i ostrzegania obywateli.

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.