Od 1 stycznia tego roku gminy mogą tworzyć na swoim terenie centra usług społecznych – nowe jednostki, które w jednym miejscu będą realizować dla mieszkańców różne usługi. W tzw. jednym okienku, bez potrzeby osobnego chodzenia do urzędu gminy, Ośrodka Pomocy Społecznej czy innej jednostki można będzie załatwić m.in. sprawy dotyczące świadczeń rodzinnych czy zasiłków z pomocy społecznej. Z usług CUS będą mogli korzystać wszyscy zainteresowani mieszkańcy lokalnej społeczności.

 

Ustawa wprowadza nowe warunki formalne

Przepisy ustawy z 19 lipca 2019 r. o realizowaniu usług społecznych precyzyjnie jednoznacznie określają obligatoryjne wymagania stawiane kadrom. - To znaczy w odniesieniu do poszczególnych stanowisk wymieniają niezbędne warunki formalne, dotychczas nieznane – wyjaśnia Michał Bochenek, prawnik, ekspert pomocy społecznej.  

Jak podkreśla, na przykład dyrektor CUS powinien m.in. ukończyć szkolenie z zakresu zarządzania i organizacji usług społecznych, co jest nowością. Zgodnie z ustawą powinien też posiadać wykształcenie wyższe, co najmniej 3-letnie doświadczenie na stanowisku kierowniczym w podmiotach wykonujących usługi z zakresu pomocy społecznej, ale też np. w zakresie kultury czy przeciwdziałania bezrobociu. Musi także ukończyć specjalizację z zakresu organizacji pomocy społecznej lub posiadać tytuł specjalisty w dziedzinie zdrowia publicznego lub ukończyć studia podyplomowe w zakresie organizacji lub zarządzania w ochronie zdrowia.

Czytaj w LEX: Program usług społecznych – przykład >

Uzupełnienie kwalifikacji dotyczy też kadry OPS

Według Michała Bochenka wymagania w zakresie wykształcenia i posiadanego doświadczenia przez osoby, które będą zatrudnione w centrum (tj. dyrektora centrum, organizatora pomocy społecznej, organizatora usług społecznych, koordynatora indywidualnych planów usług społecznych oraz organizatora społeczności lokalnej) mogą obligować osoby pracujące w przekształcanym w CUS ośrodku pomocy społecznej do podnoszenia (uzupełnienia) swoich kwalifikacji. – Osoby te nie będą spełniać w każdym przypadku obligatoryjnych warunków - dodaje.

Wyzwania w zakresie posiadania odpowiedniego wykształcenia nie dotyczą więc tylko nowej kadry, ale także pracowników tych jednostek, które miałby ulec przekształceniu.

Czytaj w LEX: Status prawny pracowników CUS >

Szkolenia z zakresu zarządzania i organizacji usług społecznych, opracowywania i realizacji indywidualnych planów usług społecznych oraz organizacji społeczności lokalnej mają organizować regionalne ośrodki polityki społecznej (ROPS). 

Czytaj też: Gminny ośrodek pomocy społecznej to nie organ administracji samorządowej

Możliwe wprowadzanie nierówności dla kadr pomocy społecznej  

Projekt rozporządzenia dotyczący kwalifikacji kadry centrów usług społecznych może wprowadzać nierówności w wymogach dla pracowników pomocy społecznej – alarmuje tymczasem Polska Federacja Związkowa Pracowników Socjalnych i Pomocy Społecznej.

Zdaniem organizacji planowane minima programowe znacznie odbiegają i są godzinowo mniejsze od analogicznych szkoleń np. z zakresu specjalizacji w zawodzie pracownika socjalnego lub specjalizacji z zakresu organizacji pomocy społecznej. Skutkować może to np. nierównościami systemowymi i niespójnością w dotychczasowym systemie zdobywania i podnoszenia kwalifikacji zawodowych w obszarze pracy socjalnej oraz pomocy społecznej.

Federacja zawnioskowała do minister pracy o zwiększenie godzin szkoleń m.in. z zakresu zarządzania i organizacji usług społecznych i organizacji społeczności lokalnej. Jak podkreśla, różne ukształtowanie wymogów wpłynie na obniżenie standardów zatrudnienia oraz jakości wykonywanej pracy.

Czytaj w LEX: Utworzenie, zadania oraz zasady działania CUS >

Według federacji niejasne i niespójne są zapisy dotyczące wymogów stawianych kadrze dydaktycznej, która miałaby przygotowywać przyszłych pracowników CUS. Projektodawca wprowadza np. wymóg, by szkolący praktycy wywodzili się wyłącznie z kadry kierowniczej dotychczasowych jednostek organizacyjnych, co w sposób nieuzasadniony wyłącza innych praktyków nieposiadających doświadczenia w kierowaniu lub koordynowaniu podmiotami.

Sprawdź w LEX:

Czy dyrektor Centrum Usług Społecznych może prowadzić działalność gospodarczą? >

W jaki sposób powinno nastąpić powierzenie centrum usług społecznych realizacji zadań własnych gminy? >